erfgoedobject

Station Antwerpen Dokken en Stapelplaatsen

bouwkundig element
ID
7379
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7379
Dit erfgoedobject heeft geen erfgoedwaarde meer. De erfgoedwaarden waarom we het object opnamen in de inventaris, zijn niet meer aanwezig, bijvoorbeeld door verbouwing of sloop.

Beschrijving

Goederenstation van de Staatsspoorwegen, opgericht in 1873-1874 door het Bestuur van Spoorwegen, Posterijen en Telegrafen van het Ministerie van Openbare Werken. Al in 1843 werd hier een eerste station ingehuldigd, als beginpunt van het Rijnspoor naar Keulen. Het complex bestaat uit een langgerekt stationsgebouw in klassiek geïnspireerde eclectische stijl, waarop een vijfbeukige treinremise aansluit. De kroonlijst en attiek van het stationsgebouw werden in 1958 vervangen door een gevelafwerking uit geprefabriceerd beton naar een ontwerp door Constant Trouvé, architect bij de Nationale Maatschappij van Belgische Spoorwegen. Ook de dragende constructie onderging verbouwingen na de Tweede Wereldoorlog. Het station werd in 2000 opgeheven, de treinremise gesloopt in 2007 en het stationsgebouw in 2008, voor de bouw van de Campus Spoor Noord en de fietsbrug over de Italiëlei.

Imposant vrijstaand complex aan de Noorderplaats, begrensd door de Noorderlaan aan de noordzijde en de Ellermanstraat aan de zuidzijde. Stationsgebouw op een naar het zuiden taps toelopende plattegrond van twee bouwlagen onder een plat dak, met een voorgevel van drieëntwintig traveeën en zijgevels van respectievelijk acht en drie traveeën. De aansluitende treinremise vormt een langgerekte vijfbeukige constructie op een rechthoekige plattegrond onder parallelle zadeldaken, met een gevelopstand van zesentwintig traveeën en één bouwlaag die vrijwel de volledige noordzijde van de Ellermanstraat inneemt.

Stationsgebouw aan de Noorderplaats met lijstgevels van baksteen en blauwe hardsteen op een hoge sokkel met keldervensters, door middel van een gevelsteen boven de hoofdingang gedateerd 1873. Nadrukkelijke horizontale geleding door de cordonvormende lekdrempels van de tweede bouwlaag, en het klassieke hoofdgestel met een vlakke fries en de in 1958 vernieuwde gekorniste kroonlijst. De oorspronkelijk zwaardere, hardstenen kroonlijst op klossen werd bekroond door een blinde attiek, hoger opgetrokken boven de risalieten. Brede midden- en hoekrisalieten gemarkeerd door zware geblokte pilasters markeren de langgerekte voorgevel aan de Noorderplaats. Het monumentale middenrisaliet met het kolossale rondboogportaal in een soortgelijke omlijsting, werd oorspronkelijk bekroond door een gestrekte fronton dat de inscriptie "CHEMIN DE FER" droeg, gevat tussen voluutvormige vleugelstukken. Rechthoekige vensters in omlopende omlijsting, op de begane grond met tralies, in de risalieten met uitwaaierende geblokte sluitstenen. De zuidelijke zijgevel in de Ellermanstraat is behandeld als het aansluitende hoekrisaliet, de noordelijke zijgevel aan de Noorderlaan is eenvoudige van opzet, geritmeerd door twee middenrisalieten.

Treinremise in de Ellermanstraat met een bakstenen lijstgevel op een breukstenen sokkel, per travee geritmeerd door lisenen. Segmentboogvormige muuropeningen in dito spaarvelden, ijzeren ramen.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1874#1146; foto 934#15940.
  • FIERENS J. 1977: Antwerpse stapelhuizen: een balans van 1850 tot 1910, onuitgegeven verhandeling Nationaal Hoger Instituut voor Bouwkunst en Stedebouw Antwerpen, 80.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Goederenstation Antwerpen-Zuid

  • Is gerelateerd aan
    Kempischdok

  • Is deel van
    Noorderplaats


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Station Antwerpen Dokken en Stapelplaatsen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7379 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.