erfgoedobject

Stadspoort Binnenste Eeckelpoort

bouwkundig element
ID
10283
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/10283

Juridische gevolgen

Beschrijving

Stadspoort opgetrokken circa 1375 en deel uitmakend van de toenmalige stadsomwalling. Eertijds over de vestgracht door een brug verbonden met de voorpoort aan de andere zijde van de omwalling. Vanaf de tweede helft van de 16de eeuw in gebruik als gevangenis, vandaar ook "Gevangenenpoort" genoemd. Begin 18de eeuw sterk vervallen; grotendeels afgebroken en herbouwd met Balegemse zandsteen circa 1727. Tot 1930 bleef de bovenverdieping in gebruik als gevangenis.

Oorspronkelijk gotische stadspoort, later aangepast met classicistische kenmerken. Constructie van twee bouwlagen op rechthoekige plattegrond onder overkragend, leien schilddak met eenvoudige dakkapellen en op de hoeken natuurstenen schoorstenen, bekroond met smeedijzerwerk en windwijzer links.

Aan stadszijde drie traveeën gemarkeerd door centraal risaliet, uitlopend op driehoekig fronton met oculus; rondboogpoort (aanpassing van 1727?) bekroond door classicistisch heiligennisje met houten gepolychromeerd Sint-Rochusbeeld met kind (mogelijk engel), geflankeerd door ijzeren lichtarmen. Beeld recent gerestaureerd door L. Verhoeven. Hogerop rechthoekig betralied venster in geriemde omlijsting met oren, onder gebogen fronton. Links en rechts ervan rechthoekige betraliede vensters met arduinen latei en onderdorpel.

Op de begane grond flankerende aanbouwsels, vermoedelijk uit het tweede kwart van de 18de eeuw, van elk drie traveeën en één bouwlaag op natuurstenen plint, onder aanleunende leien bedaking met dakkapellen. Gebruik van arduin en natuursteen voor de muurbanden. Rechthoekige betraliede kloosterkozijnen.

Zijgevel Zimmerplein: boven links rechthoekig betralied venster voorzien van arduinen latei en onderdorpel. Aanbouwsel op rechthoekige plattegrond van bak- en zandsteen, onder gehalveerd leien tentdak. Horizontaal geaccentueerd door zandstenen onderbouw en muurbanden. Rechthoekige betraliede vensters in zandstenen kwartholomlijsting. Links ervan recenter aanbouwsel.

Veldzijde met vooruitspringende begane grond van drie traveeën, gemarkeerd door centrale spitsboogpoort tussen rechthoekige vensters op arduinen lekdrempels. Bekronende spitsboognis met beeld van de Heilige Margareta. Poorttravee licht geaccentueerd door uitspringend muurvlak onder driehoekig fronton met oculus. Flankerende arduinen postamenten (overblijfsels voormalige brugleuning (?), zie oude foto's).

Gekasseide doorgang met zandstenen spitstongewelf aan veldzijde en tongewelf van bak- en zandsteen aan stadszijde, op gepikte plint met aan veldzijde bewaarde gleuven voor ophaalhek. Rechts houten paneel met afbeelding van Sint-Rochus en opschrift: "Reikt hier uwe weldadige handen/ Om voor Rochus beeld licht te branden/ Opdat gij in droeven tijd/ Van pest en oorlog moogt zijn bevrijd".

Interieur met ingewrongen stenen wenteltrap en op de bovenverdieping bewaarde moer- en kinderbalken; drie bespijkerde deuren met ijzerbeslag.

  • CHARLE A. en CEULEMANS L., Volksdevotie te Lier, Lier, 1981, p. 91.
  • LENS A. en MORTELMANS J., Gids voor oud Lier, Antwerpen, 1980, p. 222.
  • LENS A. en MORTELMANS J., Lier in oude prentkaarten, deel II, Zaltbommel, 1979, nummers 63, 64, 65.

Bron: KENNES H. & WYLLEMAN L. 1990: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Mechelen, Kanton Lier, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 13n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Begijnhofstraat met aanpalende bebouwing

  • Is deel van
    Eikelstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Stadspoort Binnenste Eeckelpoort [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/10283 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.