Teksten van Burgerhuis in art nouveau

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/11145

Burgerhuis in art nouveau ()

Voor deze woning in zwierige art nouveau maakte architect Jacques De Weerdt een bouwdossier op in 1904 in opdracht van Joseph Verheyen, die op dat moment in de Lange Altaarstraat woonde, eveneens in Zurenborg.

De geveltekening in de bouwaanvraag wijkt opvallend veel af van de uitgevoerde woning. De afwerking van de bovenverdieping en de boogvormige overspanning van de bovenvensters zijn de enige overgebleven elementen van het oorspronkelijk ontwerp. Hoewel niet vermeld in de bouwaanvraag, werd het ontwerp wellicht geweigerd omdat het een duidelijk geval is van plagiaat: De Weerdt nam het gevelontwerp van een woning die Victor Taelemans in 1899 realiseerde in Brussel nagenoeg letterlijk over.

De art-nouveauperiode breekt voor architect De Weerdt pas aan in 1904, het jaar waarin hij ook deze woning in de Waterloostraat tekende. Op dat moment zijn de meeste andere Antwerpse art-nouveau-architecten, zoals Jos Bascourt, al over hun hoogtepunt heen. Het is opmerkelijk dat De Weerdt zijn lokale collega-architecten niet als voorbeeld gebruikt. In plaats daarvan opteert hij voor de Brusselse art nouveau als inspiratiebron. De Weerdts eerste ontwikkelingen binnen de art nouveau gebeuren zonder veel eigen inspiratie. Hij houdt sterk vast aan de ontwerpen van zijn grote voorbeelden en aan modelboeken, een manier van werken waarin hij voor het ontwerp van deze woning te ver was gegaan. Pas vanaf 1905 geeft De Weerdt een eigen invulling aan zijn art-nouveau-ontwerpen.

De woning wordt uitgevoerd met een andere gevel dan op het ontwerp, met accent op bel etage met een drielicht in de stijl van Victor Horta, voorafgegaan door een gebogen art-nouveau-balkon met gesloten zijleuningen en smeedijzeren hek vooraan. De woning telt drie bouwlagen en drie traveeën onder een naar achter afhellend lessenaarsdak. De lijstgevel heeft een parement van witte bak- en overschilderde natuursteensteen. Plint van blauwe hardsteen, met twee hoefijzervormige keldervensters met art-nouveautraliewerk. Begane grond met een segmentbogige deur en twee vensters, met zwierig geplooide waterlijsten. Pronkstuk is de bel etage met balkon en drielicht in pure art-nouveaustijl. Bovenverdieping met drie identieke segmentboogvensters met lekdrempels die we herkennen van het ontwerp van Taelemans, maar met geknikte lateien. De gevelbeëindiging is eveneens overgenomen van Taelemans: onder de overkragende houten kroonlijst met modillons, zit een breed boogveld dat de bovenvensters omspant. In het boogveld is een tegeltableau aangebracht met ooievaars bij ondergaande zon, uitgevoerd door het atelier Gussenhoven & Van Wijck (signatuur).

Het interieur bewaart een originele verandadeur met glas in lood, marmeren schouwen, schrijn- en stucwerk in art nouveau.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 1904 # 2401.
  • ELAUT A. & J. POSSEMIERS 1988: Op wandel door de belle époque, Brussel, 128-129.
  • VANHOVE B. 1978: De Art Nouveau-architektuur in het Antwerpse: een doorsnede, Licentiaatsverhandeling Rijksuniversiteit Gent, 89.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: S.N. 2015: Burgerhuis in art nouveau [online], https://id.erfgoed.net/teksten/168551 (geraadpleegd op ).


Burgerhuis in art nouveau ()

Enkelhuis in art nouveau, waarvoor bouwaanvraag van 1904, naar ontwerp van Jacques De Weerdt; lijstgevel van witte bak- en overschilderde zandsteen met accent op bel-etage drielicht in de stijl van Victor Horta, voorafgegaan door een gebogen art-nouveau-balkon met gesloten zijleuningen en smeedijzeren hek vooraan.

De afboording van de bovenverdieping met lisenen en kroonlijst en de boogvormige overspanning der bovenvensters (tegeltableau met ondergaande zon en ooievaars) zijn de enig overgebleven elementen van het oorspronkelijk ontwerp, een plagiaat van de woning door V. Taelemans, Michelangelolaan 80 te Brussel. Raam- en deuromlijstingen met rankwerk, passen in het uiteindelijk concept.

Interieur: originele verandadeur met glas in lood, marmeren schouwen, schrijn- en stucwerk in art nouveau.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 1904 # 2401.
  • ELAUT A. & J. POSSEMIERS 1988: Op wandel door de belle époque, Brussel, 128-129.
  • VANHOVE B. 1978: De Art Nouveau-architektuur in het Antwerpse: een doorsnede, Licentiaatsverhandeling Rijksuniversiteit Gent, 89.

Bron: KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. & HIMLER A. 1992: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nd, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. 1992: Burgerhuis in art nouveau [online], https://id.erfgoed.net/teksten/11145 (geraadpleegd op ).