erfgoedobject

Hoeve Vandewalle

bouwkundig element
ID
89714
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/89714

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve Vandewalle
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

"Hoeve Vandewalle", voormalige hoeve, heden ingericht als gemeentelijk domein met verschillende recreatieve functies. Het domein, waartoe de hoeve Vandewalle nu behoort, heeft een oppervlakte van ongeveer 14 hectare Ten noorden van de hoeve bevindt zich het gemeentelijke zwembad en de sporthal en ten noordoosten van de hoeve situeert zich het sportpark met onder meer voetbalterreinen, tennisvelden en minigolf.

Historiek

De oudste vermeldingen van de hoeve gaan terug tot 1405 als het leengoed "Ten Driessche" of nog anders genoemd "Goet te Coppenholle". De ammanie behoorde tot het rechtsgebied van Steuren-Ambacht. Het leengoed had een oppervlakte van 22 bunder en bestreek de volledige oppervlakte tussen de huidige Veldmaarschalk Montgomerystraat en de Boomgaardstraat. De hoeve bestond uit een neerhof met schuur, stallingen, ovenbuur en boomgaard. Het poortgebouw dat de omwalling overbrugde, gaf toegang tot het erf. De oudste gekend eigenaar is Willem van Coppenholle (1405). In 1475 wordt de hoeve in opdracht van de priorin van het Onze-Lieve-Vrouwehospitaal van Kortrijk door Felix van den Berghe aangekocht van Elisabeth Blaesse, weduwe van Jan van der Cruusse. Rond 1532 is Daniel Vandenberghe eigenaar van de hoeve. Maarten van der Vloet is pachter. Tot 1603 blijft de hoeve in handen van dezelfde familie, waarna ze verkocht werd aan Gillis Coelombier. In 1679 is het Onze-Lieve-Vrouwehospitaal van Kortrijk opnieuw eigenaar van de hoeve. Later zal het goed nog verschillende malen van eigenaar veranderen. In 1752 wordt de hoeve bewoond door Joseph De Masure, lid van de schepenbank en 'Burgemeester van Cuerne' van 1748 tot 1793. In de 19de eeuw wordt de hoeve bewoond door de familie Coucke. De gronden ervan behoorden vroeger toe aan verscheidene eigenaars, maar de laatst gekende eigenaar van de hoeve zelf is Dekien-Georges Ide, nijveraar uit Kortrijk. Hij verkoopt de hoeve in 1956 aan de gemeente. Omdat de kinderen Vandewalle de laatste bewoners waren, krijgt de hoeve de naam "Hoeve Vandewalle".

De hoevesite wordt reeds afgebeeld op landboek van 1664 van A. de Bersacques.
De Ferrariskaart (1770-1778) toont een dieper in gelegen omwalde hoeve bestaande uit twee volumes met L-vormige opstelling.
Op het landboek van de heerlijkheid Leenhove en ammanie Stuerenambacht (1784) weergeven als hoeve met losse bestanddelen, U-vormig gegroepeerd rondom erf. Het erf is toegankelijk via een korte dreef en poortgebouw.

De Atlas der Buurtwegen (1844) toont een gelijkaardige opstelling, maar het poortgebouw is niet meer afgebeeld. Ten westen, buiten de omwalling, bevindt zich vermoedelijk het bakhuisje.

Volgens de kadastrale gegevens worden het woonhuis en de noordwestelijke paardenstal in 1942 uitgebreid, in opdracht van eigenaar De Smet-Nolf. Vermoedelijk wordt het boerenhuis uitgebreid met stalvleugel, zie bouwnaad. Ook de vorm van de omwalling wordt gewijzigd en uitgebreid, zodat ook het bakhuisje gelegen in de boomgaard, zich nu binnen de omwalling situeert.

Na de aankoop in 1956 door de gemeente wordt de hoeve in 1977 gerestaureerd en heringericht. De schuur en de stallingen worden omgebouwd tot ontmoetingscentrum. Het woonhuis herbergt de kunstkring Evariste Carpentier en de hobbyclub van Ziekenzorg. Verder is er nog een vertelzolder in de voormalige paardenstallen.

In 1965-1966 worden op het domein de eerste sportvelden aangelegd en de beplanting van het terrein gebeurt in het najaar van 1970. In 1972 wordt het overdekte zwembad gebouwd.

Beschrijving

Omwalde voormalige hoeve met losstaande bestanddelen gegroepeerd rondom gekasseid erf. Bakstenen stoepen. Verankerde baksteenbouw onder pannen zadeldaken met ten noorden boerenhuis, ten oosten stalvleugel en ten westen schuur. Ten noordwesten tweeledig bakhuisje. Ten westen van het boerenhuis paardenstal (nu sanitair en vertelzolder). Erf toegankelijk via brugje gemarkeerd door bakstenen pijlers met ijzeren hek. Linker erfpijler met beglaasd nisje in omlijsting van zwarte baksteen bekroond door kruis; Maria met kind en leeuw.

Boerenhuis met langgestrekte lijstgevel van tien traveeën en links stal. Boven de staldeur dakvenster met laadluik naar hooizolder. Getoogde vensters met vernieuwd houtwerk naar oud model.

Stalvleugel van 1902, zie zijpuntgevel met arduinen jaarsteen met initialen "G.V.G." Zadeldak doorbroken door twee dakvensters met laaddeuren naar hooizolder. Aflijnende houten sierlijst. Vernieuwde tweeledige staldeuren en kleine getoogde vensters.

Dubbele dwarsschuur gedateerd "1869" door jaarsteen in rechter zijpuntgevel. Twee korfbogige poorten met rechts ervan voormalige aardappelkelder. Rechts tweeledig wagenhuis, heden verbouwd tot één ruimte. Openingen thans ingevuld met glas met roedeverdeling. Zijpuntgevels getypeerd door vlechtingen, asemgaten en uilengat. Recent toegevoegde trap naar de zolder.

Tweeledig bakstenen bakhuisje met verlaagde aandaken met vlechtingen.

Ten noordoosten van de hoeve, recent brugje over de omwalling, leidt naar de sportterreinen en gemeentelijk zwembad.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, Kuurne, Primitief kadasterplan.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Kuurne, 1942/91.
  • Rijksarchief Kortrijk, Kaarten en plans, nr. 1335: Landboek opgemaakt door Albert de Bersaques, 1664.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten, nr. 5483: Landboek van de heerlijkheid Leenhove en ammanie Stuerenambacht, 1784, opgemaakt door P.J. Wallays.
  • S.N. 2007: Van Cuerne tot Kuurne. Het dorp van toen, Kuurne, Kuurne, 208.
  • BRUNEEL N. 1992: De Hoeve Vandewalle in Kuurne, De Leiegouw, XXXIV.1-2, 19-44.

Bron: DE GUNSCH A. met medewerking van MOEYKENS S. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Kuurne, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL37, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: De Gunsch, Ann
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve Vandewalle [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/89714 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.