erfgoedobject

Hoeve Hof ter Poorten met omgeving

bouwkundig / landschappelijk element
ID
821
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/821

Juridische gevolgen

Beschrijving

Een belangrijke gesloten hoeve van 1626 (wapenschild op het poortgebouw); ze wordt op de Ferrariskaart (1771-1777) en in de Atlas van de Buurtwegen reeds in haar huidige vorm weergegeven. De hoeve is vanaf 1861 in bezit van de familie Fagard. Thans niet meer als hoeve in gebruik. Bakstenen gebouwen, gegroepeerd rondom een rechthoekig erf, bereikbaar via een gekasseide oprit en een poortgebouw.

Poortgebouw van 1626 in de zuidwestelijke vleugel aan straatzijde: constructie onder zadeldakje (leien), geflankeerd door aandaken met topstukken in de vorm van pijnappels. In de voorgevel: rondboogpoort in een kalkstenen omlijsting met enkele negblokken aan de posten, en schamppalen; ontlastingsboog van een platte laag, een rollaag en een platte laag. Boven de poort, kalkstenen gevelsteen met wapenschild en opschrift: ANNO 1626. In de erfzijdegevel, rechthoekige poort onder houten latei, met erboven drie rechthoekige venstertjes in vlakke, kalkstenen omlijsting (begin 19de eeuw).

Woonhuis ten noordwesten van het erf: dubbelhuis van zes traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (mechanische pannen), uit begin 19de eeuw. Laat-classicistische ordonnantie, gelijkaardig in voor- en achtergevel, met rechthoekige vensters, keldergaten en deuren in een vlakke kalkstenen omlijsting. De gevel aan erfzijde is voorts voorzien van twee S-vormige muurankers, verwijzend naar de kern (eerste helft van de 17de eeuw) van het gebouw, en een houten laadvenster. Zijgevels met aandaken en vlechtingen; de gevel aan straatzijde is voorzien van vensters van het hoger beschreven type.

Stallen tegenover het woonhuis, aanleunend bij het woonhuis, en aan weerszijde van het poortgebouw. Hoewel met oudere kern, zie de S-vormige muurankers in de poortvleugel, dateren deze gebouwen in hun huidige vorm uit begin 19de eeuw. Eén (poortvleugel) tot anderhalve bouwlaag onder zadeldaken (Vlaamse pannen). De oorspronkelijke vensters zijn rechthoekig in een vlakke kalkstenen omlijsting; de deuren werden recent vergroot. De stal naast het woonhuis werd naar achteren toe vergroot. Zijgevels met aandaken en vlechtingen, de noordoostelijke gevel bovendien voorzien van drie ronde, bakstenen uilengaten.

Zeer ruime dwarsschuur achteraan het erf, uit de eerste helft van de 17de eeuw, waarschijnlijk aangepast in een latere periode: mogelijke verlaging of verhoging van de dakhelling. Bakstenen gebouw onder steil, monumentaal zadeldak (leien). Mergelstenen hoekbanden, S-vormige muurankers. Verankerde rondboogpoort in een omlijsting van kalksteenblokken, met negblokken aan de posten. In de zijgeveltoppen, mergelstenen en bakstenen oculi als uilengaten.

Ten noordwesten, buiten het erf, bakhuis onder zadeldak (Vlaamse pannen), met rechthoekige muuropeningen in kalkstenen omlijsting. Het gebouwtje is waarschijnlijk opgetrokken van hergebruikt materiaal, aangezien de Atlas van de Buurtwegen een veel ruimer bakhuis weergeeft, verder van het woonhuis gelegen.

Achter de hoeve bevond zich in 19de eeuw een poel.


Bron: SCHLUSMANS F. 1996: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kantons Bilzen - Maasmechelen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Ter Poorten was voorheen een afhankelijkheid van de landcommanderij Alden Biesen, zoals de jaarsteen 1626 met het wapen van landcommandeur Huyn van Amstenraedt in het poortgebouw aangeeft. Op het Primitief kadasterplan ligt er ten oosten van de boerderij een uitgestrekte boomgaard met poel (perceel 450 en 451) en ten noorden een omhaagde moestuin met brouwerij (perceel 456 en 455).

Vandaag is de hoeve een fruitbedrijf, de boomgaard is een laagstamplantage geworden en op de moestuinsite ligt nu een recente tuin bestaande uit gazon met een solitaire bruine beuk, een gemengde beplanting en op de perceelsgrens een rij van Italiaanse populieren en heesters, niet ouder dan enkele decennia.

  • DE MAEGD C. & VAN DEN BROECK M. 2008: Inventaris van historische tuinen en parken in Hoeselt, onuitgegeven tekst, Agentschap Onroerend Erfgoed.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Op de Ferrariskaart is de onmiddellijke omgeving van de gesloten hoeve aangeduid als boomgaard en verderop akkerland.

De omgeving van de gesloten hoeve bestaat nog steeds uit boomgaarden, maar de hoogstamboomgaarden van op de Ferrariskaart zijn vervangen door laagstamboomgaarden. De omgeving van het hoevecomplex Hof ter Poorten is beschermd als dorpsgezicht omdat ze integrerend deel uitmaakt van de landbouwuitbating.

  • Archief Onroerend Erfgoed Limburg, DL000319, Hoeve Hof ter Poorten, beschermingsdossier (J. Gyselinck, 1987).
  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden van Jozef Jean François de Ferraris, opgesteld tussen 1770-1778, schaal 1:11.520.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve Hof ter Poorten met omgeving [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/821 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.