erfgoedobject

Herenhoeve 't Eedgoed

bouwkundig element
ID
76149
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/76149

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Herenhoeve 't Eedgoed
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Herenhoeve 't Eedgoed
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Voormalige, dubbel omgrachte herenhoeve " 't Eedgoed" en later "Kasteel Eedgoed", gesitueerd in het zuiden van Schellebelle bij de oostgrens van Serskamp aan de vroeger zogenaamde Verhoogstraat en toegankelijk via een gekasseide dreef. Van landelijk herenverblijf en pachthoeve geëvolueerd tot een buitengoed en nadien landbouwbedrijf, nu privé woning.

Volgens een vermelding van het Eedgoed in een pachtcontract van 1429 toenmalige eigendom van de vooraanstaande familie van Massemen, doch in oorsprong is het wellicht ouder. Minstens van in 1542 tot 1801 was het goed in handen van de familie Van Heetvelde. Als meerledige omgrachte site al aangeduid op de "Caerte ende discriptie figuerative vande gheel den Lande van Aelst" door J. Horenhault van 15(9)6 en op de kaart van het Land van Aalst in A. Sanderus, Flandria Illustrata (1644) met vermelding van "Het Heegoet". Op een kaart uit het landboek van Schellebelle van 1658 wordt "het Eetgoet" afgebeeld als een dubbel omgracht domein met centraal gelegen huis en daarvoor binnen de omgrachting gelegen hoeve, poortgebouw met toren en brug aan de walgracht en toegangsdreef. Op de Ferrariskaart (1771-1778) is het omgrachte goed aangeduid als "Château Eetgoed" en onder meer op de kadastrale kaart van Popp uit midden 19de eeuw als “Eetgoed Campagne”. In de 18de eeuw zou het goed uitgebreid zijn met een prieeltje, een kapel en een kruidentuin en er is ook sprake van wijziging van het gebouwenbestand in de 19de eeuw zoals de afbraak van de oude herenwoning (verdwenen in of voor 1840, sloop van kapel in 1880). Het kadastrale plan van 1815 vertoont een grachtenpatroon dat met de huidige toestand overeenstemt en ook de aangegeven gebouwenconstellatie is op een paar verschillen na in de actuele aanleg herkenbaar. Ook beide kleine bijgebouwen ter hoogte van het nu nog achterin gelegen bakhuisje en het eilandje met tuinpaviljoen waren al opgetekend.

Het vroegere "maison de plaisance" van de familie Van Heetvelde werd in de 19de eeuw door opeenvolgende eigenaars vooral als zomerverblijf gebruikt. Het was onder meer eigendom van de Gentse families De Loose en de Kerchove de Denterghem. Onder deze laatste verdween in de periode 1879-1889 (volgens kadasterarchief) de haakse woonvleugel achter de linker zijvleugel van het poortgebouw en werd de bedrijfsvleugel rechts opzij uitgebreid. Sinds 1920 in handen van de familie De Naeyer, de verkoopakte vermeldde "een hofstede gestaan en gelegen te Schellebelle, genaamd Eedgoed". Na het overlijden van de laatste bewoonster van de familie De Naeyer in 1986 opnieuw verkocht. Naar verluidt sinds 1996 ingrijpend gerenoveerd.

Landschappelijk fraai gelegen domein met een ruim vierkant wooneiland binnen een uitgebreid en complex grachtenpatroon. Aan de noordoostzijde in de as van de rechte toegangsdreef gelegen langgerekt gebouw met huidige woning. Symmetrisch geheel met centraal een toren met poortgebouw van drie bouwlagen hoog onder leien tentdak, geflankeerd door de voorheen gewitte voormalige hoevegebouwen met boerenhuis in rechtervleugel. Verankerde baksteenbouw met gebruik van zandsteen onder meer in de plint, voor de speklagen en de poortomlijsting en de decoratieve elementen, bij de restauratie vernieuwd. De brede korfboogvormige poortopening in laatgotische stijl is gevat in een omlijsting van Ledische zandsteen met een geprofileerde dagkant, bekroond door een vernieuwde gevelsteen met een kruisbloem gedateerd 1573 en geflankeerd door twee eveneens nieuwe wapenschilden, één met het wapen van de familie van Heetvelde. Boven de poort rechthoekig venster. Vernieuwde houten poort naar verluidt met hergebruik van origineel smeedwerk. Binnenin twee bewaarde natuurstenen met gat voor vergrendeling. Op bovenverdieping moerbalk op zandstenen consoles en behouden dakgebint.

