Geografisch thema

Heilige-Geeststraat

ID
8240
URI
https://id.erfgoed.net/themas/8240

Beschrijving

De Heilige-Geeststraat, voor het eerst vermeld in het derde kwart van de 13de eeuw, verwijst naar de "Tafel van de Heilige Geest", een instelling voor de armen van de Sint-Jacobsparochie, die er gevestigd was. Hier stonden kleine huisjes van één gelijkvloerse kamer en een zolderverdieping, "Kameren" genoemd, bewoond door hoveniers, die de vruchtbare gronden in de vlakte van de Voer cultiveerden. Tot in 1970 bestonden er ter hoogte van het flatgebouw nr. 54-56 nog twee gangen - de Sint Brunogang en de Kartuizergang - verwijzend naar het voormalige kartuizerklooster waarvan de hoofdtoegang aan de kruising met de Bankstraat gelegen was. De laatste rij "Kameren", werd bij de uitbreiding van de Kruidtuin afgebroken; slechts het nr. 50 herinnert aan de oorspronkelijke woonstructuur.

Wisselvallig straatbeeld aan de zijde van de Tervuursestraat, met open percelen - de parking ter hoogte van het nr. 7, de Kruidtuin, de school Grasmushof en het Arthur De Greef speelplein -, grote bouwvolumes met appartementen - vooral tegenover de Kruidtuin -, en (verbouwde) restanten van de oorspronkelijke bebouwing (nr. 1, 3, 9-11, 2-4, 50). Het tweede gedeelte aan de Bankstraat en verder naar de Tervuursevest is eenvormiger bebouwd met arbeiderswoningen van omstreeks 1900 en sociale woningen van omstreeks 1925, tot stand gekomen na de verkaveling van de gronden van het kartuizerklooster. Vermeldenswaard zijn: nr. 14, nrs. 22-32 (gebouwd in 1896 door N. Decock, architect-aannemer die in dit deel van de straat heel wat gronden bezat), nrs. 40-46 (uit 1877), nrs. 58-60 (uit 1884), nrs. 35-39 (gebouwd door N. Decock in 1900), nrs. 43-51 en nrs. 53-61 (J. Abeloos, 1899). Het zijn typische voorbeelden van arbeidershuizen van twee bouwlagen met lijstgevels van twee traveeën in baksteen onder pannen zadeldaken en met hardstenen plint, deuromlijsting en lekdrempels, soms versierd door muurbanden van gesinterde bakstenen. De nrs. 16 en 18 (1892) zijn gelijkaardig maar voorzien van een mezzaninoverdieping.

Nr. 82, ontworpen door architect Theo van Dormael in 1911, heeft segmentboogvormige muuropeningen met rood/wit bakstenen ontlastingsbogen op natuurstenen aanzetstukken met geprofileerde krul. De aansluitende reeks nrs. 84-94, alle van rond 1910, hebben twee bouwlagen en een mezzanino, en zijn versierd met de typische witbakstenen muurbanden en ontlastingsbogen. Het nr. 94 en ook het nr. 172 bewaren hun oorspronkelijke fraaie houten kroonlijst op consoles. Enkele vermeldenswaardige panden uit de modernistische periode zijn: nr. 17 en 19, beide ontworpen door architect V. Broos in 1934, het nr. 64 van architect E. Vanderheyden uit 1927 en het nr. 66 van architect J. Verdoenck uit 1931. Beeldbepalend is verder de 52 traveeën lange voorgevel van het appartementsgebouw Slachthuislaan 10-12-14-16 dat opgetrokken werd op de gronden van het voormalige slachthuis.

  • Stadsarchief Leuven, Modern Archief, doss. 31349 (bouwverg. 16.07.1877), doss. 41640 (bouwverg. 07.01.1884), doss. 53806 (bouwverg. 10.12.1892), doss. 58105 (bouwverg. 20.02.1896), doss. 61802 (bouwverg. 21.08.1899), doss. 62508 (bouwverg. 20.08.1900), doss. 71127 (bouwverg. 26.08.1909), doss. 71594 (bouwverg. 07.04.1910), doss. 72034 (bouwverg. 11.08.1910), doss. 72252 (bouwverg. 28.11.1910), doss. 72382 (bouwverg. 12.01.1911), doss. 72606 (bouwverg. 23.02.1911), doss. 86312 (bouwverg. 21.01.1927), doss. 91840 (bouwverg. 09.10.1931), doss. 93766 (bouwverg. 26.01.1934), doss. 93767 (bouwverg. 23.06.1934).
  • DE COOMAN M., De Leuvense gangen, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, K.U.Leuven, 1980, p. 163-164.
  • LAHAYE P.J., Alles gaat voorbij...maar de kerk blijft staan. Een boek over de opkomst, groei, bloei, ondergang en wederopstanding van verenigingen, scholen, kloosters, bekende figuren...in de Sint Jacobswijk te Leuven, Leuven, 2002, p. 14.
  • PEETERS M., Gids voor oud Leuven, Antwerpen, 1983, p. 125.
  • UYTTENHOVE P., CELIS J., De wederopbouw van Leuven na 1914, Leuven, 1991, p. 169.
  • UYTTERHOEVEN R., Leuven Weleer 5. Naar de Biest en tot aan de Westhelling: Brusselsestraat, Kapucijnenvoer, Fonteinstraat,..., Leuven, 1989, p. 102.
  • VAN EVEN E., Louvain dans le passé et dans le présent, Leuven, 1895, p. 216.

Bron: MONDELAERS L. & VERLOOVE C. met medewerking van VAN ROY D., VAN DAMME M. en MEULEMANS K. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Leuven binnenstad, Herinventarisatie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB2, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verloove, Claartje; Mondelaers, Lydie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Arbeidershuizen

  • Omvat
    Arbeiderswoningen

  • Omvat
    Arbeiderswoningen, Voorzorgwijk

  • Omvat
    Architectenwoning van architect Mark Benoît

  • Omvat
    Eclectische bel-etagewoning

  • Omvat
    Geheel van burgerhuizen

  • Omvat
    Hardstenen poortomlijsting

  • Omvat
    Hovenierswoning van de Kameren

  • Omvat
    Neogotische stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoningen

  • Omvat
    Stadswoningen Vleminckx

  • Omvat
    Villa Elisabeth

  • Omvat
    Werkplaats

  • Is deel van
    Leuven


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Heilige-Geeststraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/8240 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.