erfgoedobject

Geodetisch signaal

bouwkundig element
ID
72938
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/72938

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd monument Geodetisch signaal
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Geodetisch signaal
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Ten noorden van de Polderdijk, recht tegenover de hoeve "'t Meeuwenhof" (Polderdijk nummer 1), staat een opvallende gietijzeren paal op een sokkel van baksteen en arduin met inscriptie "STATION GEODESIQUE 1853".

Een geodetisch signaal of geodetisch punt is een vast gekend punt vanwaar men vertrekt bij het afmeten van afstanden voor het in kaart brengen van een bepaalde streek. Deze basissen werden gemeten met de bimetaalregel van Bessel, een Duitse wetenschapper (aardrijkskundige) die in de 19de eeuw een nieuwe werkwijze had ontwikkeld. Deze nieuwe methode werd midden 19de eeuw overgenomen door het "Wapendepot", later het "Militair Cartografisch Instituut" en vanaf 1947 het "Militair Aardrijkskundig Instituut" genoemd. Ook Philippe Vandermaelen, die in Brussel een grote aardrijkskundige onderneming had gestart, werkte op deze manier.

De ijzeren paal langs de Polderdijk is het geodetisch signaal van Zandvoorde, dat deel uitmaakt van een midden-19de-eeuws geodetisch net, meer bepaald een driehoeksnet waarvan de hoeken waren gemeten en waarvan de schaal werd bepaald door de opmeting van drie basissen in België, nl. Oostende, Lommel en Hamipré. In Oostende was de basis gelegen langs de Torhoutsesteenweg, nabij de "Hooge Barriere" (Stene). Voor de ontwikkeling van deze basis werd enerzijds een toren in Raversijde gebruikt en anderzijds het ijzeren merkteken langs de Polderdijk in Oostende. De merktekens langs de Torhoutsesteenweg en in Raversijde zijn verloren gegaan door de verbreding van de steenweg en de uitbreiding van de Oostendse luchthaven; de paal in Zandvoorde is nog steeds een merkteken in het vlakke, gaaf bewaarde polderlandschap in Zandvoorde. Het werd in 1853 opgericht en is op een stafkaart van het Militair Cartografisch Instituut van 1861 aangeduid als "Signal Géodésique".

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg West-Vlaanderen, Cel Monumenten & Landschappen, Archief nummer 1943.
  • BEAUCOURT DE NOORTVELDE, R., Beschrijving der gemeente Steene, 1908, Handzame, 1977, p. 112.
  • BRAET, M., Geodetisch punt, in: Gidsenblad Lange Nelle, jg. 3, 1991, p. 27.
  • DEGRIJSE, D., De geodetische paal, in: OMD Oostende, Metaal, Grondstof tot nadenken, 2001, p. 9.
  • DESCHACHT D., Straatnamen van Oostende van A tot Z, Oostende, 1998, p. 126.
  • DESMEDT H., Stene, een dorp in de stad, Stene, 1978, p. 46.

Bron: CALLAERT G., DELEPIERE A.-M., HOOFT E., KERRINCKX H. & VANNESTE P. met medewerking van SANTY P. & SNAUWAERT L. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostende, Deel IA: Stad Oostende, Straten A-M, Deel IB: Stad Oostende, Straten N-Z en wijken Haven, Hazegras, Opex, Deel II: Deelgemeenten Mariakerke, Raversijde, Stene en Zandvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL6, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Kerrinckx, Hans; Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Geodetisch signaal [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/72938 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.