Historiek

Oprichting van een klooster door de zusters bernardinnen van Oudenaarde begin 1844 door toedoen van pastoor Verschraegen, die voorheen onderpastoor was van Sint-Walburga in Oudenaarde en naar het model van het Onze-Lieve-Vrouwehospitaal een gesticht voor zieken, bejaarden en behoeftige wou stichten in Bassevelde. Met de steun van de priorin van de bernardinnen, Dame Marie Torné, werd op 6 december 1843 "Het kasteeltje" van voormalig burgemeester Macarius Peers aangekocht. Het was een omgracht begin 19de-eeuws "lusthuis" met tuinierswoning, paardenstallen, schuren, opslagplaatsen en grote tuin met boomgaard, bos, vijvers en landerijen, ingeplant tussen de Assenedestraat en de huidige Nieuwe Boekhoutestraat.

Naast een armen- en kantschool en hospice voor ouderlingen en weeskinderen werd in 1846 reeds gestart met een kostschool voor juffrouwen. Volgens het kadasterarchief verdween de omgrachting en werd het kasteeltje uitgebreid in 1862-63. Links van het kasteel werd de kapel opgetekend. Volgens archiefdocumenten van de zusters in Oudenaarde werd de kapel reeds gebouwd in 1854 door aannemer Nimmegeers uit Zaffelare. Volgens het kadasterarchief werd ze in 1893 verlengd met twee traveeën (zie bouwnaad) en een berging. Het kasteeltje werd voortdurend uitgebreid met vleugels links en rechts en achteraan ten behoeve van het klooster en de school met het vermaarde "Pensionnat Notre Dame". Een briefhoofd uit het begin van de 20ste eeuw toont het complex ongeveer in zijn huidige vorm. Op de plaats van de vroegere bijgebouwen bevond zich een tweede gebouwencomplex op vierkante plattegrond. Dit werd gesloopt in 1983 voor de nieuwbouw van het Sint-Bernardus Rust- en verzorgingstehuis.

In 1925 werd een beroeps- en huishoudschool opgericht, in 1939 de Middelbare Landbouwhuishoudschool met nieuwe moderne schoolgebouwen in 1942, rechts van het kloostergebouw.

In 1939 ook werd, links van de kloostereigendommen, een voormalig buitenverblijf van de familie De Coorebyter aangekocht als tehuis voor rustende dames, in 1952 omgevormd tot school voor kinderverzorgsters en kleintjesoord. In 1982 stopte de school en werden de gebouwen gesloopt en op de vrijgekomen gronden werd een nieuw rustoord gebouwd.

Op hetzelfde domein achter de klooster- en schoolgebouwen, werd in 1958 ook "Blij Leven" opgericht, een pedagogisch initiatief van de zusters, gegroeid uit de opvang van weeskinderen met een tehuis voor sociaal gehandicapten met verschillende vrijstaande gebouwen.

Verschillende nieuwe schoolrichtingen volgden zich op vanaf de jaren 1950 met onder meer een Leerwerkschool of beroepsafdeling, een afdeling huishoudkunde, scheikunde, gezinshelpsters en sociale helpsters. In 1981 werd het V S O ingevoerd en werd de school gemengd. Met uitzondering van het basisonderwijs werden alle onderwijsrichtingen in 1991 stopgezet. De gebouwen worden momenteel gebruikt voor volwassenonderwijs.

Beschrijving

Achterin gelegen gebouwencomplex met als kern het voormalig lusthuis geflankeerd door recentere vleugels, met links ervan de vrijstaande kapel en rechts aansluitend de vroegere landbouwschool. Een imposant ijzeren hek tussen bakstenen pijlers met vaasbekroning en een populierendreef leidde voorheen naar het gebouw. De ruime voortuin heeft nu een formele aanleg met rijen van geschoren taxusboompjes, hagen, gras en bloemenperken en arduinen zitbanken, voor de gebouwen afgesloten door een arduinen balustrade tussen sokkels met siervazen.

Voormalig lusthuis van vijf traveeën en twee en een halve bouwlaag onder schilddak van zwarte pannen met klokkentorentje en windwijzer, opklimmend tot begin 19de eeuw. Beraapt voorgevelparement gemarkeerd door doorgetrokken bepleisterde platte banden en dito plint. Sterk geritmeerde lijstgevel met rechthoekige omlijste vensters met bewaarde duimen van de vroegere luiken en schrijnwerk met roedeverdeling naar vroeger model. Centrale rechthoekige paneeldeur met bovenlicht en vier brede arduinen treden met links een ijzeren voetenschraper; vlaggenmast boven de deur. Links en rechts, aangebouwde bakstenen vleugels van respectievelijk vijf en zeven traveeën en twee bouwlagen onder pannen schilddaken, volgens kadasterarchief in hun huidige vorm daterend van 1889 en 1904. Hoge rechthoekige deur en vensters met bewaarde duimen en nieuw schrijnwerk met identieke roedeverdeling.

Identieke beraapte achtergevel, doorlopend over de linker zijvleugel en op het gelijkvloers voorzien van een brede luifel op fraaie gesmeed ijzeren schoorstukken. Rechts aansluitende haakse bakstenen westvleugel met twee bouwlagen, in zijn huidige vorm daterend van 1889. De haakse oostvleugel werd recent gesloopt.

