erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Jan-de-Doper

bouwkundig element
ID
60201
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/60201

Juridische gevolgen

Beschrijving

De Sint-Jan-de-Doperkerk wordt beschouwd als de belangrijkste Kortrijkse neogotische kerk. Het is tevens een meesterwerk van de late of Sint-Lucasneogotiek in Vlaanderen en werd ontworpen door J. Coomans (1871-1937). Ze wordt ontworpen voor een stadsuitbreiding die door architect L. De Geyne geconcipieerd wordt rond 1900. De bevolkingstoename circa 1900 noodzaakt een stadsuitbreiding en het oprichten van een nieuwe parochie (1906). De kerk krijgt een centrale ligging binnen deze stadsuitbreiding; hierdoor wordt het monumentale karakter beklemtoond.

Georiënteerde neogotische kruisbasiliek van 1908-1911. De plattegrond ontvouwt: driebeukig basilicaal schip van vijf traveeën met noordwestelijke doopkapel in de eerste travee; vieringstravee; driebeukig transept met armen van twee traveeën en vlakke sluiting, een ruim hoofdkoor met polygonale sluiting. Ten noorden en ten zuiden van het koor telkens twee koorkapellen geplaatst op de dwarsbeuk. Gediversifieerde geel-oranje baksteenbouw op arduinen sokkel en rijkelijk gebruik van natuursteen voor onder meer afzaten.

Schip en transept onder leien zadeldaken, zijbeuken onder lessenaarsdaken; leien spitsen voor vieringstoren, doop- en koorkapellen; kegelvormige spitsen voor torentjes die voorgevel en transeptgevels flankeren.

Westgevel met hoge middenbeuk voorzien van puntgevel gemarkeerd door op elkaar gestelde versneden hoeksteunberen uitlopend op ronde torentjes afgelijnd door spitsboogfries. Drieledig geprofileerd spitsboogportaal. Erboven zeslicht bekroond door rozet; top met drie spitsboognissen en sierankers. Lage zijbeuken met telkens twee spitsboogvensters. Gelijkaardige opstand voor transeptgevels echter zonder portalen. Op langsgevels, koor- en kapelgevels traveeën/ vensters gescheiden door steunberen. Aflijnende tandfries. Langsgevels met tweelichten ter hoogte van lage zijbeuken waarboven drielichten in rondbogen gevat voor de hoge middenbeuk. Drieledige opstand koor; in koorafsluiting opeenvolging van lancet-oculus-lancet.

Interieur. Heden bepleisterd en witgeschilderd interieur, met bakstenen (geel) accenten. Midden- en zijbeuken overwelfd door kruisribgewelven met zichtbare bakstenen ribben, in de middenbeuk opgevangen door bakstenen colonnettes ter hoogte van het triforium. Schip geritmeerd door spitsboogvormige scheibogen rustend op arduinen zuilen met achtzijdige basis en knoppenkapitelen. Triforium met bakstenen spitsboogarcade en erboven de bovenlichten. In koorafsluiting eveneens drieledige opstand met opeenvolgend lancetten, gekoppelde rondbogen en lancetten. Zware bundelpijlers voor de viering. Orgeltribune met arduinen balustrade in de noordelijke zijbeuk rustend op kruisgewelven op gekoppelde colonnettes. Vloer van zwarte en witte marmer.

Mobilair. 18de-eeuws reliëf met buste van Heilige Thomas van Aquino. Arduinen, neogotische preekstoel van 1911. Kruisweg, piëta, calvarie, heiligenbeelden in de zijbeuken en gipsen beeld van Onze-Lieve-Vrouw, allen van H. De Block (Kortrijk). Communiebank en biechtstoelen (arduin met hout) van J. Lelan (Kortrijk). Glasramen in koorkapellen van het atelier Osterrath (Luik).

  • Archief Afdeling Monumenten en Landschappen Brussel, plannenfonds K.C.M.L., provincie West-Vlaanderen, Kortrijk, Sint-Jan-de-Doperkerk.
  • DEBRABANDERE P., Kortrijkse gevels van neoklassicisme tot nieuwe zakelijkheid, Kortrijk, 1983, p. 182.
  • DEBRABANDERE P., De neogotische bouwkunst in Kortrijk, in De Leiegouw, 39/1, 1997, p. 9-11.
  • MEIER-ROOSE B., VERSCHRAEGEN H., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie West-Vlaanderen, Kanton Kortrijk I, 1981, p. 40.
  • Neogotiek in het Kortrijkse, 11de neogotiekseminarie van het KADOC, Kortrijk, 30 september 1995.

Bron: DE GUNSCH A., DE LEEUW S. & METDEPENNINGHEN C. met medewerking van CALLENS T., SCHEIR O & VAN DEN MOOTER M. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Kortrijk, Deel IA: stad Kortrijk, Straten A-K, Deel IB: stad Kortrijk, Straten L-Z, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL5, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callens, Toon; Scheir, Olivier; Van den Mooter, Maarten; De Gunsch, Ann; Metdepenninghen, Catheline; De Leeuw, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Orgel parochiekerk Sint-Jan

  • Is deel van
    Sint-Jansplein


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Jan-de-Doper [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/60201 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.