erfgoedobject

Gemeentehuis en vredegerecht Arendonk

bouwkundig element
ID
75475
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/75475

Juridische gevolgen

Beschrijving

Neogotisch gemeentehuis met vredegerecht naar ontwerp van provinciaal architect J. Taeymans, 1905, opgetrokken op dezelfde plaats als het vorige, dat in 1746 in een bestaand dorpshuis was ingericht; flankerende tot de 19de eeuw opklimmende herenhuizen, respectievelijk het voormalige huis van dokter Verhoeven, heden nummers 25-27 en het voormalige huis van dokter Deroissart, momenteel eigendom van de gemeente en in gebruik door de gemeentelijke administratie en politie. De openbare aanbesteding had plaats op 10/6/1905, de prijsbieding van F. Brusseleers werd op 26/6/1905 goedgekeurd; onmiddellijk werd met de nieuwe bouw gestart en nog hetzelfde jaar werd het gemeentehuis in gebruik genomen.

Dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder hoog oprijzend zadeldak (nok parallel aan de straat, leien) met zes spitse dakkapelletjes, één groot centraal dakvenster, een octogonale dakruiter met deels opengewerkte leien spits en smeedijzeren topversiering. Verankerde, bakstenen lijstgevel op hoge zandstenen sokkel met verluchtingsgaten. Zandstenen (Euville) speklagen, hoekstenen, dorpels, omlijstingen, steigergatvullingen en daklijst; decoratieve fries met gedichte steigergaten; houten kroonlijst. Verticale gevelritmering door middel van korfbogige Brugse travee ingevuld met gekoppelde kloosterkozijnen onder blinde driepasboog en geaccentueerd door een witte bakstenen booglijst. Markerende hoger opgetrokken middelste travee met dakvenster, voorzien van trapgevel, overhoekse pinakels, kruisvenster en rechthoekig topvenstertje. Hoofdverdieping met zandstenen balkon op getrapte consoles; neogotische borstwering met driepasbogen en wapenschild. Spitsboogdeur in geprofileerde omlijsting met druiplijst op gesculpteerde hoofdjes; houten vleugeldeur met lange smeedijzeren hengsels en bovenlichten. Alle vensters met helder, ruitvormig getraceerd glas in lood. Verankerde en getrapte zijtopgevels. Eenvoudige achtergevel met segmentbogige muuropeningen.

Gaaf bewaard interieur met in alle vertrekken houten plafonds met samengestelde balklagen op consoles, bepleisterde en beschilderde muren, al dan niet beglaasde houten paneeldeuren in neogotische omlijsting (pitchpine), natuurstenen schoorsteenmantels en bronzen bolluchters uit bouwperiode.

Centrale gang en trapzaal met rode en witte cementtegelvloer en houten bordestrap met neogotische leuning en trappaal; witstenen gedenkstenen, rechts met inscriptie "De Gouverneur Fd. Cogels/ De Burgemeester Peeters/ De Secretaris E. Claesen/ De Provinciale Bouwmeester/ J. Taeymans/ MDCCCCV", links ter ere van veldwachter Jozef Meynendonck, oud-strijder 1914-1918, door de Duitsers gedeporteerd en op 21/7/1944 overleden in een concentratiekamp; achteraan, gekleurd glas-in-loodraampje met wapenschild van Arendonk.

Begane grond links, raadzaal met monumentale witstenen schoorsteenmantel met wapenschild en flankerende banderols met opschriften, fraaie parketvloer, omlopende houten lambrisering met panelen en vijfdelige tussendeur met daarachter het huidige kabinet van de burgemeester, eertijds kadaster en gevang; rechts, kabinet van de secretaris en archief/vergaderzaaltje. Bovenverdieping met grote raadzaal vooraan, eertijds zittingzaal van het vredegerecht, met monumentale arduinen schoorsteenmantel met beschilderd beeld van Justitia; de schilderijen zijn eindwerken van de leerlingen van de Arendonkse Academie voor Schone Kunsten; aanpalend salon, eertijds kabinet van de vrederechter, met mooie witstenen schoorsteenmantel.

  • Kadaster Antwerpen, Mutatieregisters Arendonk, schets 1907/27.
  • Provinciaal Archief Antwerpen, Gemeentehuizen, Arendonk, dossier 3.

Bron: DE SADELEER S. & PLOMTEUX G. 2004: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Arendonk, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16n6, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Plomteux, Greet
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gemeentehuis en vredegerecht Arendonk [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/75475 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.