erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Laurentius

bouwkundig element
ID
7699
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7699

Juridische gevolgen

Beschrijving

Georiënteerde kerk met centrale aanleg van 1932-41 naar ontwerp van J. Huygh in art-decostijl geïnspireerd op de Byzantijnse stijl. Gebouwd in functie van het altaar en het H. Misoffer.

Parochie gesticht in 1659, kerk aan huidige Fransenplaats opgericht in 1660-61. Vergroot in 1683 en 1701. Zwaar geteisterd in 1746-47 en herbouwd in 1770-77 naar ontwerp van Ing. Majoor C.F. Detraux. In 1814 op bevel van generaal Carnot gesloopt om strategische redenen. Nieuwe kerk in 1824-26 opgericht op huidige plaats naar ontwerp van P. Bourla; vergroot met westelijk transept en westgevel met torens in 1892-94 naar ontwerp van J.A. Van der Gucht. Project van J. Huygh bekroond in de uitgeschreven wedstrijd voor opbouw van de huidige kerk. Eerste aanbesteding (wegens geldgebrek zonder toren en bijgebouwen) op 11 mei 1932. Werken aangevat in augustus 1932, kerkwijding op 9 augustus 1934, voorlopige aanvaarding op 3 april 1935. Tweede gedeelte (toren, poortgebouw in Van Schoonbekestraat, dienstlokalen naast koor, verbinding met pastorie, straatafsluiting en atrium in Markgravelei) aanbesteed op 25 januari 1939, voltooid in juli 1941, aanvaarding op 22 augustus 1941. Beschadigd tijdens de Tweede Wereldoorlog, hersteld in 1947. Voltooiingswerken (binnenbepleistering, koperen dakbedekking) onder leiding van J. Smolderen uitgevoerd in 1948-49.

Centrale aanleg met nagenoeg rechthoekige plattegrond. Smalle narthex, rechthoekig schip met driezijdig afgesloten noord- en zuidzijden. Hoofdkoor met één travee en driezijdige sluiting, smalle kooromgang; rechthoekige uitgewerkte zijkoren. Vierkante toren aan zuidwestzijde, vierkante voormalige doopkapel met rechthoekig bijlokaal (nu weekkapel) aan noordwestzijde, hiertussen rechthoekig atrium. Aan zuidzijde koor, rechthoekige sacristie (Markgravelei nummer 93), aan noordzijde rechthoekige voormalige bergplaats deels door overdekte gang verbonden met Van Schoonbekestraat. Aan Markgravelei Heilig Hartbeeld door B. Gerrits, ingehuldigd in 1927. Bakstenen gebouw met centrale koepel (koper). Vier smalle, flankerende vleugels met zware steunberen, onder zadeldaken (koper). Hiertussen rechthoekige partijen onder platte daken. Koor met driezijdige uitbouw, bekronende halve koepel (koper). Noord- en zuidvleugels met driezijdige, vlak afgedekte erkers voorzien van lisenen. Spitsboogvensters. Vierkante hoektoren, bekroning met uurwerk onder pseudo-puntgevels, hoeken met engelenbeelden door A. Damen, eenvoudige lantaarn met koepeldak (koper); centrale smalle spitsbogige vensterpartijen, rondboogdeuren in massieve omlijsting. Toegang Van Schoonbekestraat met rechthoekig atrium afgesloten met bakstenen muur, rondbogige doorgangen, hoek met beeld Sint-Laurentius door L. Vleeshouwers. Portaal met vier rondboogdeuren, onder rondbogige luifels gestut door zuilen met teerlingkapitelen. Boogveld boven twee centrale deuren met mozaïek voorstellende de Goede Herder door J. Collette. Geheel bekroond met uitspringende pseudo-wimberg. Toegang Markgravelei rechthoekig vlak afgedekte portiek met bordestrap, rondboogdeuren in voorgeplaatste omlijsting met pseudo-wimberg. Bijgebouwen aan de Van Schoonbekestraat en Markgravelei nummer 93: vlak afgedekte rechthoekige bakstenen gebouwen met lancetboogvenstes, rondboogdeuren in omlijsting met pseudo-wimberg.

