Geografisch thema

Monnikeredestraat

ID
9334
URI
https://id.erfgoed.net/themas/9334

Beschrijving

Kronkelende landelijke straat die de dorpskern van Oostkerke met de brug over de Damse Vaart ter hoogte van Bekof verbindt. De straatnaam verwijst naar het verdwenen stadje Monnikerede, te situeren iets ten noorden van de huidige brug over de Damse Vaart. Dit middeleeuwse vissersdorp was een gedeelte van Oostkerke dat door zijn ligging langs het Zwin uitgroeide tot een havenstadje vóór Oostkerke, met eigen schepenbank en handelsrechten. Door de verzanding van het Zwin verloor Monnikerede reeds in de tweede helft van de 15de eeuw aan belang. Het vervaagde tot een kleine woonkern met enkele hoeves. Bij de aanleg van de Damse Vaart begin 19de eeuw werden deze laatste overgebleven huizen van Monnikerede onteigend en weggegraven.

Vóór de fusie van Oostkerke onder Damme heette de straat "Lembeekse Weg", wat de historische functie van de straat weergeeft, nl. de verbindingsweg van de dorpskern van Oostkerke met het Kasteel van Lembeke (zie Bekof zonder nummer, ten zuiden van nummer 4), een laat-middeleeuws kasteel op een motte met vierkante walgracht. Deze historische verbindingsweg werd reeds in 1250 vermeld.
Ze heeft haar bochtig tracé te danken aan de aanleg op een kreekrug, waarbij poelgronden met een bocht werden ontweken. Slechts op één plaats dwarst ze de poelgronden, om een scherpe bocht te vermijden. De straat werd in 1813 doorgesneden door de aanleg van de Damse Vaart. Ten zuiden van de vaart is ze blijven bestaan als de lange, onverharde erfoprit naar de hoeve op Bekof nummer 4, waarachter de motte van het Kasteel van Lembeke is bewaard.

De bebouwing aan het noordwestelijk einde van de straat sluit aan bij de dorpskern van Oostkerke: op nummer 12 een begin-20ste-eeuwse rijwoning van twee bouwlagen met gecementeerde lijstgevel; aan de overkant van de straat de gebouwen van de voormalige gemeenteschool, zie Monnikeredestraat nummer 19. Verder, vrijstaande eengezinswoningen in tuin, gebouwd eind 20ste of begin 21ste eeuw. De verspreide hoeves in de straat vormen de historische basisbebouwing, maar zijn veelal gerenoveerd tot woning, vbn. zijn nummer 5, zogenaamd "Het Voordeke", hoeve met losse bestanddelen op erf met boomgaard en moerbeihaag, en nummer 2, zogenaamd "Beuckenaere".

  • BALLEGEER J. en BRAEMS J.-P., De Zwinstreek in oude prentkaarten, deel 2, Zaltbommel, 1977, nrs. 57-58.
  • DE SMET J., Monnikerede. Een verdwenen zeestad van het Zwin, Brugge, s.d.
  • HILLEWAERT B., Archeologische inventaris Vlaanderen. Band II: Oostkerke-bij-Brugge, Gent, 1984, p. 420-426.

Bron: CALLAERT G. & HOOFT E. met medewerking van SANTY P. & SNAUWAERT L. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Damme, Deel I: Stad Damme, Deelgemeenten Hoeke, Lapscheure en Moerkerke, Deel II: Deelgemeenten Oostkerke, Sijsele en Vivenkapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL17, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Gemeenteschool

  • Omvat
    Pastorie Sint-Kwintenparochie met tuin

  • Is deel van
    Oostkerke


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Monnikeredestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/9334 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.