Geografisch thema

D'Hondtstraat

ID
3910
URI
https://id.erfgoed.net/themas/3910

Beschrijving

Tussen de Grote Markt en de Bukkerstraat. Eerste vermelding van 1217 als "Hontstrata". Verbonden met de evenwijdig lopende Rijselsestraat ten westen, door middel van de Merghelynckstraat, en kleine zijstraatjes zijnde Gouden Vioolstraat, Maanstraat, en Gouden Poortstraat waarvan enkel laatst genoemde bebouwd is met woningen en een vroegere werkplaats. Circa 1513: aanleg van de Sint-Jacobsnieuwweg als verbinding met de Sint-Jacobsstraat ten oosten.

Tot de Franse Revolutie: vestigingsplaats van het refugium van de abdij van Voormezele op de zuidhoek bij de Maanstraat (vanaf 1350), het refugehuis van de abdij van Waasten ter hoogte van het huidige nummer 59 (vanaf 1566), en het klooster van de geschoeide karmelieten op de noordhoek bij de Sint-Jacobsnieuwweg (vanaf 1624) waarvan de afgedankte kapel later benut door het metaalverwerkend familiebedrijf Valcke-Hage in de loop van de jaren 1850 instaand voor de eerste openbare gasverlichting van de stad.

Vooroorlogs uitzicht volgens stadsplattegrond en enkele schaarse oude prentkaarten omtrent de eeuwwisseling.

Eerder smalle, gekasseide straat met licht gebogen tracé reeds van oudsher aanwezig. Vermoedelijk voornamelijk burger- en herenwoningen, enkele winkels en herbergen, ook scholen. Ter hoogte van het vroegere refugium van de abdij van Waasten, de Sint-Aloysiusschool sinds 1872 gevestigd in een toen nieuw aan de straat opgetrokken schoolgebouw; erachter, het behouden voormalige refugehuis van 1763 (zie nummer 59). Een bewaarschool en de muziekschool sedert eind 19de eeuw ondergebracht in de 18de-eeuwse herenwoning de Ghelcke (zie nummer 65). Gedurende de korte periode 1893-1896 was het zogenaamd "College de l'Union" gevestigd in het herenhuis de Stuers.

Basisbebouwing van twee à drie bouwlagen onder zadeldak. Blijkbaar voornamelijk breedhuizen met bakstenen of bepleisterde lijstgevel uit de 18de en de 19de eeuw. Ook nog enkele diephuizen onder meer één (?) met 17de-eeuwse trapgevel, en het pand uit de tweede helft van de 16de eeuw zogenaamd "Het Genthof", in laat-gotische stijl met renaissance-invloed waarvan de restauratie circa 1904 met tussenkomst van de stad was gesubsidieerd (zie nummer 21).

Bij de wederopbouw verdween een knik in de oostelijke rooilijn, waardoor de straat in de nabijheid van de Grote Markt werd recht getrokken en verbreed; voorts bleven het vooroorlogse straattracé, grosso modo ook de pandenindeling en de bouwhoogte behouden. Bovendien verwijzen enkele onderbrekingen in de oostelijke gevelwand vermoedelijk nog naar vroegere steegjes als het Pannecouckstraatje ter hoogte van nummer 5 en het Wisselaarstraatje tussen nummer 49 en nummer 51. De doorsteek van de Gouden Vioolstraat werd opgenomen in het huis nummer 16.

