Geografisch thema

Ijzerdijk (Stuivenkenskerke)

ID
9165
URI
https://id.erfgoed.net/themas/9165

Beschrijving

Kronkelende landelijke weg aangelegd op de dijk langs de linkeroever van de IJzer. De systematische bedijking van de benedenloop van de IJzer klimt terug tot het midden van de 12de eeuw. Alsdusdanig reeds als tracé aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778) en de Atlas der Buurtwegen (circa 1843) met in de scherpe bocht van de IJzer het gehucht "Tervaete", zie Ferrariskaart en Atlas der Buurtwegen. Dit gehuchtje dat in de 18de eeuw zelfs omvangrijker was dan de eigenlijke dorpskern van Stuivekenskerke, wordt voor het eerst vermeld in 1219 en ontwikkelde zich vermoedelijk ter hoogte van een ondiepe doorwaadbare plaats, waar na verloop van tijd een brug over de IJzer wordt geslagen (eerste vermelding van een brug dateert uit 1489). Het gehucht komt nog verscheidene malen voor in bronnen, onder meer in 1469 wanneer de "gezellen van Tervate" een mysteriespel opvoeren in de processie van Veurne en in 1489 wanneer de inwoners van Stuivekenskerke de brug van Tervate bewaken tijdens de onlusten tegen Maximiliaan I van Oostenrijk. Op het einde van de 16de eeuw wordt in de omgeving van Tervate een fort opgetrokken, als onderdeel van de Spaanse antipenetratielijn tegen de systematische plundertochten vanuit de havenstad Oostende door de hervormingsgezinden, waarvan bovengronds niks bewaard bleef. In 1914 speelt zich hier met de Slag aan de IJzer (18-31 oktober) een cruciale fase af voor de Eerste Wereldoorlog die uitloopt in een vier jaar durende stellingenoorlog ter hoogte van geïnundeerde IJzervlakte (zie inleiding, Eerste Wereldoorlog).

Ter hoogte van de voormalige brug Tervate: kleine bewoningsconcentratie aan de oostzijde van de weg, in de jaren 1920 heropgebouwd. Voornamelijk boerenarbeidershuizen van één bouwlaag (zie nummers 84, 88 en 89) en anderhalve bouwlaag met vlakke gecementeerde gevelafwerking (zie nummers 85, 86, 87 en 87a).

Ten noorden van het gehucht Tervate is de IJzerdijk afgezoomd met populieren. Voorts verspreide hoevebouw uit de wederopbouwperiode.

  • BUFFEL C., VANDENKERCKHOVE A., Stuivekenskerke, Langemark, 1964, p. 19-21.
  • LANNOYE B., Stuivekenskerke: de moeite waard, Diksmuide, 1991, p. 15.

Bron: MISSIAEN H. & VANNESTE P. met medewerking van GHERARDTS F. & SCHEIR O. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Diksmuide, Deel I: Deelgemeenten Diksmuide, Beerst, Esen, Kaaskerke, Keiem en Lampernisse, Deel II: Deelgemeenten Leke, Nieuwkapelle, Oostkerke, Oudekapelle, Pervijze, Sint-Jacobskapelle, Stuivekenskerke, Vladslo en Woumen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL18, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol; Missiaen, Halewijn
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Boerenarbeiderswoningen

  • Omvat
    Gedenkzuil voor de Grenadiers

  • Omvat
    Herberg Tervaete

  • Omvat
    IJzerkapel

  • Omvat
    Naamsteen Tervatebrug

  • Omvat
    Spoorlijn van Briqueteries Mécaniques de Nieuport & Extension

  • Omvat
    Tervatebrug

  • Is deel van
    Stuivekenskerke

  • Is gerelateerd aan
    Ijzerdijk (Kaaskerke)

  • Is gerelateerd aan
    Ijzerdijk (Nieuwkapelle)

  • Is gerelateerd aan
    Ijzerdijk (Sint-Jacobskapelle)


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Ijzerdijk (Stuivenkenskerke) [online], https://id.erfgoed.net/themas/9165 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.