Geografisch thema

Steenstraat

ID
4316
URI
https://id.erfgoed.net/themas/4316

Beschrijving

Van Markt naar Zuidzandstraat. Straatnaam voor het eerst vermeld in 1297; eerste met steen geplaveide straat, zie benaming. Ontstaan op een zandrug, als weg die via de Burg en het toenmalige Zand, Aardenburg met Oudenburg verbond en in de loop van de 19de eeuw ruggengraat is geworden van het noord-zuid-handelsverkeer.

Sinds de 9de eeuw, imponerende aanwezigheid van de Sint-Salvatorskathedraal omgeven door kerkhoftuin. Circa 1261, bouw van de Refuge van de Sint-Pietersabdij van Gent, op het einde van de 18de eeuw vervangen door groot herenhuis en sinds 1969 door nieuwbouw. Vanaf het eerste kwart van de 14de eeuw locatie van het Westvleeshuis, eigendom van het vleeshouwersambacht, gelegen op het Simon Stevinplein maar met ingang aan Steenstraat; in de loop van de 15de tot 18de eeuw, ook bouw van de markante ambachthuizen onder meer van de bakkers (nummer 19), metselaars (nummer 25), timmerlieden en schrijnwerkers (nummer 38) en schoenmakers (nummer 40).

Commercieel belang wordt pas van de Vlamingstraat overgenomen sinds het tweede kwart van de 19de eeuw; voornamelijk naar aanleiding van bouw van het station in 1841-1844 op 't Zand wordt de Steenstraat samen met de Zuidzandstraat belangrijke verbindingsweg waardoor winkels ontstaan zie aanpassen van de begane gronden als pui met opeenvolgende moderniseringen. In de loop van het eerste kwart van de 20ste eeuw, tevens locatie van cinema en amusementszaal zogenaamd "Vieux Bruges" (nummers 73-75). Heden bijna uitsluitend commercieel karakter voornamelijk gedomineerd door winkelketens en enkele grotere warenhuizen die meerdere begane gronden innemen onder meer nummers 29-31-33; nauwelijks bewoning.

Gekasseide straat met licht krommend tracé en zeer gesloten karakter met uitzondering van het aansluitende Simon Stevinplein; slechts vier nauwe zijstraatjes met name Kleine Sint-Amands-, Sint-Niklaas-, het voormalige Pieter Pacx- en Kemelstraatje.

Heterogene bebouwing uit verschillende periodes van de 16de eeuw tot en met de 20ste eeuw, doch in kern opklimmend tot de 13de of 14de eeuw zie sporen in nummer 20. Overwegend diephuizen van twee bouwlagen + insteekverdieping of entresol (?), à drie bouwlagen met zowel trap-, klok-, (verhoogde) hals- als lijstgevels. Naar Markt toe vertoont het straatbeeld een vrij homogeen en rijkelijk karakter door combinatie van uitgewerkte trap-, hals- en klokgevels en gevels met in- en uitgezwenkte top, voornamelijk uit de 18de eeuw.

Voorts kleinere panden met eenvoudige gevels. Enerzijds verankerde bakstenen trapgevels of met in- en uitgezwenkte top van twee à drie traveeën en drie bouwlagen; nummers 3, 45, 56, 86 en 88 met neobarokinslag. Nummer 3 van 1928 naar ontwerp van architect E. Schelstraete (Brugge) en pui van 1949; nummer 45 met in- en uitgezwenkte top als resultaat van "Kunstige Herstelling" van 1939 naar ontwerp van architect R. Heyneman (Knokke) in plaats van lijstgevel; nummer 56, "Kunstige Herstelling" van 1959-1960 naar ontwerp van architect M. Vermeersch (Brugge); nummer 86 dubbele trapgevel; nummer 88, wit-beschilderde bakstenen gevel met in- en uitgezwenkte top van 1956 naar ontwerp van M. Vermeersch (Brugge) in plaats van trapgevel.

Anderzijds al dan niet bepleisterde en beschilderde lijstgevels van twee à drie traveeën en drie bouwlagen uit de 19de eeuw; typerende rechthoekige openingen op kordon vormende lekdrempels en aflijnende houten kroonlijst op klossen: nummer 4, bovenvensters met afgeronde bovenhoeken en op de tweede bouwlaag gevelbreed balkon met ijzeren spijlen; nummer 42, uit het eerste kwart van de 19de eeuw met bovenvensters gevat in geprofileerde rondboognissen en mezzanino, doorlopende dorpels van 1864 en inmiddels gewijzigde pui van 1888; nummer 47 van 1837 en rechthoekige, neoclassicistische houten pui met centraal geaccentueerde druiplijst van 1914 doch gewijzigde uitstalramen; nummer 53 uit de tweede helft van de 19de eeuw met neoclassicistische inslag onder meer dakkapel, vensteromlijstingen met paneelwerk en entablement met verdiepte panelen; nummer 61 met uitgewerkte vensterleuningen op de tweede bouwlaag; nummer 71 met in 1901 toegevoegde dakkapel; nummer 74 met schuiframen van 1925 op de tweede bouwlaag en neoclassicistisch geïnspireerde dakkapel.