Functie in grote lijnen opnieuw aanknopend bij de vooroorlogse toestand zie dominerende woonfunctie en behouden vestiging voor scholen. Tot op heden bewaarde naoorlogse kasseibestrating. Historiserende wederopbouwarchitectuur. Behoudens de naar het vooroorlogse uitzicht herstelde gevel van het pand uit de tweede helft van de 16de eeuw zogenaamd "Het Genthof" (nummer 21) en twee benaderende reconstructies, zijnde nummer 23 met pilastergevel oorspronkelijk daterend uit de 18de eeuw en nummer 65 of de voormalige 18de-eeuwse herenwoning de Ghelcke, vermoedelijk voorts weinig reminiscenties aan de vooroorlogse gevelwanden. Vergeleken met een oude foto doet de oostelijke gevelwand vanaf het zogenaamde "Genthof" (nummer 21) in de richting van de Grote Markt, thans meer geverticaliseerd aan den voor de Eerste Wereldoorlog (topgevels!).

Basisconcept: breedhuizen van twee à acht traveeën (nummer 59, 65) onder zadeldak (voornamelijk mechanische pannen) soms in combinatie met een topgevel; in mindere mate ook mansardedaken. Voorts enkele diephuizen met trapgevel (nummer 3, 21, 45, 64, 67).

Bouwmaterialen: baksteen, behoudens nummer 23 met parement van simili- en Euvillesteen en nummer 46-48, 80 met gecementeerde lijstgevel; plint of sokkel, indien bewaard doorgaans van Atrechtse zandsteen of arduin. Nummer 22 met sindsdien vernieuwd bakstenen gevelparement.

Dateringen door middel van gevelstenen of muurankers: 17. (nummer 23), 1921 (nummer 40), 1923 (nummer 45). Doorgaans bewaarde bouwaanvragen.

De zogenaamde "wederopbouwstijl" kan in de D'Hondtstraat als volgt opgesplitst worden:

  • Voornamelijk doorgaans eenvoudige eclectische gevels gedomineerd door neorenaissance en neoclassicistische stijlinvloeden: nummer 2, nummer 5, nummer 9, nummer 15, 17, nummer 20, nummer 27, 29, 31, nummer 33, nummer 35, nummer 37, nummer 40, nummer 54, 56, 58, nummer 59, nummer 66, nummer 74, nummer 78, nummer 84.
  • Twee gevels met neogotische inslag: nummer 41, 43, nummer 57.
  • Enkele voorbeelden van imitatieve wederopbouwarchitectuur duidelijk geïnspireerd op de lokale renaissancestijl: meest representatieve vertegenwoordig nummer 67, verder nummer 18, nummer 45, nummer 67.
  • Gevels met meer uitgesproken neorococo- of neoclassicistische inslag: nummer 13, nummer 32, 34, 62, nummers 46-48.
  • Enkele gevels met art-deco-inslag: nummer 53, 58-60.
  • Reconstructies van het vooroorlogse uitzicht: nummer 21, nummer 23, nummer 65.
  • Stedelijk Archief Ieper, 874.1, 19-21.

Bron: DELEPIERE A.-M., HUYS M. & LION M. 1987: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Ieper, Kanton Ieper, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 11n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Lion, Mimi; Huys, Martine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Arbeiderswoning

  • Omvat
    Bankgebouw

  • Omvat
    Bioscoop en danszaal

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Eenheidsbebouwing

  • Omvat
    Eenheidsbebouwing

  • Omvat
    Eenheidsbebouwing

  • Omvat
    Eenheidsbebouwing van twee burgerhuizen

  • Omvat
    Epicerie Centrale

  • Omvat
    Herberg De Commerce

  • Omvat
    Herberg en herenhuis

  • Omvat
    Herberg Het Truweel

  • Omvat
    Herberg van 1923

  • Omvat
    Herenhuis

  • Omvat
    Herenhuis

  • Omvat
    Herenhuis Het Genthof

  • Omvat
    Herenhuis met conciërgewoning

  • Omvat
    Rozenhuis

  • Omvat
    Sint-Aloysiusschool en refugiehuis

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stedelijke Muziekacademie

  • Omvat
    Winkel

  • Omvat
    Winkelhuis

  • Omvat
    Winkelhuis

  • Omvat
    Winkelhuis

  • Is deel van
    Ieper


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: D'Hondtstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/3910 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.