Geografisch thema

Waterstraat

ID
9186
URI
https://id.erfgoed.net/themas/9186

Beschrijving

Korte straat vanaf de Werkenstraat tot aan de Einsdijkstraat. Tracé van de Waterstraat en de Einsdijkstraat is alsdusdanig reeds aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778) met klein gehucht.

Circa 1600 zou er een kasteel, vermoedelijk zogenaamd “hof ten Walle”, gestaan hebben aan de Handzamevaart. Rond het kasteel en rond de dijk, het gehucht "Einsdijk" (Einsdijkstraat, Waterstraat). De eerste vermelding van het gehucht "Einsdijk" gaat terug tot 1479 als "ten hende vanden dycke". Vermelding van de "havendijc" in 1311, de "havene" (1511) is een synoniem voor de Handzamevaart. Irène Peeters schrijft in 1952 dat er op dit gehucht nog een huis gedateerd "1657" stond, mogelijk te identificeren met dat 'kasteel'. Noch op de Grote Kaart van het Brugse Vrije van Pieter Pourbus (1561-1571), noch op de Ferrariskaart valt dit kasteeldomein te onderscheiden (volgens H. Demoen gaat het gewoon om een historische hoeve).

Dit gehucht met circa 42 huizen voor de oorlog speelde een belangrijke rol tijdens de Eerste Wereldoorlog. Nadat de Duitsers de IJzer te Diksmuide bereikten op 10 november 1914, komt het bevel dat de oostelijke oever ter verdediging moest worden uitgebouwd. Deze uitbouw in de diepte vereist een voortdurende aanvoer van onder meer beton en cement. Op het gehucht Einsdijk aan de Handzamevaart, wordt daartoe een groot pionierspark ingericht met een los- en laadplaats voor schepen. Opgeëiste arbeiders vervaardigen er betonnen en houten onderdelen voor versterkingen van het front, die naar het Diksmuidse front verscheept worden. Er is sprake van een heuse cementfabriek. Aan de dijk wordt de zogenaamde "Kückshaven", genoemd naar de "Kückstellung" aan de oostelijke IJzeroever, ingericht. Er wordt zelfs een smalspoor aangelegd langs de IJzer, en ook de beschadigde spoorlijn Diksmuide-Zarren wordt hersteld. Tevens krijgen Duitse stoottroepen er een opleiding aan de Einsdijk.

Bij de wederopbouw worden slechts een twintigtal huizen heropgebouwd op het gehucht "Einsdijk".

  • Inventarisatie van Relicten uit de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek (Provincie West-Vlaanderen, "Oorlog en Vrede in de Westhoek", en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen).

Bron: MISSIAEN H. & VANNESTE P. met medewerking van GHERARDTS F. & SCHEIR O. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Diksmuide, Deel I: Deelgemeenten Diksmuide, Beerst, Esen, Kaaskerke, Keiem en Lampernisse, Deel II: Deelgemeenten Leke, Nieuwkapelle, Oostkerke, Oudekapelle, Pervijze, Sint-Jacobskapelle, Stuivekenskerke, Vladslo en Woumen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL18, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol; Missiaen, Halewijn
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Wederopbouwhoeve met pijlerkapelletje

  • Is deel van
    Vladslo


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Waterstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/9186 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.