In het interieur behield de spreekkamer vooraan links nog haar vroegere aankleding met stuclijsten op de schouwboezem en wanden en de mooie parketvloer. De gang heeft een typische granito- en mozaïekvloer uit het begin van de 20ste eeuw evenals enkele art-decodeuren.

De vroegere speelplaats kreeg een formele tuinaanleg met buxushaagjes en bloemenperken. De noordzijde wordt afgesloten door de vroegere badhuizen, volgens kadasterarchief gebouwd in 1905. Lage vleugel onder leien zadeldak. Haast volledig beglaasde wand aan de binnentuinzijde met brede getoogde vensters met gestructureerd glas en ijzeren roedeverdeling gescheiden door gegroefde pilasters met voluutkapiteel. De westzijde van de binnentuin wordt begrensd door een laag, begroeid gebouw van de vroegere toiletten, gebouwd in 1913, aan de voorzijde oorspronkelijk voorzien van een rij spitsboogdeuren (deels gedicht) onder golfplaten dak.

Ten westen van het kloostercomplex, op dezelfde gevellijn ingeplante vrijstaande niet georiënteerde eenbeukige kapel van oorspronkelijk slechts drie traveeën met driezijdige koorafsluiting onder zadeldak met vierkant klokkentorentje achteraan, van 1854. In 1893 verlengd met twee traveeën en een aansluitende vierkante bouw met sacristie en bovenverdieping, bekroond met een vierkant klokkentorentje met windhaan. Sobere onderkelderde bakstenen constructie met voorpuntgevel afgelijnd door vlakke pilasters en hoge gecementeerde plint. Centrale gemarkeerde rechthoekige dubbele deur in een verzorgde bakstenen omlijsting met pilasters en een hoofdgestel onder arduinen kroonlijst. Een brede arduinen trap van drie treden geflankeerd door fraaie gietijzeren voetenschrapers geeft toegang tot de kapel Bekronende rondboognis met witgeschilderd Onze-Lieve-Vrouwebeeld met Kind en topoculus. Zijgevels geritmeerd door rondboogvensters met glas-in-loodramen. Kelderluiken in de linker zijgevel. Achtergevel met omlijste rondboognis met beeld van de Heilige Jozef met Kind en twee halfcirkelvormige venstertjes in de top. Vierkant, houten klokkentorentje met uurwerkplaat, geprofileerde kroonlijst en leien naaldspits met windhaan.

Heden sterk versoberd neoclassicistisch interieur met geschilderde muren, voorheen met hoge plint en banden in sjablonenschildering, geleed door composietpilasters die een omlopend klassiek hoofdgestel ondersteunen. Overwelving met een bepleisterd tongewelf met brede gordelbogen samengehouden door ijzeren trekstangen. Driezijdig koor met nieuwe altaartafel op marmeren podium met twee treden. Zuidzijde met doksaal met witgeschilderde balustrade en orgel. Hooggeplaatst balkon voor de zusters voor het venster in de derde rechter travee, met een overdekte gang verbonden met het kloostergebouw. Heiligenbeelden en vroeger kruisweg verdwenen. Nieuwe kruisweg in gedreven koper, gesigneerd "Vandenhoutte".

Achter de kapel, vermoedelijk eind 19de eeuw opgerichte Lourdesgrot in cement en natuursteenblokken met beeldje van Onze-Lieve-Vrouw in nis en grot afgesloten door een ijzeren hekje, thans haast volledig overgroeid.

Ten oosten van het kloostercomplex en vooruitspringend op de gevellijn werd in 1942 de nieuwe landbouwschool opgetrokken. Het imposante bakstenen gebouw werd opgevat in twee blokken met verspringende rooilijn en ieder twee bouwlagen onder afzonderlijke mansardedaken met dakvensters. Het eerste blok, aansluitend bij het kloostergebouw, heeft een monumentale ingang in de zijgevel en wordt vooraan gemarkeerd door een halfrond uitgebouwde erker, doorlopend over de twee bouwlagen. De zijgevel, voorafgegaan door een perron met vier treden heeft drie dubbele toegangsdeuren, gevat in een getrapte bakstenen omlijsting en gescheiden door bakstenen pilasters die doorlopen op de bovenverdieping. Drie spaarvelden worden verlicht door hoge vensters.

De voorgevel wordt geritmeerd door hoge, per twee of drie gekoppelde vensters met roedeverdeling. Rechter hoek met overhoeks geplaatste betonnen sokkel met Heilig Hartbeeld onder dito afdakje.

Oorspronkelijk behouden plattegrond en interieurelementen met centrale vide met monumentale dubbele trap en omlopende galerij op vierkante pijlers, overvloedig verlicht door een vensterregister van vierkante venstertjes onder het dak. Kenmerkende eigentijdse materialen zoals de granito- en mozaïekbekleding voor de trap, plinten en sokkels van de pijlers, de ijzeren leuningen voor de trap en de omlopende balustrade met verlichtingselementen; de gele en bruine gevlamde cementtegelvloeren met geometrisch patroon doorlopend in de gangen, het binnenschrijnwerk met beglaasde deuren met gestructureerd glas. Opmerkelijk zijn ook de om de pijlers geplaatste verwarmingselementen. De ruime klaslokalen zijn gegroepeerd links en rechts van de centrale gang met dezelfde plinten, vloeren en beglaasde houten deuren en worden overvloedig verlicht door brede ramen in de gang en de hoge ramen in voor- en achtergevel.