Geografisch thema

Slekstraat

ID
9237
URI
https://id.erfgoed.net/themas/9237

Beschrijving

Smalle straat in het historisch stadscentrum, van de Kerkstraat in noordoostelijke richting tot aan de Rabattestraat. In oorsprong deel van de noordelijke dijk langsheen het Zwin, vanaf het midden van de 13de eeuw, samen met een zuidelijke dijk -de Hoogstraat of de huidige Jacob van Maerlantstraat- aangelegd bij de ontwikkeling van het stadsgedeelte ten noordoosten van de dam en de indijking van de Zwingeul. Deze dijk is grotendeels door de 19de-eeuwse kanaalaanleg verdwenen, doch de aanzet ervan is bewaard in het begintracé van de Slekstraat. De kaarten van Jacob van Deventer (1550-1565) en van Pieter Pourbus (1561-1571) geven weer hoe de straat naar het noorden afbuigt waar deze vermoedelijk op een -later afgegraven- dijk onder de Romboutswervedijk aansluit.

Eerste vermelding als "slecstraetkine" in 1561-1562, zogenaamd naar de "Slecke", de 15de-eeuwse -later verdwenen- sluis die in het stadscentrum ligt en de Damse havenkom en de Reie met het Zwin verbindt, zoals weergegeven op onder meer de kaart van Marcus Gerards (1562) (zie Kerkstraat). De straat leidt thans naar de zogenaamde "Sleckeput" gelegen in de haakse bocht met de Rabattestraat, een site die is uitgegroeid tot een merkwaardig biotoop, met onder meer de sluis van het Zwin, een 17de-eeuwse constructie opgetrokken tijdens de uitbouw van de gebastioneerde versterkingen van Damme vanaf 1616, als opvolger van de middeleeuwse sluis (zie Rabattestraat). In 1771 wordt de "Slecke", net als de Speiebrug over de Reie, afgebroken.

Straat met licht gebogen verloop en verspringende rooilijn aan zuidwestzijde. Deels kasseibestrating (nieuw) tot aan het kruispunt met de Ketelstraat en het straatje naar de Damse Vaart-Zuid. In het westelijk straatdeel, aan het kruispunt met de Kerkstraat, zijn net als in de Speystraat enkele archeologische resten in het wegdek gemarkeerd met donkere basaltkeien, met name de plaats van de kaaimuren en brugpijlers van de vroegere brug over de Reie. De Slekstraat en de bebouwing erlangs is volledig in het beschermde stadsgezicht opgenomen (M.B. van 13/10/1986, gewijzigd bij M.B. van 30/03/1987). Oorspronkelijk enkel bebouwing aan de noordzijde, want aan zuidzijde bevond zich de Reie, de oude waterweg naar Brugge. Bebouwing langs de zuidzijde pas ingezet vanaf het tweede kwart van de 19de eeuw, wanneer, na de aanleg van de Damse Vaart vanaf 1810, de Reie wordt gedempt, de oude loop van het Zwin wordt bebouwd en de 13de-eeuwse Korenmarkt ten noordwesten van de Slekstraat verdwijnt.

Noordgevelwand getypeerd door éénlagige witgekalkte, -geschilderde of -gepleisterde 19de-eeuwse woonhuizen onder pannen zadeldaken (nok evenwijdig met straat), thans veelal gerenoveerd en voorzien van onder meer nieuwe dakkapellen en garage (onder meer nummer 10). Nummer 12, voormalige 19de-eeuwse herberg "Sint-Pietershoeve" die gebouwd wordt op de plaats van de oude herberg "Sint-Pieter", reeds in 1500 gekend als "Moriaenshoofd"; thans meegaand met de bebouwing langs de Damse Vaart-Zuid (zie Damse Vaart-Zuid nummer 15). Zonder nummer (links van nummer 5, behorend bij Ketelstraat nummer 2), inspringend éénlagig gebouw met blinde straatgevel voorzien van steunberen, nieuw klimmend dakvenster en rondbogige ingang.

Enkele interbellumwoonhuizen van twee bouwlagen onder pannen zadeldak (nok haaks op straat) voorzien van bakstenen punt- of trapgevel. Nummers 11-13 en nummer 19 opgetrokken volgens kadaster in 1929; nummer 11 met kleurrijk gebruik van rode baksteen voor ontlastingbogen en sierbanden op hoge, van schijnvoegen voorziene, plint, nummer 13 met plint in imitatiebossage en natuurstenen aanzet- en sluitstenen boven getoogde muuropeningen, nummer 19 met puntgevel voorzien van sierankers. Nummer 23 uitgewerkt als tuitgevel op licht getrapte schouderstukken, hoge geschilderde en gecementeerde plint en muuropeningen onder geschilderde rechte latei. Nummer 25, witgeschilderde villa in tuin van circa 1950 met gemansardeerde bedaking; hekpijlers in imitatiebreuksteen. Tevens woonhuizen verbouwd of opgetrokken in historiserende stijl in het laatste kwart van de 20ste eeuw, deze uitgewerkt met trap- of puntgevel en voorzien van onder meer zijpuntgevels met overkragende schouderstukken, muurankers, enzomeer; enkele met aangebouwde, dieper gelegen garage. Nummer 7, half vrijstaand 20ste-eeuws woonhuis met deurtravee uitgewerkt als halsgevel onder driehoekig fronton.

Aan oostelijk straateinde enkele losstaande villa's in tuin daterend uit het laatste kwart van de 20ste eeuw, aan noordzijde meegaand met de bebouwing langsheen de Damse Vaart-Zuid. Het straatdeel ten zuidoosten begrenst de site van de zogenaamd "Sleckeput" met de sluis van het Zwin en biedt zicht op het vestinglandschap rond Damme (zie Rabattestraat).

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207 : Mutatieschetsen, Damme, 1929/3, 1934/3, 1950/3.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van Westelyk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het Land van den Hoek, de graafschappen Guînes en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, deel XIV, Brugge, 1933, kolom 858-859.
  • DEVLIEGHER L., Damme, in Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, deel 5, Tielt, 1971, p. 170-171.

Bron: CALLAERT G. & HOOFT E. met medewerking van SANTY P. & SNAUWAERT L. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Damme, Deel I: Stad Damme, Deelgemeenten Hoeke, Lapscheure en Moerkerke, Deel II: Deelgemeenten Oostkerke, Sijsele en Vivenkapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL17, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Stadskern Damme

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning 't Uylenkot

  • Omvat
    Ensemble van dorpswoningen

  • Omvat
    Lagere meisjesschool


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Slekstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/9237 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.