erfgoedobject

Eenheidsbebouwing van Bilmeyer en Van Riel

bouwkundig element
ID
6739
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6739

Juridische gevolgen

Beschrijving

Deze rij van tien bescheiden burgerhuizen werd in 1892 als één geheel ontworpen door J.P. Bilmeyer en J. Van Riel in opdracht van de Naamlooze Maatschappij voor het Bouwen van Burgershuizen in het Oostkwartier.

Deze bouwmaatschappij was de motor achter de ontwikkeling van Zurenborg als woonwijk voor de betere middenklasse. Met de talrijke eigen projecten, in samenwerking met een vaste schare bouwmeesters, zette deze maatschappij de wijk architecturaal op de kaart. Het Antwerpse deel van Zurenborg bestaat in hoofdzaak uit eind-19de-eeuwse huizenrijen van bescheiden burgerhuizen met neoclassicistische lijstgevels, hier en daar doorbroken met accentgevels met rode bakstenen gevels in neo-Vlaamserenaissance-stijl of eclecticisme. Deze huizenrij in de Dolfijnstraat is hier een heel representatief voorbeeld van. Ondanks de aanpassingen die gebeurd zijn bij een deel van de woningen, is de homogeniteit van de huizenrij hier sprekend. Door dit soort huizenrijen heeft de Dolfijnstraat één van de best bewaarde straatbeelden in het Antwerpse deel van Zurenborg

De woningen tellen twee traveeën en twee bouwlagen en zijn gevat onder zadeldaken. Terugkerende elementen zijn de hardstenen plinten, houten kroonlijsten, kordonlijsten en rechthoekige muuropeningen.

Nummer 46 is een neoclassicistische woning waarvan de gevel getypeerd is door imitatievoegen. De muuropeningen zijn gemarkeerd door entablementen en een fronton bij het benedenvenster. Smalle bovenvensters met meanderfries, in de venstertravee gekoppeld met een deelzuil met Ionisch kapiteel. Onder de kroonlijst een fries met putti. Fraai houten schrijnwerk bewaard voor ramen en deur?.

Nummer 48 is één van de accenthuizen van de rij, met een rode bakstenen trapgevel die boven de lijstgevel uitsteekt. Bak- en natuursteencombinatie eigen aan de neo-Vlaamserenaissance-stijl, met decoraties zoals noppen, speklagen, overhoekse pinakels in de geveltop, smeedijzeren sierankers, een fries in veelkleurig metselwerk. Schrijnwerk van de ramen en deur is vernieuwd.

Nummer 50 is een neoclassicistische woning met rechthoekige muuropeningen die versierd zijn door zijdelingse kleine vlakken met noppen, waaruit de imitatievoegen vertrekken. Verder een grote sluitsteenversiering voor de benedenvenster en entablementen boor de bovenvensters. Vernieuwd schrijnwerk.

De nummers 52 tot en met 58 vormen een apart neoclassicistisch geheel binnen de huizenrij, met de twee hogere, als één geheel opgevatte centrale huizen en de twee lagere eenvoudige geveltjes onder mansardedak die het ensemble begrenzen. Nummers 52 en 58 verloren hun detaillering en schrijnwerk. Nummers 54 en 56 vallen op door de decoratie die inspeelt op de straatnaam, met op de centrale muurdam een dolfijn in stucdecoratie. De begane grond van 54 is verbouwd: op de plaats van de venstertraveeën zit een garage. Begane grond van 56 met originele poort en venster. Beide parementen op het gelijkvloers versierd met imitatievoegen. Identieke afwerking van de verdiepingen: op de eerste verdieping vensters met ijzeren borstweringen, en stucdecoratie in fries en op de tussenliggende muurdam. Halve bovenverdieping met lage, gekoppelde vensteropeningen waartussen een stucpaneel met vaas. Onder de kroonlijst een fries met plantenranken.

Nummer 60 is een kleine neoclassicistische woning met statig uitzicht, gedateerd 1894 in gevelsteen, tussen de bovenvensters. Begane grond met brede rechthoekige deur en venster onder zware puilijst op consoles, de smalle muurdammen geritmeerd door schijnvoegen. Monumentale behandeling van de bovenvensters, uitgerust met balustrade, geriemde omlijsting met oren en voluutsleutel, waterlijst en een te groot segmentbogig fronton. Tussen beide vensters, paneel met fijn stucwerkdecor en jaartal.

Nummer 62 is de tweede accentgevel in neo-Vlaamserenaissance-stijl in de rij, met een topgevel waaruit drie pinakels komen, steunend op overhoekse lisenen. De gevel in bak- en zandsteenstijl is wit overschilderd, wat hem minder opvallend maakt dan bedoeld. Behalve het materiaalgebruik zijn ook de sierankers, de medaillons met portretten en de speklagen typerend voor de stijl. Het schrijnwerk is vernieuwd.

Nummer 64 flankeert net als 60 de topgevel, met een eenvoudige, maar verzorgde neoclassicistische lijstgevel. Imitatievoegen op de begane grond, uitgewerkte sluitstukken boven de deur en benedenvenster. Accent op de verdieping, met stucwerk op de centrale muurdam bestaande uit fruittrossen. Rechthoekige bovenvensters met smeedijzeren borstweringen en entablementen boven een paneel met festoen.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 1892 # 424.

Auteurs: Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Eenheidsbebouwing van Bilmeyer en Van Riel [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6739 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.