Groenplaats, Lijnwaadmarkt, Melkmarkt, Schoenmarkt en Handschoenmarkt, samen met de aanpalende straten, vormden vroeger het kerkhof van de kathedraal. De Groenplaats heette "Groot Kerkhof", later "Groen Kerkhof", zoals het in de volksmond trouwens nog heet. Van de 17de eeuw af was het ingesloten door woningen, meestal toebehorend aan het kapittel. In 1754 werd het kerkhof ommuurd, echter voor korte tijd: in 1784 vaardigde Jozef II het verbod uit verder binnen de stad te begraven; in 1799 werd de muur gesloopt. Napoleon Bonaparte liet de zuidelijke bebouwing afbreken en het plein met kettingen afzetten (1804); het werd met linden beboomd en omgedoopt in "Place Bonaparte" (tot 1815).
In 1974-1975 werd het circa een hectare grote plein opnieuw betegeld; het werd in vierkanten verdeeld, de middenpartij belegd met mozaïekstraatkeien (porfier) tussen banden van Portugese kalksteen, de buitenkant met betonnen voetpadtegels (grijs) tussen banden van Hollandse klinkerkeien (roze). Auto's en bussen worden op de Groenplaats geweerd, de oude lindebomen werden - op enkele na - vervangen door nieuwe aanplantingen: linden, elzen, esdoorns. Ook de huidige kiosk behoort tot deze ingreep.
In het midden van het plein, het standbeeld van Pieter Paul Rubens door beeldhouwer Willem Geefs (1843), in brons gegoten door J.G. Buckens; hoge sokkel met opschrift "Petre Paulo/ Rubens/ civi olim suo/ S.P.Q.A./ sumptib. publ. et priv./ p./ MDCCCXXXX".
De noordzijde wordt gedomineerd door de kathedraal, ingesloten door een huizenblok waarvan de gevels, op enkele uitzonderingen na, voornamelijk een stedenbouwkundig-historisch belang hebben. Imposante gevels op de oost- en zuidzijde: vooral de zuidzijde vormt een bijzonder gelukkig architecturaal en stedenbouwkundig geheel. Statige burgerhuizen op de westzijde.
Bron: GOOSSENS M. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A., STEYAERT R., ILLEGEMS P. & DE BARSÉE L. 1976: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3na, Brussel - Gent. Auteurs: Plomteux, Greet; Goossens, Miek Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)