erfgoedobject

Vloethemhoeve

bouwkundig element
ID
88794
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/88794

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Vloethemhoeve
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Vloethemhoeve met achtvormige omwalling
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap Vloetemveld
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Historische hoeve zogenaamd "Vloethemhoeve". Bestaande uit twee losse bestanddelen. Het stuk van de straat waarop de erfoprit uitgeeft, bestaat uit kasseien. Er zijn nog stukken van de walgracht bewaard ten zuiden en ten westen van de hoevegebouwen. De hoeve is beschermd als monument en is gelegen in een beschermd landschap "Vloethemveld" dat zich over de gemeentegrens met Zedelgem uitstrekt.

Historiek

Deze historische site gaat terug tot het einde van de 13de eeuw en kadert in de ontginning van het omliggende Vloethemveld. In 1296 schonk graaf Gwijde van Dampierre veld en heidegrond aan het Sint-Janshospitaal in Brugge. Op traditionele wijze probeerde het "Sint-Janshuys" een deel van deze laaggelegen gronden te ontginnen door de uitbouw van hoeves. Het "Hildeghemhof" en het "Vloethemhof" in Snellegem en "Noortweghe" in Zedelgem dateren uit deze fase. De eerste vermelding van de naam "Vloethem" dateert van circa 1300: "Zegher van Vloethem". In 1478 wordt de hoeve expliciet vermeld. De monumentale 8-vormige omwalling verwijst naar het belang van de hoevesite, en wordt voor het eerst vermeld in 1681.

De Vloethemhoeve speelde voornamelijk in het derde kwart van de 18de eeuw een belangrijke rol bij de drooglegging en de bebossing van de moerassige gebieden en vijvers ten zuiden van de site. Het boerenhuis en de schuur dateren uit deze periode, zie jaartal 1791 op stalgevel. De hoeve wordt op de kaart van Ferraris (1771-1778) weergegeven als bestaande uit drie losse gebouwen rond een erf met bomen. Ook de rest van de site wordt weergegeven als een boomgaard. Het Primitief kadasterplan van 1834 geeft quasi dezelfde situatie weer: drie losse volumes die ongeveer een vierkant vormen op het noordelijke perceel, met in de noordwesthoek een afgescheiden moestuin; ten zuiden een ongeveer even groot vierkant perceel. Het woonhuis is noord-zuid gericht en ten zuiden haaks daarop staat een langwerpige schuur. Ten oosten van het woonhuis staat een stal. In 1886 wordt het oostelijke landgebouw afgebroken, boerenhuis en schuur worden uitgebreid. Op het einde van de 20ste eeuw worden aanbouwen aan het boerenhuis gerealiseerd.

Beschrijving

Indrukwekkende hoeve met losse bakstenen bestanddelen onder pannen zadeldaken. Het woonhuis met aangebouwde stallen, de schuur, hangar en verbouwde wagenhuis zijn geschikt rondom een deels verhard, deels begraasd erf met een mestvaalt tussen huis en schuur. Het grote erf is toegankelijk vanuit het noorden over een overwelfde gracht met smeedijzeren hekken tussen pijlers in beton. De oorspronkelijke rechthoekige, 8-vormige omwalling omvat twee aangrenzende, vierkante percelen waarbij het noordelijke perceel met hoevegebouwen, restant van boomgaard en moestuin.

Boerenhuis (nok haaks op straat) uit rode, oorspronkelijk witgekalkte baksteenbouw op gepekte plint. Het geheel bestaat uit een laaghuis van twee traveeën onder zadeldak + opkamertraveeën aan de noordzijde met hoger dak (Vlaamse pannen). De noordelijke zijpuntgevel vertoont verschillende soorten metselwerk met twee muurankers. Er is een getralied keldervenster en twee zoldervensters met schuiframen en betegelde onderdorpel. Zuidelijke zijpuntgevel van opkamer met schoorsteen. Erfgevel van laaghuis en hooghuis in gemengd metselwerk. Hooghuis met twee rechthoekige vensters met schuiframen, hardstenen onderdorpels en authentieke hengsels van vernieuwde luiken. Mozegat; getrapte gootlijst in metselwerk met platte muizentand. Lager woongedeelte met vierkant venster met schuiframen, betegelde onderdorpel en luikduimen. Getoogde muuropening. Achtergevel van het lage woonhuis beschilderd en deels in keuken geïntegreerd. Getoogde deuropening. Metselwerk bij opkamer ingevlochten, met gemengd metselwerk. Vensteropening met vleugelraam, tralies en luikduimen. Westgevel van opkamer in gele baksteenbouw voor de onderste helft, met mozegat voor de westelijke opkamer. Bovenste helft van de gevel in paarsrode baksteen met vensteropening met twee schuiframen, bakstenen onderdorpel en originele luikhengsels. Gegrapte gootlijst met platte muizentandlijst.Westelijke en zuidelijke aanbouw aan het woonhuis uit rode baksteen.

Interieur van het woonhuis. Het woonhuis bestaat uit een woonkamer met haard, twee opkamers met haard op tweebeukige kelder met tongewelven. De kelder is toegankelijk via de kelderdeur in de noordelijke zijpuntgevel, waarachter betegelde trappen en vanuit de gelijkvloerse woonkamer met bakstenen trap. In de kelder, gecementeerde plint en vloer, gekalkte wanden en gewelven.

