Straat begint bij de Gistelse Steenweg en loopt door tot in Jabbeke. Aangelegd op de "Hoge Dijken", een verheven zandrug die de streek, ten tijde van de overstromingen van de derde tot de zesde eeuw, tegen het zeewater beschermde. Oorspronkelijke naam Oudenburgweg, in gebruik tot het einde van de 18de eeuw. Belangrijke verkeersas in de Romeinse tijd (maar wellicht ouder van oorsprong) gesitueerd langs de toenmalige kustlijn tussen Oudenburg over Brugge naar Aardenburg. Het bewijs hiervoor blijkt uit de grote dichtheid aan archeologische relicten. Bewoningssporen uit de Karolingische en de Romeinse periode werden langs de Zandstraat aangetroffen tijdens de opgravingen in 1995-1997. Tijdens opgravingen in 2000 werden drie prehistorische concentrische cirkels gevonden. De aangetroffen graven dateren uit de Romeinse periode.

Tot voor de aanleg van de expresweg in 1973-1974 waren tal van gronden onbebouwd. Deze gronden hoorden bij de refuge zie Zandstraat nummer 148.

Huidig straatbeeld is fasengewijs tot stand gekomen. Grote bouwactiviteit rond de jaren 1900, 1920 en 1930. Er zijn grote schaalverschillen vast te stellen. De woningen van twee traveeën en een à twee bouwlagen in vereenvoudigde historiserende of modernistische stijl in contrast met de alleenstaande villa's die vooral cottage-elementen vertonen. De kleinschalige woningen zijn meestal opgevat als eenheidsbebouwing zie nummers 223-227 van 1899, nummers 249-251 van 1907. Straatgedeelte voorbij Grote Moerstraat met grote villa's zie nummer 623 zogenaamd villa "Eickenbosch", nummer 627.