erfgoedobject

Parochiehuis 't Veer

bouwkundig element
ID
76156
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/76156

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Parochiehuis 't Veer
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Parochiehuis 't Veer
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Voorheen een hofstede met brouwerij en herberg genaamd "De Paele", later herberg "Het Veirhuis" met vierschaar en herberg "Het Veir", sinds 1956 parochiehuis. Gelegen naast het vanouds bestaande Scheldeveer achter de noordoostelijke hoek van de dorpsplaats van Schellebelle (zie ook Dorp en Aard). Achteraan palend aan de rechter Scheldeoever en ten noordwesten aan de vroegere Pontweg of veerdam van het publieke Scheldeveer.

Teruggaand op een hoeve die al opgetekend werd in het landboek van 1658. In 1668 zou op het erf een nieuw huis, het huidige parochiehuis, gebouwd zijn. In 1690 werd de hofstede met bijhorende brouwerij met de huisnaam "De Paele" vermeld. Volgens een huurcontract van 1739 werd toen de hofstede met brouwerij en "heirberghe de Paele" samen met de overzet, de pont en "de schuyte" verhuurd. Na de verkoop van het goed aan Emmanuël Bette, markies van Lede en heer van Schellebelle, zou de herberg omstreeks 1750 of later in de 18de eeuw, aan de straat uitgebreid zijn. Het nog bestaande hoge volume, lijkend op een toren zou dan opgericht zijn. In een document van 1788 werd voor het eerst de benaming "veirhuis" gebruikt voor de herberg met brouwerij en vierschaar. Bij de verkoop in 1802 aan de familie Lalemant werd het goed omschreven als "notabele herberge ende brauwerije … eene schone behuysde hofste wesende herberge voortijds genaemd De paele, alsnu het veir en vierschaer huys van Schellebelle". De familie Lalemant bleef eigenaar tot 1886. Herberg "Het Veir" bleef zijn functie als "vierschaar" of gemeentehuis behouden tot de bouw van het nieuwe gemeentehuis in 1897. Na het overlijden van de laatste brouwer in 1937 werd de brouwerij stop gezet. Rond 1955 werd de schuur van de brouwerij afgebroken voor de bouw van twee woningen. De overige van de herberg afgesplitste brouwerijgebouwen zijn intussen eveneens merendeels verdwenen.

In 1956 werd de herberg aangekocht door onderpastoor G. Nolle als parochiehuis. In 1959 vonden de renovatiewerken plaats. In 1980 achteraan toegevoegde nieuwe feestzaal. Haaks op de straat ingeplant parochiehuis met verhoogde begane grond en zuidoostelijk gerichte voorgevel. Oudste gedeelte van één bouwlaag met een voorkomen verwant aan grote landelijke herbergen. Langgerekt volume van negen traveeën breed onder zadeldak (vroeger pannen, nu leien) met toegevoegde dakkapellen; aan de achterzijde vergroot onder opgetrokken dakschild. Bij de renovatie nieuw gepleisterde lijstgevel, voorheen beraapt; gevelbreed toegevoegd terras met toegangstrap. Beluikte rechthoekige vensters. Twee deuren in een nieuwe zandstenen omlijsting, op de tussendorpel gedateerd 1686 en 1710. Links aanleunende voorbouw van twee bouwlagen met hoge onderbouw op quasi vierkante plattegrond, afgedekt door leien tentdak met centrale schoorsteen, zou opklimmen tot midden 18de eeuw. Gevelhoeken gemarkeerd door geblokte pilasters. Voorzien van rechthoekige vensters gevat in geprofileerde hardstenen omlijstingen. Plint bekleed met breukstenen sinds de renovatie, volgens plintsteen in gevelhoek naar ontwerp van architect V. Raman (Schellebelle). Vernieuwd interieur.

  • DUQUET F., Zo was Schellebelle, Schellebelle, 1984, p. 62-64, 95-99.
  • TEMMERMAN A.- VAN DER EECKEN G., Uit het archief van "'t Veer", "Rond de Stenen Linde", XXV, 2, 2000, p. 37-17.
  • UYTTENHOVE A., Zestig jaar parochiehuizen te Schellebelle, Oorsprong en Geschiedenis, Schellebelle, 1992, p. 21-105.
  • VAN DER EECKEN G., Het parochiehuis 't Veer een merkwaardig gebouw, "Rond de Stenen Linde", XVI, 3, 1983, p. 63-79.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiehuis 't Veer [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/76156 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.