erfgoedobject

Duitse geschutstelling Eessener Stellung

bouwkundig element
ID
78202
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78202

Juridische gevolgen

Beschrijving

Duitse betonnen geschutstelling uit de Eerste Wereldoorlog, nabij het kruispunt van de huidige Esenweg, Eikhofstraat en Klerkenstraat. Dit kruispunt wordt tijdens de oorlog op Belgische militaire stafkaarten aangeduid als Patte d’Oi.

De constructie maakt tijdens de oorlog deel uit van de Eessener Stellung, een onderdeel van de Duitse II. Stellung. Deze stelling wordt uitgebouwd met loopgraven, prikkeldraadversperringen en betonnen bunkers. De II. Stellung loopt min of meer vanaf het kruispunt van de huidige Stokerijstraat met de spoorlijn Diksmuide-Zarren, tot ten westen van de Patte d’Oi, om vervolgens verder te lopen langs de twintig meter hoogtelijn tot Klerken en verder. De stelling loopt aldus parallel met en net ten zuidwesten van de Klerkenstraat. Door haar hoogteligging kan de lagergelegen vijand vanaf deze stelling gemakkelijk geobserveerd of bestookt worden.

De Eessener Stellung wordt door het 248ste Reserve-Infanterie-Regiment als een ‘rustige’ stelling omschreven voor de laatste maanden van 1917.

Aan de hand van de beschikbare militaire luchtfoto’s kan vastgesteld worden dat de bunker opgetrokken is tussen september 1916 en begin februari 1917. Volgens een kaart, die door het Belgische leger op 15 oktober 1917 is samengesteld, gaat het om een betonnen stand voor een kanon of houwitser, in ieder geval met een klein kaliber (77 of 105mm).

Het kanon of de houwitser wordt door de flankerende, lage zijmuren enigszins beschut. Mogelijk worden de flankwallen bovenaan met takkenbossen beschermd. De ijzers aan de bovenrand van de flankerende zijmuren worden dan waarschijnlijk gebruikt voor het samenhouden van deze takkenbossen.

Eveneens opvallend zijn de bijkomende betonnen verstevigingen links en rechts van de schietopeningen in de zijmuren. Beide (nu verdwenen) buitendeuren zijn tweeledig samengesteld, te oordelen naar de overgebleven hengsels. De ijzeren lusjes aan de muren van de eigenlijke bunker dienen vermoedelijk voor het bevestigen van een camouflagenet.

Op militaire luchtfoto's is duidelijk te zien dat rondom rond de constructie prikkeldraadversperringen zijn aangebracht.

Beschrijving

Rechthoekige betonnen militaire constructie van ca. H.235 x Br.840 x D.470cm, met aanpalende lagere zijmuren. Het beton is tegen een houten bekisting gegoten. Het dak is min of meer plat en voorzien van een goot.

De constructie is aan noordwestelijke zijde gesloten. Aan zuidoostelijke zijde zitten twee deuropeningen van ca. H.140 x Br.100 x D.100cm. Deze deuropeningen bevatten uitsparingen voor een deurkader. Bij elke deuropening zijn vier ijzeren hengsels bewaard gebleven, die er op wijzen dat de verdwenen deur tweeledig was samengesteld. Tussen de twee deuropeningen zitten nog twee kleine vierkante openingen in de muur. In beide zijmuren zit een klein schietgat (nu aan één kant dichtgemaakt), beschermd door een stalen plaat en bijkomende betonnen verstevigingen links en rechts van de schietopening. Opvallend zijn de rij ijzeren haakjes op elke zijmuur, iets boven de schietopeningen. Ook in de zuidoostelijke muur zijn enkele gelijkaardige ijzeren haken terug te vinden.

De betonnen constructie wordt aan beide zijden geflankeerd door lagere, aanpalende zijmuren, die ongeveer een meter boven het maaiveld uitsteken en een hoekig verloop kennen. Elke zijmuur bevat een nis van ca. H.32 x Br.80 x D.30cm. Opvallend zijn de ijzeren banden die uitsteken aan de bovenrand van de zijmuren.

Binnenin bestaat de constructie uit twee ruimtes. Het plafond is samengesteld uit stalen profielen, waartussen het hout mooi bewaard gebleven is. In het plafond zijn meerdere openingen bewaard gebleven.

De twee ruimtes zijn met elkaar verbonden via een deuropening. Ter hoogte van deze opening zit een nis in de zuidoostelijke muur. In elke ruimte is daarenboven een nis aanwezig in de noordwestelijke muur. In de twee zijmuren is telkens de opening zichtbaar van het schietgat, dat naar buiten toe versmalt.

  • DOCUMENTATIECENTRUM IN FLANDERS FIELDS MUSEUM, Collectie militaire stafkaarten: gedetailleerde kaart omgeving Diksmuide, s.d.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Collectie luchtfoto's Eerste Wereldoorlog: Patte d’Oi Eessen, 6/9/1916, 2/2/1917, 24/4/1917.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Collectie militaire stafkaarten: Belgische militaire stafkaart Dixmude Nord (Plan Directeur Armée Belge), 12/7/1917.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds 6de Legerafdeling, doos 56, Belgisch plan met aanduiding vermoedelijke soort vijandelijk geschut ten zuidoosten van Diksmuide, 15 oktober 1917.
  • REINHARDT E. 1924: Das Württembergische Reserve-Infant.-Regiment Nr. 248 im Weltkrieg 1914-1918, Stuttgart.
  • VLAEMYNCK J. 1982: Duitse stellingen te Diksmuide, Esen en Vladslo (10 november 1917 tot eind februari 1918), Den Dyzere, I.1 (januari).
  • Captured German Trench and Operations Maps from the National archives (CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press): Duitse militaire kaart Übersichtskarte 1:40.000 Gruppe Diksmuide, 23/9/1917; Duitse militaire stafkaart Diksmuide 1:10.000, 17/7/1917.

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier 4.001/32003/105.1, Duitse geschutsstelling (WO I) Eikhofstraat zn (DECOODT H., 2012)
Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse geschutstelling Eessener Stellung [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78202 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.