erfgoedobject

Molenaarswoning bij de Herentmolen

bouwkundig element
ID
90015
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/90015

Juridische gevolgen

Beschrijving

Voormalig molenaarhuis behorend bij de "Herentmolen", naar verluidt gedateerd "1774" - net als de meer westelijk gelegen Onze-Lieve-Vrouwekapel - doch vermoedelijk met oudere kern. Volgens kadaster aangepast in 1892 en thans in gebruik als hoeve met recentere bijgebouwen. Hetzelfde jaartal is naar verluidt aangetroffen in het nabijgelegen voormalig molenaarhuis.

Historiek

Op de kaart bij het landboek van 1654-1656 staan twee haakse gebouwen op een beboomd perceel weergegeven met ten zuiden ervan, aan de steenweg, de Herentmolen, een houten windkorenmolen die tijdens onlusten op het einde van de 16de eeuw beschadigd doch erna hersteld wordt.

Dezelfde gebouwenconfiguratie is terug te vinden op de Ferrariskaart (1770-1778) met de nabijgelegen "d'herte Meulen" en op het primitief kadasterplan (circa 1830), waar bijkomend een nutsgebouwtje ten oosten en een poel ten noordoosten van het erf worden weergegeven. De toenmalige eigenaars zijn de kinderen van de Meulebeekse molenaar Amandus Loncke.

Naar verluidt zou in het woonhuis in de eerste helft van de 19de eeuw een particuliere school gevestigd zijn, doch hiervan is geen registratie teruggevonden.

In 1847 erft molenaar Leonardus Loncke de gebouwen en de Herentmolen. In 1863 gebeurt een perceelsgrenswijziging, waarbij de gronden omheen de poel als "meersch" worden aangeduid.

Na verdeling in 1878 worden de weduwe en kinderen van Lodewijk Vermeulen, olieslager uit Ingelmunster, de nieuwe eigenaars.
Het kadaster registreert in 1892 de uitbreiding en verhoging van het woonhuis met een bouwlaag; het jaar erna gebeurt een uitbreiding aan de oostzijde.

In 1919 wordt de kavel met de Herentmolen definitief opgedeeld, waarbij het noordelijk deel met het voormalig molenaarhuis eigendom wordt van Eugenie Vandekerckhove en landbouwer Gustaaf D'Hoore, beiden uit Ingelmunster; het bouwland met de molen komt toe aan molenaar Arthur Loncke (cf. Gentstraat nr. 307).

Na oorlogsschade wordt de Herentmolen in de jaren 1922-1923 wat verder oostwaarts heropgericht, waardoor de directe band met het molenaarshuis verdwijnt.

De hoeve krijgt in de tweede helft van de 20ste eeuw nog enkele uitbreidingen, met name bouw van bijgebouwen ten zuidoosten (1955) en ten noorden (1956) van het woonhuis.

In 1967 wordt de schuur langs de straat gedeeltelijk afgebroken en verbouwd. Het bijgebouw ten zuidoosten van het woonhuis wordt later nog vergroot.

Beschrijving

Erftoegang gemarkeerd door nieuwe bakstenen pijlers met roodgeschilderd buisleuninghek. Erf met losse verharding, omhaagd en afgezet door open betonnen afsluiting met draad.

Haaks op de straat ingeplant woonhuis; dubbelhuis van negen traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (rode en zwarte Vlaamse pannen). Verankerde baksteenbouw, waarvan langsgevels witgekalkt met gepekte plint. Geschilderde natuurstenen onderdorpels. Rechthoekige en licht getoogde muuropeningen op begane grond; rondbogige bovenvensters, waarvan in achtergevel enkele blind met zwarte en imitatieroedeschildering. Schuiframen op begane grond; vierdelige verdeling van bovenvensters. Nieuwe luiken. Deur met accoladevormig uitgewerkt houten deurkalf met centraal ingekerfd, gestileerd bloemmotief waarboven bovenlicht met uitgespaarde hoeken en roedeverdeling. Gedichte deuropening rechts. Lage aanbouw waarin autobergplaats aan oostzijde. In de balkenzoldering van de woonkamer is nog een moerbalk zichtbaar, waarvan de balksleutel voorzien is van hetzelfde bloemmotief als op het deurkalf; naar verluidt datering "1774" in balk, thans niet meer zichtbaar. Haardwand bekleed met tegels met schildpadmotief en sepiakleurige tegels met cirkelmotief. Kelder met witgekalkt tongewelf.

Aan de straat, verbouwde schuur onder zadeldak (mechanische pannen; nok evenwijdig met straat). Grote recentere bijgebouwen onder gekoppelde zadeldaken (golfplaten) aan oostzijde van het erf. Thans verdwenen aardappelkelder en mestvaalt.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207 : Mutatieschetsen, Meulebeke, Afdeling 2, 1863/59, 1892/13, 1893/10, 1919/17, 1955/79, 1956/56, 1967/72.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 212 : Kadastrale legger, Meulebeke, Afdeling 2, artikels 380, 1821, 1918, 5565.
  • Marialoop-pad, brochure wandelroutes, Meulebeke, s.d., p. 15.
  • Marialoop

Bron: CALLAERT G. met medewerking van BOONE B. & MOEYKENS S. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Meulebeke, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL38, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Molenaarswoning bij de Herentmolen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/90015 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.