Parochiekerk toegewijd aan Sint-Laurentius. Wederopbouwkerk, tot de jaren 1960 omgeven door kerkhof met ijzeren hekwerk tussen bakstenen pijlers. Nu omgeven door plantsoen en parkeerplaatsen.

Geschiedenis van de kerk

Klerken ("Clarc") is in 961 ontstaan als hulpkapel van de moederkerk van Esen (Esna). Midden 10de eeuw zou er een Sint-Antoniuskapel geweest zijn (parochieboeken kanunnik Tanghe). Het patronaat en de tienden horen toe aan het Sint-Donaaskapittel van Brugge.

In 1144 wordt Klerken een parochie. De kapel wordt uitgebouwd tot een kerk, toegewijd aan de Heilige Laurentius. Het betreft hier hoogstwaarschijnlijk een éénbeukige kerk. In 1519 wordt er een zijbeuk aan de zuidzijde bijgebouwd en in 1613 een zijbeuk aan de noordzijde.

De Sint-Laurentiuskerk van Klerken wordt in 1836 uitgebreid. De Atlas der Buurtwegen (circa 1843) toont een oost-georiënteerde kerk. In 1843-1856 vindt nog eens een uitbreiding plaats onder leiding van architect J.A. Lernould. In 1858-1864 wordt de pastorie herbouwd onder leiding van provinciaal architect Pierre Buyck (Brugge). In de periode 1867-1882 krijgt de Sint-Laurentiuskerk een voorgeplaatste neogotische oosttoren met portaal naar ontwerp van dezelfde architect. Hierdoor wordt de kerk duidelijk op de Dorpsstraat gericht.

Tijdens de eerste Wereldoorlog wordt de kerk volledig vernield. In 1920-1923 wordt de kerk heropgebouwd naar ontwerp van architect Jozef Viérin (Brugge). Hierbij wordt niet teruggekeerd naar de neogotiek, maar men opteert voor een interpretatie van de regionale baksteengotiek, typisch voor de wederopbouwarchitectuur. Men keert tevens terug naar een oost-georiënteerde kerk met westportaal aan de Kerkhofstraat. Inwijding van de heropgebouwde kerk op 11 augustus 1930. In de jaren 1960 wordt het kerkhof opgeruimd en overgebracht naar de tegenover de kerk gelegen "Klerkenkouter". Hierbij wordt het westportaal dichtgemaakt en wordt het hoofdkoor (ten oosten) afgebroken en vervangen door een oostportaal, gericht naar de Dorpsstraat (1965 zie jaarsteen). Ook de sacristie wordt afgebroken.

In de oorspronkelijke, rechte afsluitingen van de koren, gedenkplaten voor E.H. Edm. Denys, "(...) PASTOOR VAN KLERKEN, UITGEDREVEN BINST DE VERWOESTING (van de Eerste Wereldoorlog). HERDER DER WEST-VLAAMSE UITWIJKELINGEN" (ten noorden) en voor de pastoor van Klerken in 1873-1914 (ten zuiden). In de kerk hangen papieren memento's in een geprofileerde houten omlijsting voor de militaire slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog en voor de burgerlijke slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog.

Beschrijving van de kerk

De oorspronkelijke plattegrond ontvouwt: driebeukige hallenkerk, oorspronkelijk met westportaal en hoofdkoor naar het oosten (deze oriëntatie is echter gewijzigd in de jaren 1960). Vooruitspringende middenbeuk voor portaal, ten noorden geflankeerd door vierkante westtoren, in de oksel met de hoofdbeuk rond traptorentje. Beuken van vijf traveeën, pseudotransept, zijkoren van één travee met rechte sluiting, hoofdkoor oorspronkelijk met driezijdige sluiting (in 1965 omgebouwd tot oostportaal).

Materialen: gele baksteenbouw, leien zadeldaken en spits.

Aansluitend bij de regionale baksteengotiek: vierkante westtoren van vier geledingen, overhoekse steunberen met versnijdingen, eerste en tweede geleding op kleine spitsboogvenstertjes na blind, derde geleding met blindnissen. Vierde geleding met gekoppelde spitsbogige galmgaten, erboven borstwering uitkragend op spitsboogfries. Smalle gevels van beuken en koor (omgewisseld) als tuitgevels met tweelichtvensters in geprofileerde omlijsting en op afzaat; samen met oculus gevat in spitsboognis, geflankeerd door blinde spitsboognis. Gevels van de beuken en de koren geritmeerd door (haaks op elkaar geplaatste) steunberen met versnijdingen; spitsboogfries. Transepten met drielichtvensters. Ten zuiden aansluitend bij de kerk, nutsgebouw met boven portaal stenen Onze-Lievevrouwbeeldje. Ten oosten, portaal van 1965, gevat in geprofileerde spitsboognis, in het boogveld bas-reliëf met Christusfiguur, links en rechts van de portalen, jaarstenen "1923" en "1965".

Interieur. Witbepleisterde hallenkerk, geritmeerd door de geelbakstenen scheibogen op witstenen zuilen. Overkluizing door middel van houten spitsbooggewelven met ijzeren trekstangen.