erfgoedobject

Amerikadok

bouwkundig element
ID
10746
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/10746

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Amerikadok
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Ontworpen als petroleumdok in 1872, doch de bouw werd tot 1882 verhinderd wegens het tot dan toe onaantastbaar Noordkasteel. Ingehuldigd op 19 mei 1887 samen met het Afrikadok; laatstgenoemde werd sedert 28 mei 1891 Lefèvredok genaamd tot de integratie in 1980 in het vergrote Amerikadok.

De petroleumlossingen in het Amerikadok gebeurden vooral aan de speciaal daartoe gebouwde brede steiger in de lengteas van het dok. De rampzalige ontploffing op 6 september 1889 van de nabijgelegen munitiewerkplaats van L. Corvilain, ongeveer ter plaatse van de latere Royerssluis, veroorzaakte geweldige branden; meteen werd uitgekeken naar een nog meer geïsoleerde en dus veiliger vestigingsplaats voor de petroleuminrichtingen.

Na de inrichting der Petroleuminstallaties Zuid (P.I.Z.), gelegen aan de Schelde ten zuiden van de stad, werden de petroleumreservoirs gesloopt en het Amerikadok in 1905 beschikbaar gesteld voor de gewone koopvaardijschepen.

Het derde stedelijk waterpershuis, in dezelfde stijl als het pomphuis aan droogdok nummer 1, werd in 1904-06 gebouwd op de noordwesthoek, aan kaai nummer 57, voor de bewegingsenergie van de Amerikabrug (1887) en een dertigtal hydraulische kranen. In 1926 werd het gebied geëlektrificeerd en de kranen vervangen; het pershuis werd na 1930 gesloopt en door een hoogspanningspost vervangen.

Op 10 februari 1981 gebeurde de officiële invaart van de nieuwe verbinding tussen Amerikadok en Vijfde Havendok. Daarvoor diende een groot stuk van het in 1934-70 als recreatiegebied intens gebruikte Noordkasteel opgeofferd. De landtong tussen Amerikadok en Lefèbvredok werd reeds in 1976 gesloopt, de Amerikabrug (1887) midden 1992. Aldus ontstond een brede waterweg, onder één naam, "Amerikadok"; het is de drukke doorgang van en naar de Royerssluis, het Kattendijkdok, het Albertkanaal, het Albertdok en het Vijfde Havendok. De verbreding en verdieping van de te smalle geul naar het Albertdok wordt uitgevoerd in 1992-93.

  • DE CRAECKER m.m.v. HIMLER A., Laatste dagen van de graanzuiger, in De Nieuwe Gazet, 5/8/1976.
  • HIMLER A., 100 jaar Amerikadok, in De Lloyd, 18 september 1987, p. IV-VII en Antwerpen, XXX, nummer 4, 1987, p. 158-169.

Bron: KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. & HIMLER A. 1992: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nd, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Plomteux, Greet; Himler, Albert
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Fort Noordkasteel

  • Is gerelateerd aan
    Graanmagazijnen aan Amerikadok

  • Is gerelateerd aan
    Noordkasteelbruggen

  • Is gerelateerd aan
    Stadsdroogdok 7

  • Is deel van
    Haven


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Amerikadok [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/10746 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.