Geografisch thema

Brusselsesteenweg

ID
6160
URI
https://id.erfgoed.net/themas/6160

Beschrijving

De Brusselsesteenweg vertrekt van aan de Nieuwelaan ten zuidoosten van het centrum, loopt vervolgens in noordwestelijke richting en eindigt opnieuw bij de Nieuwelaan. Ter hoogte van de kerk omringt ze het driehoekige Oudstrijdersplein, dat zich bevindt ter plaatse van het vroegere ommuurde kerkhof rond de Sint-Martinuskerk. De muur rond het kerkhof werd afgebroken in 1958 nadat in 1936 de nieuwe begraafplaats aan de August Van Doorslaerlaan in gebruik was genomen. Van oudsher vormt de Brusselsesteenweg de hoofdstraat van Meise. Op de Ferrariskaart van 1770-1778 staat ten zuiden van de kerk op het huidige Oudstrijdersplein nog een staande wip weergegeven.

Het eerste deel van de straat is vandaag aan weerszijden afgezet met linden. De linkerzijde wordt er volledig ingenomen door de Plantentuin die is afgebakend door een smeed- en gietijzeren grille aan beide zijden van een monumentaal toegangshek en verder naar het centrum toe door een witgeschilderde bakstenen muur. Beide zijn nog resten van het kasteeldomein van de heren van Meise. Ter hoogte van het toegangshek van de Plantentuin staat het kunstwerk “De Vruchtbaarheid” van beeldhouwer Henri Lenaerts (1923-2006). Voor de bakstenen muur staan de zogenaamde beiaardbanken, zes in totaal, geplaatst in 1955 ter gelegenheid van het internationaal beiaardfestival. Van hieruit kan optimaal genoten worden van de beiaardklanken. De banken werden gewijd aan Vlaamse kunstenaars: August De Boeck, Pieter Bruegel, Jef Denyn, Paul Gilson, August Vermeylen en Arthur Meulemans. Naderhand werden ze aangevuld met twee banken uit erkenning voor beiaardier Jef Rottiers en ereburgemeester Jan Van den Eynde en nog een aantal andere gepersonaliseerde banken. Ze staan opgesteld in de pastorietuin, ten zuiden van de pastorie.

Ter hoogte van het Oudstrijdersplein staat nog een kleiner Mariabeeld van H. Lenaerts, zie signatuur, zogenaamd ‘Moeder van Meise’.

De overzijde van de straat wordt getypeerd door eenheidsbebouwing, bestaande uit een reeks van drie neoclassicistische en een reeks van vier eclectische burgerhuizen. Ze werden gebouwd in eigendom van Keizerin Charlotte omstreeks 1900.

Vervolgens wordt de Brusselsesteenweg onderbroken voor het Oudstrijdersplein met ten noorden de inplanting van de kerk met ten westen ervan de traditionele pastorie met omringende tuin, vooraf gegaan door een tot parkeerruimte omgevormd pleintje. In de zuidwestelijke hoek hiervan werd de nieuwe bibliotheek naar ontwerp van M. Moerenhout van 1996 ingeplant met links ernaast de oude beiaard, ingehuldigd op 28 september 2002. Nadat de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog de klokken weghaalden uit de Sint-Martinuskerk werd in 1951 een beiaard van 47 klokken van het Doornikse huis Michiels ingehuldigd. Deze werd aanzien als vierde in de rij van Vlaamse beiaarden, zie plaatselijk infobord. In 2002 werd een nieuwe beiaard van de gieterij Eysbouts in gebruik genomen. De oude beiaard werd toen als monument opgesteld ten oosten van de bibliotheek; een achttal klokjes ontbreken. In de onmiddellijke omgeving staan nog twee gesigneerde beelden van Henri Lenaerts opgesteld: Levensvreugd (1989) links van de bibliotheekingang en Eenzaamheid (1959) achter de beiaard, beide op een recente bakstenen sokkel. Ze maken deel uit van een reeks van vier beelden die door de kunstenaar aan Meise werden geschonken in 2003 na een geslaagde tentoonstelling in de Plantentuin. Ten westen van de bibliotheek staat een bronzen buste van Monseigneur A. Daelemans, 1923-1997, Directeur-Generaal Katholiek Onderwijs. Het gaat hier om een kopie van een beeld dat gemaakt werd door Adelin De Craene (Hertsberge-Oostkamp) voor zijn geboortedorp Puurs. De pleinwanden rondom de kerk vertonen een heterogene basisbebouwing waarvan een aantal panden nog werden opgenomen tijdens de eerste inventariscampagne in de jaren 1970. De meeste hiervan zijn inmiddels grondig gerenoveerd of verdwenen en vervangen door nieuwbouw.

Het vervolg van de straat vertoont een heterogene basisbebouwing waarvan de oudste panden opklimmen tot de 19de eeuw. Het gerenoveerde monumentale hoekpand (nummer 58) dat eertijds bewoond was door burgemeester Puttemans die er de brouwerij Saint-Martin uitbaatte, werd kadastraal geregistreerd in 1909 als reconstruction totale. Op oude prentkaarten wordt het aangegeven als 'Brasserie Saint-Martin, Laiterie- Restaurant'. Naar verluidt was er eertijds een mooie danszaal aan verbonden.

Sterk beeldbepalend langs de Brusselsesteenweg is het net buiten het centrum gelegen gemeenschapscentrum De Muze met een ontmoetingscentrum en tentoonstellingsruimte ’t Moment. De eerstesteenlegging gebeurde in 2000; het ontwerp werd opgemaakt door Studiebureau W.J. & M.C. Van Campenhout NV, zie gedenkplaat rechts van de inkom. Links van de ingang staat een beeld opgesteld van Henri Lenaerts met name De vlucht van Icarus (1979-1980), zie signatuur. Ook voor het aansluitende sportcentrum staat een beeld van Lenaerts De geboorte van Venus (1973). Beide beelden behoren eveneens tot de reeks van vier (zie hoger) die door Henri Lenaerts aan Meise werden geschonken.

  • Onroerend Erfgoed Vlaams-Brabant, Ontwerpplannen Bibliotheek en Ontmoetingsruimte. Archiefnummer 4809.
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen en bijhorende mutatiestaten, Meise, afdeling I (Meise), 1909/33 (nummer 58).
  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
  • CORNELISSEN J. 1989: 10 juni 1951…, Berla 26, 4-21.
  • DE CUYPER J. 2015: De beiaarden van Sint-Martinus in Meise, Berla 104, 2-19.
  • HEYVAERT J. 2005: Meise. Van oorsprong tot 1940, Meise, 133.

Auteurs: Van Damme, Marjolijn; Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Beeld De Vruchtbaarheid

  • Omvat
    Boerenburgerhuis Haeck

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoningen

  • Omvat
    Dorpswoningen

  • Omvat
    Dorpswoningen

  • Omvat
    Dorpswoningen

  • Omvat
    Eclectisch burgerhuis

  • Omvat
    Eclectische eenheidbebouwing

  • Omvat
    Ensemble van eenvoudige burgerhuizen

  • Omvat
    Gemeentehuis met school

  • Omvat
    Hoeve Haeck

  • Omvat
    Klooster van de vroegere meisjesschool

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Neoclassicistisch burgerhuis

  • Omvat
    Parochiekerk Sint-Martinus

  • Omvat
    Pastorie Sint-Martinusparochie met tuin

  • Omvat
    Woonhuis Den Beiaard

  • Is gerelateerd aan
    Hoeve Haeck met omgeving

  • Is deel van
    Meise


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Brusselsesteenweg [online], https://id.erfgoed.net/themas/6160 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.