erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Hilarius

bouwkundig element
ID
70916
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/70916

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Sint-Hilariuskerk
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Niet-georiënteerde neoromaanse kerk van 1880-1882 naar ontwerp van Pierre Nicolas Croquison (Kortrijk), toren van 1907 naar ontwerp van Jules Carette (Kortrijk). Kerkgebouw deels omgeven door ijzeren hek, twee beukenbomen voor linkerzijbeuk.

De oudste vermelding van een kerkgebouw te Wevelgem dateert van 1222. Het patronaat behoorde toe aan de Sint-Maartensabdij van Doornik. Vermoedelijk was de eerste kerk een driebeukige basilicale kerk. Tot 1830 bleef de onderbouw van de toren overeind. De Romaanse kerk werd in 1578 door beeldenstormers in brand gestoken en bleef twintig jaar in puin. De kerk werd uitgebreid in 1773 en 1832. Op 10 oktober 1877 besliste de gemeenteraad dat de bouwvallige kerk te klein was. Na onderzoek door architect Croquison werd tot de volledige afbraak overgegaan. De nieuwe kerk wordt opgetrokken tussen 1880 en 1882 en wordt op 17 september 1882 ingewijd door pastoor De Haene. Op 20 september 1883 wordt ze ingezegend door bisschop Faict. De torenspits naar ontwerp van Jules Carette komt er in 1907. De Eerste en de Tweede Wereldoorlog brengen heel wat schade aan het kerkgebouw. Op 25 mei 1940 wordt de torenspits door het Belgische leger weggeschoten, deze wordt in 1954 herbouwd. Het gebouw wordt grondig gerestaureerd in 1981-1983. Naast de sacristie, Mariakapel, opgebouwd in 1985.

De kerk was omgeven door een ommuurd kerkhof, hieraan herinneren nog verschillende grafstenen en een grafkruis aan de buitengevel van de kerk.

De plattegrond ontvouwt een driebeukige basilicale kruiskerk van zes traveeën, vierkante toren. Vlak afgesloten transept, zijbeuken met ronde sluiting en koor met vijfzijdige sluiting. Noordelijke, halfronde sacristie met naastgelegen Mariakapel.

Geheel van rode baksteen onder kunstleien bedaking, doorbroken door verschillende houten dakkapelletjes. Gebruik van arduin voor onder meer plint, onderdorpels, negblokken, druiplijstjes, tussenstijlen en maaswerk.

Toren met op elkaar gestelde, versneden steunberen en geflankeerd door twee ronde, slanke traptorentjes. Vijf geledingen, van elkaar gescheiden door waterlijstjes en onderdorpels en bekroond door driehoekig fronton, afgelijnd met arduin. Rechthoekige deur, verdiept in arduinen portaal met Grieks kruis.

Schip en zijbeuken geritmeerd door versneden steunberen, rondbogige verdiepte muuropeningen. Linkerzijbeuk met Heilig-Hartbeeld. Koor, eveneens met versneden steunberen, rondbogige muuropeningen en vijf ronde raampjes. Transeptgevels bekroond door arduinen kruis en getypeerd door versneden steunberen met vijf rondbogige muuropeningen en centraal roosvenster. Onder de arduinen kroonlijst, sierankers en dwerggalerij met arduinen deelzuiltjes.

Bepleisterd en witbeschilderd interieur, oorspronkelijk met structurele geometrische kleurstelling. Schip geritmeerd door geprofileerde rondbogen op arduinen zuilen op achthoekige sokkels, decoratief uitgewerkt Corinthisch kapiteel met goudbeschildering. Triforium met de afbeelding van vuurpotten. Geheel overdekt door kruisribbengewelf, opgevangen door schalken met Corinthisch kapiteel. Zijaltaren van de zijbeuken en koor overdekt met straalgewelf. Koor met beschilderde wanden, roodbruine achtergrond, gouden kruismotieven en schapen op de voorgrond.

Mobilair.
Gaaf bewaard, 19de-eeuws interieur in neo-romaanse stijl: hoofd- en zijaltaren, koorgestoelte in transept, twee biechtstoelen in transept, vier in de zijbeuken, doopvont van blauwe hardsteen. Orgel, geflankeerd door twee muurschilderingen. Kruisweg met veertien staties.
Relikwie van de Heilige Doorn, vereerd tegen hoofdpijn en andere hoofdaandoeningen, afkomstig van de Guldenbergabdij.

  • Archief Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed, Plannenfonds Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, Provincie West-Vlaanderen, Wevelgem, Sint-Hilariuskerk.
  • DESPRIET P., VAN ACKERE E. 1988: Kerkelijke geschiedenis van Wevelgem: de Sint-Hilariuskerk, de kapel van O.-L.-Vrouw ter Biest, de Guldenbergabdij, Kortrijk.
  • DESPRIET P. 1988: De Sint-Hilariuskerk te Wevelgem, Wibilinga 1.1, 19-31.
  • ROOSE-MEIER B. 1976: Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie West-Vlaanderen, Kanton Menen, Brussel, 26-27.
  • S.N. 2002: Architectuur in eigen buurt. Gevels en gebouwen in Wevelgem, een kennismaking, Kortrijk, 124.

Bron: DE GUNSCH A. & DE LEEUW S. met medewerking van SCHEIR O. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Wevelgem, Deelgemeenten Wevelgem, Gullegem en Moorsele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL15, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: De Gunsch, Ann; De Leeuw, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Tegen de kerkgevels werden verschillende graftekens geplaatst waaronder het natuurstenen 18-eeuwse grafkruis voor Martinus Fernandus De Neckere (+1784). In de kop van het kruis staat een schedel gesculpteerd. De graftekst is moeilijk leesbaar.

Vermoedelijk gaat het om het enige bewaarde 18de-eeuwse natuurstenen grafkruis in West-Vlaanderen.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Opgaande zilverlinde als vredesboom

  • Is deel van
    Grote Markt


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Hilarius [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/70916 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.