Woonkamer in het laaghuis toegankelijk via deur aan erfgevel. Komt uit in kleine inkom met houten wanden in de woonkamer opgebouwd. Vanuit de inkom, tevens toegang naar zolder via houten trap. Woonkamer met cementtegelvloer, bepleisterde wanden en behang. Beschilderde balkenroostering met geprofileerde balken waarvan enkele rusten op eenvoudige consoles in natuursteen en hout. Stereotype opbouw van noordwand met centraal de brede open haard, rechts de deur naar de opkamer en links een bergkast. Haard met haardbalk waarop mooi geprofileerde haardlijst. Haardwangen aan voorzijde bezet met geprofileerde planken. Binnenzijde haardmond bezet met haardtegels: 18de-eeuwse wafeltegels met slibversiering. Centraal in de haardmond, reducerend gebakken baksteentjes in visgraatmotief. Rechtsboven, kleine nis met mijterboog. Twee opkamers, één aan erf- en een kleinere aan achtergevel. Boogvormige trappen naar grote opkamer in reducerend gebakken baksteen (vijf treden). Opkamer met vloer in kleine rode Boomse tegels, bepleisterde wanden met behang en eenvoudige, beschilderde balkenzoldering. Tegen de noordgevel, een centrale haard met hoge, brede en strakke haardmond in houten planken met marmerimitatiebeschildering. Voor de gedichte haardmond, een fraaie kolenkachel in beschilderd smeedijzer.

Ten zuiden bij het woonhuis aansluitend, witgekalkt bakstenen stalvolume van drie traveeën onder pannen zadeldak. Deels bij het woonhuis ingevlochten metselwerk, gecementeerde plint. Ontdubbelde staldeur en sterk uitgesleten dagkanten van deuropening. Dichtgemetselde vensteropening, rechthoekige stalvenster met betegelde onderdorpel. Zuidelijke zijpuntgevel van paarsrode baksteen met twee smalle rechthoekige vensters elk met schuifraam en tralies. Jaarankers "1791". In de zuidwesthoek van de stal, twee luikduimen als restant van verdwenen aangebouwde constructie. Achtergevel van de stal met metselwerk in paarse baksteen. Gedichte luchtgleuf en rechthoekig venster, waarvan houten raam nog aan de binnenzijde zit. Recent gemaakte deur en vensteropening.

Interieur van de stal. Vloer bestaande uit mengeling van natuur- en baksteen met centrale goot doorheen erfgevel naar vaalt. Voederbakken in blauwe hardsteen op bakstenen sokkel. Zeer fraai geprofileerde moerbalk met geprofileerde balksleutels. Recentere kinderbalken in naaldhout. Originele deur van stal naar stalkamer, met origineel sluitwerk. In muur tussen stalkamer en bergplaats, identieke moerbalk met balksleutel.

Ten zuiden en haaks op het woonhuis staat het langgestrekte volume van schuur met stallen. De grote dwarsschuur met stallingen, overdekt met zadeldak (Vlaamse pannen), is in verschillende fases tot stand gekomen en dateert uit het einde van de 18de en het begin van de 19de eeuw. De oorspronkelijke constructie startte met de oostgevel in gele baksteen waarin een gedichte zolderopening en radvormig uilengat zitten. Vervolgens was er vanaf de linkerkant van de noordgevel een open wagenbergplaats met wand bestaande uit een bakstenen sokkel waarop een houten plankenbeschieting. De grote rechthoekige poort is aan beide langsgevels nog bewaard. De gedeeltelijk beplankte schuur liep door tot juist voor de laatste staldeuren, nog te zien aan de bouwnaad. Zoals af te lezen uit de mutatieschetsen in het kadaster, werd de schuur in 1886 verlengd met stallen. Ten zuiden van de schuur zit in de grond het restant van een gietijzeren rosmolen, gesigneerd "LEON CLAEYS ZEDELGHEM". Binnenin is dit stalschuurvolume ingedeeld in elf compartimenten, bijna allemaal gebruikt als koeienstallen, met bakstenen vloeren met goten, hardstenen slieten. De kleine stallingen tegen de oostelijke zijpuntgevel zijn in de tweede helft van de 19de eeuw aangebouwd. Deze zijn voorzien van een bakstenen vloer, vaste voederbakken, drie deuropeningen en een lessenaarsdak met Vlaamse pannen. In de linker bovenhoek van de zuidgevel zit een kleine nis met mijterboog.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Snellegem, 1886/52, 1981/30, 2003/4.
  • Ruimtelijke Ordening West-Vlaanderen, Cel Onroerend Erfgoed, dossier DW000616 en DW002303.
  • BONAMIE D., Vloethemhoeve Snellegem. Aanvraagdossier tot bescherming als monument, 2003.
  • DESMEDT M., Het Vloethemveldhof, in Snellinghem, jaargang 7, nummer 1, 1994, p. 633-637.
  • Het Vloethemveld, Open Monumentendag 12 september 2004, Jabbeke/Zedelgem, 2004.
  • DESMEDT M., De geschiedenis van het Hof Vloethem, in Snellinghem, jaargang 18, p. 1910-1929.

Bron: HOOFT E. met medewerking van BOONE B., CALLAERT G., DE BODT V. & SANTY P. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Jabbeke, Deelgemeenten Snellegem, Stalhille, Varsenare en Zerkegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL35, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Vloetemveld en omgeving

  • Is deel van
    Woudweg naar Zedelgem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Vloethemhoeve [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/88794 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.