Flankerende jongere zijvleugels (zie bouwnaden) van één bouwlaag, vermoedelijk herbouwd in de 17de-18de-eeuw met 19de-eeuwse aanpassingen, onder pseudo-mansardedak (nu volledig met leien en vermeerderde houten dakkapelletjes). Hoge segmentboogvensters gevat in vernieuwde zandstenen omlijsting met oren en bekronend waterlijstje. Enkele getraliede keldervensters van gewelfde kelder onder opkamer op de hoek van de linker vleugel. Dakoverstek rustend op vernieuwde houten consoles. Zijgevels afgewerkt met aandaken en muurvlechtingen en voorzien van zoldervenster. Achtergevel grotendeels vernieuwd met rechthoekige deurvensters, aangebouwde glazen veranda voor het middendeel.

Vernieuwde binnenstructuur met teruggeplaatste niet dragende moerbalken.

Tuinpaviljoen op eilandje eveneens gerestaureerd, gebouwd boven een nu verdwenen ijskelder. Achthoekig bakstenen paviljoen met drie rechthoekige vensters en een rechthoekige deur, onder achtzijdig zinken tentdak met houten lantaarn. Deur voorafgegaan door vernieuwd arduinen trapje.

Voormalig bakhuis volgens het kadasterarchief nieuw gebouwd in 1854, nu speelhuis. Bakstenen gebouwtje van twee traveeën onder zadeldak met rechts aangebouwd ovengedeelte onder lessenaarsdak. In de voorgevel, getoogde venstertjes aan weerszij van deur. Behouden oven met ijzeren ovendeurtje en haard.

De vleugel gevormd door het voormalige koetshuis, nu garage, en de stallen, gelegen aan de noordwest zijde van de omgrachte site, zijn volledig vernieuwd en kregen een nieuwe functie.

  • Rijksarchief Gent, Kaarten en plannen, nummer 2831/1-6.
  • Vlaams Ministerie van Ruimtelijke Ordening, Wonen en Onroerend Erfgoed, Agentschap Ruimtelijke Ordening Vlaanderen, Ruimtelijke Ordening Oost-Vlaanderen, Onroerend erfgoed, archief.
  • DUQUET F., Zo was Schellebelle. Schellebelle, 1984, p. 34.
  • ROGGEMAN B., Schellebelle vroeger en nu, Schellebelle, 1968, p. 29-32.
  • RUYS R., Het Eedgoed, Heem- en Oudheidkundige Kring Wichelen, XVIII, 1991, p 44-48.
  • TEMMERMAN A.- VAN DER EECKEN G., Iets over het Eetgoed, "Rond de Stenen Linde", XXII, 3, 1997, p. 68-73.
  • VERBERCKMOES N., Wichelen verleden en heden, Wichelen, 1991, p. 384.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De centrale rondboogpoort wordt bekroond door een gevelsteen met een kruisbloem gedateerd "1573" en geflankeerd door twee bas-reliëfs met wapenschild (aan de linkerzijde: van de familie Van Heetvelde; aan de rechterzijde: van een onbekende familie). In 1998 werden de vernoemde beeldhouwwerken gereconstrueerd in witte steen door Gerard Thienpont, beeldhouwer (Eke Nazareth). Daarna werd polychromie en bladgoud aangebracht. Het zijn getrouwe kopies van de 16de-eeuwse beeldhouwwerken die zwaar beschadigd waren. Zie foto 4 bij de fiche.

  • Informatie verstrekt door E. Van Lancker.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Herenhoeve 't Eedgoed [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/76149 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.