erfgoedobject

Goed te Dierdonck

bouwkundig element
ID
90199
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/90199

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Goed te Dierdonck
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

"Goed te Dierdonck", gerenoveerde historische, in oorsprong omwalde hoeve, ook gekend als "hoeve Dobbels", met woonhuis van 1903, 19de-eeuwse bijgebouwen en chicorei-ast van 1941.

Historiek

Deze hoeve, één van de grootste en oudste van Meulebeke, is eertijds het "foncier" van de gelijknamige heerlijkheid "Dierdonck", met oudste vermeldingen in 1344 en 1381.

Enkele gekende 16de-eeuwse eigenaars van deze hofstede zijn Jan de Beer, heer van Meulebeke (1539), de heer van Moen (1590) en Jacques Rosebeke, schepen van Zwevezele (1598).

Op een kaart bij het landboek van 1654-1656 wordt aan de noordzijde van de "dreve van tgoet te Dierdonck" die doorheen de Dierdonckkouter loopt, het omwald goed met twee parallelle gebouwen en ten noordoosten het neerhof weergegeven (zie nummer 87). De hoeve wordt omschreven als "eenen hapten meersch met een groot hapte stick landts suijt daeraen ende met een behuisde hofstede met de wallen moten synghels west waeraen genaemt het Goed te Dierdonck". De toenmalige eigenaar is de heer van Marchove, die de hoeve aan Jan de Clerck verpacht. Een akte uit 1700 maakt melding van twee hofsteden, waarvan het opperhof "moten en wallen" omvat en het neerhof ten noordoosten ervan gelegen is. De door bomen omzoomde dreef en de hoeve met neerhof worden zowel op de Ferrariskaart (1770-1778), verkeerdelijk aangeduid als "Cse te Bosterhout", weergegeven als op een kaart in het leenboek van het leenhof Bosterhout van 1785, vermeld als het "foncier van Dierdonck". Op het primitief kadasterplan (circa 1830) wordt op het voormalige opperhof, waarvan de omwalling al gedempt is, het woonhuis aan de noordzijde, een groot bijgebouw aan de westzijde en kleine bijgebouwen aan de oost- en zuidzijde weergegeven. De toenmalige eigenaar van beide hoeves is gravin de Croix de Dadizele.

In 1903 laat Maria de Dufort-Civrae de Montmorency-Luxembourg uit Parijs het huidige woonhuis aan de zuidzijde oprichten, het oud woonhuis tot landgebouw omvormen en het bijgebouw aan de oostzijde vergroten. Tijdens de Eerste Wereldoorlog worden hier talrijke Duitse soldaten ingekwartierd. Tijdens de "slag om Meulebeke" in mei 1940 wordt een Belgische soldaat achter de ast begraven. In 1941 wordt het voormalige woonhuis afgebroken voor de bouw van een chicorei-ast; tevens worden de twee bijgebouwen aangepast en vergroot. In de tweede helft van de 20ste eeuw registreert het kadaster nog enkele perceelsverenigingen.

Beschrijving

Losstaande, verankerde, bakstenen hoevegebouwen in vierkante opstelling omheen erf met kasseibestrating, verharding en centraal grasperk met bomen, omgeven door haag en witgeschilderde, open betonnen afsluiting. Toegang door recente, overhoekse bakstenen pijlers en ijzeren hek gemarkeerd.

Aan zuidzijde, met voorliggend grasperk, éénlagig woonhuis van zeven traveeën onder zadeldak (zwartgeglazuurde mechanische pannen); recent verdwenen dakruiter met klokje. Deurtravee oplopend in dakvenster onder haaks zadeldakje met geschoorde overkraging. Doorlopende, witgeschilderde overhoekse muizentandfries. Segmentboogopeningen onder strek gevat in doorlopende spaarvelden met aflijnende tandfries; witgeschilderde strekstenen van dakvenstertje. Vernieuwd schrijnwerk met grote roedeverdeling; nieuwe luiken met figuratieve klemmen. Natuurstenen onderdorpels. Beglaasde deur voorzien van gestileerd ijzeren hekwerk met ingewerkte initialen "D L" en gekleurde glas-in-loodinvulling in segmentbogig bovenlicht. Laaddeur met gedeeld bovenlicht in westzijgevel. Achteraanbouw onder haaks zadeldak.

Bijgebouwen onder zadeldak (mechanische pannen) met geel-blauw geschilderd houtwerk. Aan oost- en westzijde van het erf, parallelle schuur en stal, beide met dakoverstek voorzien van gekartelde, houten bebording, laadvensters en asemgaten. Segmentboogopeningen, onder meer poorten van dubbele dwarsschuur met klinket en tweedelige staldeuren. Muurkapelletje aan erfgevel en laaddeurtje in noordzijgevel van schuur. Stal met zuidelijke aanbouw onder lessenaarsdak; tegen noordwestelijke hoek aangebouwd, driebeukig bijgebouw onder gekoppelde zadeldaken met laad(schuif)deuren, betonnen laadvloertje en poort onder betonnen latei.

Ten noorden van het erf, imposante bakstenen chicorei-ast onder zadeldak met breed uitkragende schoorsteen, sierankers en beluikte verluchtingsgaten onder witgeschilderde lateien; aanpalend bijgebouw onder plat dak met laad(schuif)deuren, laadvloertjes en open rondboognis in dakrand.

Centraal op het erf, duiventil en gecementeerde hondenhok omgeven door ijzeren hek tussen betonnen pijlers.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207 : Mutatieschetsen, Meulebeke, Afdeling 1, 1903/19, 1941/9, 1954/9, 1971/21, 1976/21.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 212 : Kadastrale legger, Meulebeke, Afdeling 1, artikels 134, 1981, 2910.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nr. 2794 : Leenboek van het Leenhof Bosterhout, Heerlijkheid ten Ackeren, 1785.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van Westelyk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het Land van den Hoek, de graafschappen Guînes en Boulogne en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, deel III, Brugge, 1923, kolom 246-248.
  • GERMONPREZ R., Het boek van Meulebeke, Meulebeke, 1982, p. 33.
  • MAES F., Toponymie van Meulebeke t.e.m. 1700, onuitgegeven licentiaatverhandeling, Universiteit Gent, 1998-1999, p. 114-115.

Bron: CALLAERT G. met medewerking van BOONE B. & MOEYKENS S. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Meulebeke, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL38, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De imposante bakstenen chicorei-ast ten noorden en de centraal op het erf gesitueerde duiventil en het hondenhok omgeven door ijzeren hek tussen betonnen pijlers, zijn niet langer bewaard. 

  • Geopunt Vlaanderen, Luchtfoto Vlaanderen, winter 2021, Pittemstraat 85 Meulebeke [online], https://www.geopunt.be (geraadpleegd op 22 augustus 2022).
Auteurs: Jacobs, Els
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Neerhof van het Goed te Dierdonck

  • Is deel van
    Pittemstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Goed te Dierdonck [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/90199 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.