erfgoedobject

Burgerhuis in art-nouveaustijl

bouwkundig element
ID
6866
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6866

Juridische gevolgen

Beschrijving

Burgerhuis in art-nouveaustijl gebouwd in opdracht van de weduwe J. Linssen-Daelemans, naar een ontwerp door de architect Jacques De Weerdt uit 1909.

De woning Linssen-Daelemans is representatief voor de persoonlijke, op Brusselse voorbeelden geïnspireerde art-nouveaustijl, die Jacques De Weerdt vanaf omstreeks 1905 tot aan de Eerste Wereldoorlog in het merendeel van zijn ontwerpen toepaste. Op amper tien jaar tijd realiseerde hij alleen al op het toenmalige grondgebied van de stad Antwerpen meer dan honderd panden, zowel in art-nouveau- als in neorococostijl, vaak van eenzelfde standaardtype. In het gevelontwerp van de woning Linssen-Daelemans komen elementen terug die De Weerdt eerder toepaste in het huis "Quinten Matsys" uit 1904 aan de Cogels-Osylei, zoals het typische cirkelvenster en de vorm van het topstuk. Twee andere woningen van zijn hand hogerop aan de Helenalei zijn de woning Witjas later uit 1909 en de woning Vermeiren uit 1911-1912. Een vierde pand, de woning Wouters in art-nouveaustijl uit 1910 op nummer 9, werd gesloopt. Zijn architectuur is doorgaans herkenbaar aan de voorkeur voor natuursteen als parement, de vloeiende lijnvoering, de plastische volumetrie en het sierlijke smeedijzer in zweepslagstijl. Begonnen als tekenaar in dienst van de Belgische Spoorwegen vóór de eeuwwisseling, liep zijn carrière tijdens de minder productieve jaren 1920 ten einde.

Met een gevelbreedte van twee ongelijke traveeën, omvat de rijwoning drie bouwlagen onder een zadeldak. De lijstgevel heeft een parement uit witte Silezische brikken in kruisverband, geaccentueerd door speklagen, ontlastingsbogen en imposten uit blauw geglazuurde baksteen. Witte natuursteen is gebruikt voor de puilijst, een bewerkte vensterpost, het balkon, hoekblokken, lateien, lekdrempels en dekstenen, en blauwe hardsteen voor de plint. Asymmetrisch van opzet en geleed door de puilijst, legt de compositie de klemtoon op het brede, hoger opgetrokken zijrisaliet, opmerkelijk bekroond door een gebroken pseudo-fronton, met schouderstukken, topstuk en gebogen waterlijst. Gevat in een rondbooglisene markeren een driezijdige houten erker met balkon, maskerkopconsole, leien basis en afdak, en aansluitend een breed cirkelvormig deurvenster de bovenverdiepingen van het risaliet. Het boogveld is versierd met een kleurrijk sgraffitopaneel, opgevat als een tondo in een decor van bladranken, waarvan het tafereel Pan verbeeldt als jonge, fluit spelende schaapshoeder in een antiek landschap. Verder kenmerkt de opstand zich door de gevarieerde boogvorm van de deur- en vensteropeningen, de vloeiend vormgeving van de puilijst en lekdrempels met spuwer, de ornamenten in geometrische of florale art-nouveaustijl waarmee vooral de hoekblokken, schouderstukken, vensterpost en erkerconsole bewerkt zijn. Het houten schrijnwerk van de kroonlijst op consoles, de fraai bewerkte deur en de vensters met typische roeden is bewaard, evenals het smeedijzeren traliewerk, de voetschraper en het voortuinhek.

De plattegrond beantwoordt aan de klassieke typologie van het burgerhuis dat uit een voorbouw en een smalle achterbouw in entresol bestaat, ontsloten door de zijdelings ingeplante inkom- en traphal. Volgens de bouwplannen wordt de begane grond ingenomen door de gebruikelijke enfilade van salon, eetkamer, veranda en overdekt terras, geflankeerd door de keuken met wasplaats in de achterbouw. De eerste verdieping omvat twee slaapkamers, een terras, een achterkamer en een badkamer, de tweede verdieping twee slaapkamers en een zijkamertje, het dakniveau twee mansardes en een zolder.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1909#1075 en 1910#599 (woning Linssen-Daelemans), 1910#1692 (woning Wouters).
  • VANHOVE B. 1978: De Art Nouveau-architectuur in het Antwerpse: een doorsnede, onuitgegeven licentiaatsverhandeling Rijksuniversiteit Gent, 92).

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis in art-nouveaustijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6866 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.