Vaak soortgelijke lijstgevels als verbouwing van topgevel onder meer nummer 2 van 1845 en rechthoekige geprofileerde pui van 1949; nummer 14 van 1848 in plaats van halsgevel, opmerkelijke, inmiddels verdwenen puiverandering in art-decostijl van 1930; nummer 62 van 1856 en met deels bewaarde houten, neoclassicistische pui van 1923, later aangepast aan uitstalramen; nummer 63 van 1851 met gevelbreed balkon; nummer 72 van 1857 met neoclassicistisch dakvenster; nummer 76, vier bouwlagen hoog, opgebouwd in 1891 met neoclassicistische kenmerken onder meer kroonlijst op sterk versierde modillons en tandlijst, driehoekig frontonnetje en blinde oculi. Nummer 51: breedhuis met bakstenen lijstgevel als verbouwing van 19de-eeuwse lijstgevel, tot 1930 versierd met faiencetegels, bloemmotieven en uitgewerkte art-nouveauvensterleuningen; nadien voorzien van mogelijk totaal vernieuwd gevelparement en pui met entresol.

Daarnaast nieuwbouwpanden onder meer nummers 55, 66; nummer 29 "Kunstige Herstelling" van 1969 naar ontwerp van architecten L. Stynen, F. Houdt en P. De Meyer (Antwerpen) in plaats van 19de-eeuwse lijstgevel; nummer 41, neobarok-getinte trapgevel van 1966-1968 naar ontwerp van architecten M. en L. Vermeersch (Brugge) herneemt vormgeving van vorig uitzicht; nummer 96/ Zilverstraat van 1970 naar ontwerp van architecten J. Woestyn en R. Deruelle (Brugge).

  • Stadsarchief Brugge, Bouwvergunningen, nummer 1/1845, nummer 48/1848, nummer 40/1851, nummer 220/1856, nummer 12/1888, nummer 92/1891, nummer 31/1901, nummer 220/1914, nummer 621/1923, nummer 200/1928, nummers 692 en 1062/1930, nummer 1024/1938, nummers 142 en 793/1949, nummer 821/1956, nummer 809/1959, nummer 51/1966, nummer 316/1969.
  • CONSTANDT L. (ed.), Stenen herleven, 111 jaar "Kunstige Herstellingen" in Brugge 1877-1988, 1988, p. 122-123.
  • DEVLIEGHER L. 1975: De huizen van Brugge, Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen 2-3, Tielt, 384-394.
  • MICHIELS G., Historische schets van de Steen- en Zuidzandstraat en het Simon Stevinplein, Brugge, 1958.
  • WINDELS-ARICKX B., Huizen in de Steenstraat te Brugge (nummers 11-19), BO, 1976, nummer 3, p. 143-182.

Bron: GILTÉ S. & VANWALLEGHEM A. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Brugge, Oudste kern, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 18nA Noord, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Gilté, Stefanie; Vanwalleghem, Aagje
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Ambachtshuis van de timmerlieden

  • Omvat
    Apotheek met klokgevel

  • Omvat
    Bogen en neobaroknis met Sint-Amand-beeld door M. D'Hondt

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis in eclectische stijl

  • Omvat
    Burgerhuis 't Lammetje

  • Omvat
    Burgerhuis De Gouden Cop

  • Omvat
    Burgerhuis De Lelie

  • Omvat
    Burgerhuis Den Grooten Sint-Jacob

  • Omvat
    Burgerhuis gedateerd 1776

  • Omvat
    Burgerhuis Het Schotterkin

  • Omvat
    Burgerhuis In Slype

  • Omvat
    Burgerhuis met kern van 1640

  • Omvat
    Burgerhuis van 1865

  • Omvat
    Burgerwoning in neorenaissancistische stijl

  • Omvat
    Dit Huys Den Grooten Hert Genaemt

  • Omvat
    Eclectisch burgerhuis gedateerd 1886

  • Omvat
    Eclectisch winkelhuis

  • Omvat
    Ensemble van stadswoningen

  • Omvat
    Gildehuis De Drie Meunycken

  • Omvat
    Gildehuis De Grote Vos

  • Omvat
    Gildehuis van de schoenmakers

  • Omvat
    Huis De Drie Coninghen

  • Omvat
    Huis De Gapaert

  • Omvat
    Huis De Gouden Wolf

  • Omvat
    Huis De Toren

  • Omvat
    Huis De Zomer

  • Omvat
    Huis Sint-Niklaas

  • Omvat
    Huizen Den Ouden Ezele en Den Ouden Schaeck

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning gedateerd 1757

  • Omvat
    Stadswoning met 17de-eeuwse trapgevel

  • Omvat
    Stadswoning met 18de-eeuwse kern

  • Omvat
    Stadswoning met klokgevel

  • Omvat
    Stadswoning met neoclassicistische lijstgevel van 1860

  • Omvat
    Stadswoning met neogotische trapgevel

  • Omvat
    Stadswoning met trapgevel

  • Omvat
    Stadswoning met trapgevel

  • Omvat
    Stadswoning met trapgevel uit 1570

  • Omvat
    Stadswoning met winkelpui

  • Omvat
    Stadswoning uit 1683

  • Omvat
    Stadswoning uit 1716

  • Omvat
    Stadswoningen De Speghele

  • Omvat
    Stadswoningen met halsgevel

  • Omvat
    Warenhuis

  • Omvat
    Woning Den Arent

  • Omvat
    Woning Den Roo Haen

  • Is deel van
    Brugge - oudste kern


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Steenstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/4316 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.