erfgoedobject

Koninklijk Atheneum

bouwkundig element
ID
6771
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6771

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd monument Koninklijk Atheneum
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Koninklijk Atheneum
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

"Koninklijk Atheneum" in eclectische stijl met neorenaissance-inslag, gebouwd in 1882-84 naar ontwerp van Pieter Jan August Dens met medewerking van Ferdinand J.A. Truyman.

Imposant zandstenen gebouw met verhoogde begane grond (zuidelijk deel), arduinen sokkel, twee en drie bouwlagen onder leien bedaking; gelegen tussen Franklin Rooseveltplaats, Van Straelen-, Pijl- en Osystraten, vleugels gegroepeerd rondom twee rechthoekige binnenplaatsen.

Hoger opgaande en rijk uitgewerkte voorbouw met verhoogde begane grond en drie bouwlagen onder leien pseudo-mansardedak. Verspringende lijstgevel met hoek- en middenrisalieten, eerstgenoemde met driehoekig afgesloten verhoogde halsgevel, middenpartij met rijk omlijst dakvenster onder driehoekig fronton en flankerende oeils-de-boeuf. Geblokte begane grond, doorlopende kordons en lekdrempels, borstweringen met panelen, trigliefen en balusters, rondboogfries onder gekorniste kroonlijst met topornamenten en acroteria. Traveeën gemarkeerd door pilasters en gekoppelde driekwartzuilen (risaliet). Hoekrisalieten met loggia op bovenverdieping. Kruis-, bolkozijnen en rondboogvensters (bovenverdieping.). Middentravee met breed rondboograam over de twee bovenverdieping, boogzwikken met rankwerk, opschrift "Koninklijk Atheneum" op fries. Rondboogdeur tussen zware driekwartzuilen, zwikken (verborgen door paneel) met voorstelling van "Studie" en "Welsprekendheid". Beelden op zijrisalieten door R. Fabri en Van Beurden stellen "Poëzie" en "Wetenschap" voor, middentravee met "Onderwijs" als bekroning. Verhoogde pui met balustrade en steektrappen.

Vrij sober uitgewerkte zij- en achtergevels met brede puilijst en doorlopende kordons. Verticale accenten door lichte, met halsgevel verhoogde hoekrisalieten en twee benadrukte traveeën met markerende pilasters, borstweringen met balusters en fries met trigliefen en schijfmotieven, aan Van Straelenstraat verhoogd met rondboogvenster tussen flankerende voluten onder bekronend driehoekig fronton. Rechthoekige vensters in vlakke bandomlijsting.

Tegen Franklin Rooseveltplaats aan: bordestrappen met balustrades, rechthoekige deuren.

Achtergevel (Pijlstraat) met hoekrisalieten onder tentdak en hoger middenrisaliet onder leien koepel met vorstkam, markerende pilasters en geblokte muurdammen (tweede bouwlaag). Attieken met balusters en bolornamenten. Gekoppelde rechthoekige of rondboogvormige dakvensters onder driehoekig fronton, flankerende voluten. Middentravee met vierde bouwlaag en balkon, uitgewerkte deuromlijsting met uitspringend gebogen fronton op zware consoles, bekronende vrouwenfiguren en kinderen waartussen stadswapen en opschrift "Staatsmiddelbare school".

Rechthoekige binnenplaatsen met sobere bepleisterde en beschilderde of natuurstenen gevels (noord-en zuidzijde) met rechthoekige vensters. Oost-en westzijde telkens met zandstenen rondboogarcade op arduinen pijlers en pilasters en dito plint, afsluitende balustrade.

Oorspronkelijk interieur, met onder meer de neoclassicistische hal: muren bekleed met marmer, vlakke zoldering op marmeren Dorische zuilen en pilasters, mozaïekvloer met stermotief.

Aan de westzijde in voorbouw: statige trap naar rijk versierde feestzaal in eclectische stijl met sterke neoclassicistische inslag; Korintische gekoppelde driekwartzuilen op hoge sokkel, entablement en bewerkte consoles onder beschilderde houten zoldering met centrale koepel op consoles, oostelijke en westelijke wanden met muurschilderingen.

Middenvleugel (parallel aan de Franklin Rooseveltplaats) met turnzaal en auditorium; eerstgenoemde met schilddak, opengewerkte houten spanten en hoog geplaatste segmentboogvensters met metalen roeden; auditorium onder houten koepeldak, muren met stucwerkpanelen, oorspronkelijke estrade en vernieuwde banken.

Scheikunde- en biologieklassen met bewaarde neoclassicistische vitrinekasten.


Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Koninklijk Atheneum [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6771 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.