erfgoedobject

Vismijn

bouwkundig element
ID
6358
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6358

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Vismijn
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

De vismijn van Antwerpen werd geopend in 1894 op het Zuid. De oude vismijn van Antwerpen bevond zich in de historische kern van de stad rondom het Steen, een stadsdeel dat insprong in de Schelde en dat bij de aanleg van de Scheldekaaien volledig van de kaart werd geveegd. Voor de locatie van een grote nieuwe vismijn werd een bouwblok op de nieuwe verkaveling van het Zuid gekozen vlakbij de Zuiderdokken. Deze dokken concentreerden de handel in vis, steenkool, vlees en bouwmaterialen en het was dus een evidentie dat de nieuwe vismijn vlakbij deze dokken werd gesitueerd.

De vismijn situeerde zich op het bouwblok tussen de Sint-Michielskaai, de Scheldestraat, de Riemstraat en de Goede Hoopstraat. Dit bouwblok werd in twee gedeeld door een dwarsstraat, de Rivierstraat, die nu door de nieuwbouw van een flatgebouw privéterrein is geworden. De ontwerpen van het complex werden vanaf 1891 getekend door Gustave Royers, op dat moment stadsarchitect en -ingenieur van Antwerpen. De uitvoering van de grootschalige werken van de vismarkt, de vismijn en de burelen werd aanbesteed aan Max. Hargot, aannemer van openbare werken gevestigd op de Leopoldlei (huidige Belgiëlei) 127 in Antwerpen.

De vismarkt heeft een langgerekte, kruisvormige plattegrond, bestaande uit twee centrale open doorgangen geflankeerd door gaanderijen. De langste as strekte zich uit van de Schelde- tot aan de Goede Hoopstraat en werd gekruist door een kortere as in de Rivierstraat. Het kruispunt werd door een monumentale, zeer opvallende koepel in eclectische stijl overkluisd; dit was de blikvanger van de vismijn. Vanaf de Scheldekaaien kwam een brede, dubbele goot de vismijn binnen, toegang gevend tot de opslagplaatsen en tot elk van de gaanderijen. In de zuidoostelijke oksel van deze vismarkt bevonden zich een reeks magazijnen, met eclectische puntgevels uitgevend in de Riemstraat. Aan de Scheldestraat bevond zich het toegangsgebouw, waarin tevens burelen en toiletten waren ondergebracht. De andere toegangen, twee in de Rivierstraat en één ten noorden in de Goede Hoopstraat, bestonden uit smeedijzeren hekken tussen zware, met lantaarns bekroonde pijlers in bak- en hardsteen.

Van dit gehele complex blijven enkel de gebouwen van de hoofdtoegang in de Scheldestraat, en een deel van de opslagplaatsen aan de zijde van de Riemstraat over. De koepel, de open vismarkt zelf, de gaanderijen, moesten plaats ruimen voor grote nieuwbouwcomplexen waarin residentiële appartementen en standingvolle handelszaken zijn ondergebracht. Het complex aan de zijde van de Scheldestraat werd door architect Ferre Verbaenen ontworpen in 2002.

Aan de zijde van de Scheldestraat is het eclectische poortgebouw met centrale ingang bewaard, geflankeerd door twee gebouwtjes van respectievelijk twee en drie traveeën en één bouwlaag onder plat dak. De voorgevels zijn afgewerkt met een parement van bak- en natuursteen op een hoge sokkel van arduin. Ritmering door geblokte pilasters en beëindiging met attiek voorzien van postamenten en sierbollen. Segmentbogige muuropeningen in deels omlopende geriemde omlijsting; boven de poort, die toegang gaf tot de achterliggende opslagplaatsen van de vismijn, staat in een gevelsteen het opschrift "Visch-Myn". Tussen deze twee gebouwtjes in, was oorspronkelijk een rijkelijk uitgewerkt smeedijzeren hek in drie delen, met zware hekpijlers in bak- en natuursteen, bekroond met lantaarns.

In de Riemstraat is een deel van de opslagplaatsen van de Vismijn bewaard. Oorspronkelijk bestond dit complex uit vijf traveeën, met rechts van de overgebleven drie traveeën nog een lage poorttravee en een vijfde travee met dezelfde puntgevel als de nog bestaande. De gevels zijn in rode baksteen opgetrokken, met gebruik van hardsteen voor de sokkel, voor de aflijning van de tuitgevels en voor de omlijsting van het hoefijzerbogige bovenlicht van de poorten. In elk van de drie beuken, een rechthoekige centrale poort. De afdaken worden gedragen door Polonceauspanten en hebben een deels beglaasd dak.

  • Stadsarchief Antwerpen, MA-KAB 1550, MA # 82407, MA # 82457, 397 # 2424-2426, 94 # 2654, 94 # 2651; Foto's, FOTO # 7290.

Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Vismijn [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6358 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.