Bepleisterd en lichtbruin geschilderd interieur. Acht gekoppelde zuilen bekleed met imitatiemarmer en met witstenen teerlingkapitelen waarop rechthoekige massieve bas-reliëfs met allegorische voorstelling van de vier evangelisten door R. Sauter dragen de centrale koepel met pendentieven, spitsbogige steekkappen. Flankerende smalle tongewelven. Centrale ruimte gemarkeerd door omlopende cirkelvormige tribune met borstwering op zuilen bekleed met imitatiemarmer en met witstenen teerlingkapitelen. Koor met smalle kooromgang, lancetbogige scheibogen op bepleisterde zuilen met teerlingkapitelen, koepelgewelf met steekkappen; zijkoren met koepelgewelf. Beige en wit geschilderde weekkapel (voormalige doopkapel) met koepelgewelf op pendentieven, geflankeerd door smalle tongewelven, gedragen door zuilen bekleed met imitatiemarmer met witstenen teerlingkapitelen.

Mobilair. Marmeren hoofdaltaar met kruis en koepelvormig koperen baldakijn, op ovaal marmeren verhoog met kansels, communiebank en koperen borstwering door L. Bressers en Al.H. Haan, van circa 1934. Biechtstoelen, marmer en metaal, van circa 1934 (?). Orgel door Fa.B. Pels & Zoon van 1935. Mozaïeken Onze-Lieve-Vrouw en Heilige Theresia van het kind Jezus in zijkoren naar ontwerp van G. De Witte. Kruisweg, mozaïek, door J. Collette naar ontwerp van E. Yoors, voltooid in 1956. Glasramen naar ontwerp van O. Calders, F. Slijpen en J. Collette onder meer uitgevoerd door Flos en J. Verleye, van 1949-61.

  • Provinciaal Archief Antwerpen, Kerken, Antwerpen, St.-Laurentius, doss. 1, 5, 6, 8, 9, 10, 11, 13, 14, 15, 16, 18, 22.
  • BAKELANTS I., De glasschilderkunst in België, 19de en 20ste eeuw, Dl. 1A, Deurne, 1983, p. 49.
  • FAUCONNIER A. en ROOSE P., Het historisch orgel in Vlaanderen, Dl. IIIa Antwerpen-Arr. Antwerpen, Brussel, 1983, p. 210-211.
  • [HUYGH J.], Nieuwe Sint-Laurentiuskerk te Antwerpen, [Antwerpen], [1930].
  • HUYGH J., Nieuwe Sint Laurentiuskerk (KMBA), II, nummer 7, juli 1931, p. 152-163.
  • JANSEN J., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen. Provincie Antwerpen. Kanton Antwerpen V en VI, Brussel, 1979, p. 91-93.
  • KINTSSCHOTS L., Anvers et ses faubourgs, guide historique et description des monuments, Brugge, [1885], p. 209-210.
  • LE GRELLE D., DE BARSEE L. en BAUDOUIN P., Sint-Laurentiuskerk-pastorie, in Antwerpen die scone, dl.VIII, Grote kerken, Antwerpen, 1975, nummer 11.
  • PRIMS F., Onze Sint-Laurentiuskerk, in Antwerpiensia, 1928, 2de reeks, Antwerpen, 1929, p. 347-353.
  • Sint-Laurentiusparochie Antwerpen 1659-1984, s.l., s.d.
  • Weer een "oude" St.-Laurentiuskerk te Antwerpen, in Zondagsvriend, 13 november 1932.

Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Heilig Hartbeeld

  • Is deel van
    Van Schoonbekestraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Laurentius [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7699 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.