erfgoedobject

Eenheidsbebouwing van drie burgerhuizen

bouwkundig element
ID
11210
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/11210

Juridische gevolgen

Beschrijving

Bewaarde rechterhelft van een volkomen symmetrisch geheel van oorspronkelijk zes burgerhuizen in klassiek geïnspireerde eclectische stijl, dat zich verder uitstrekte over de nummers 11-15. Het geheel werd in 1895 ontworpen door ingenieur-architect Jan-Frans Stordiau, en datzelfde jaar opgetrokken door de aannemer Adolphus Kockerols. Opdrachtgever van dit vastgoedproject was de firma Adolphe Huybrechts Frères, een handelaar in gebrande koffie met winkel aan de Schoenmarkt en kantoor aan de Verversrui in Antwerpen. Het betrof vader Adolphe Huybrechts-Van Regemortel (Borgerhout, 1829-Antwerpen, 1905), en zijn zonen Alphonse (°Antwerpen, 1858) en Edmond Huybrechts (°Antwerpen, 1863).

Adolphe Huybrechts, ook een gekend kunstverzamelaar, betrok zelf een herenhuis met riante tuin aan de Frankrijklei 86 (gesloopt), naar een ontwerp door de architect Louis Baeckelmans uit 1869. De familie Huybrechts deed eerder al meermaals beroep op Jan-Frans Stordiau, vader Adolphe in 1875 en 1878 voor werken aan zijn residentie, zoon Edmond in 1872 voor de bouw van zijn monumentale herenhuis op de hoek van de Rubenslei en de Maria-Theresialei en in 1883 voor een aanpalend burgerhuis (beide gesloopt). Het vastgoedproject Huybrechts in de Oedenkovenstraat behoort tot het late oeuvre van Jan-Frans Stordiau. Tot zijn belangrijkste nog bewaarde realisaties behoort het rijk geornamenteerde hotel Moretus de Theux in neo-Vlaamserenaissance-stijl uit 1879 aan de Quinten Matsijslei 50.

De nummers 11-15 werden op 19 oktober 1944 zwaar geteisterd als gevolg van de dodelijke V2-bominslag die de nabije kruising van Kroonstraat, Oedenkovenstraat en Milisstraat volledig wegvaagde. Die drie panden zijn tussen 1945 en 1953 in eigentijdse vorm heropgebouwd.

Volgens de bouwplannen werd de gevelopstand volgens het schema ABCCBA gescandeerd door twee hoger oplopende, en rijker geornamenteerde panden (type B), telkens geflankeerd door bescheidener ogende panden (types A en C). De rijwoningen van het type A en C (bewaarde nummers 17 en 21) tellen drie traveeën en twee bouwlagen onder een mansardedak, de rijkere rijwoningen ven het type B (bewaard nummer 19) tellen twee ongelijke traveeën en drie bouwlagen onder een schilddak (nok loodrecht op de straat).

De lijstgevels van de drie panden hadden oorspronkelijk een bepleisterde en beschilderde afwerking op een plint uit blauwe hardsteen, zoals bewaard in nummer 17. De opstand van nummer 19 is vandaag gecementeerd, met behoud van het geveldecor uit witte natuursteen, de opstand van nummer 21 is gecementeerd en sterk vereenvoudigd. Nummer 17 heeft op de begane grond schijnvoegen tot aan de vensterimposten. Op de bovenverdieping een drielicht gevat in een aedicula-omlijsting met pilasters, geajoureerde borstwering met smeedwerk op acanthusconsoles, en klassiek entablement. Aansluitend blinde attiek en twee dakkapellen met driehoekig front. Smeedijzeren inkomdeur. Nummer 21 wijkt op de bovenverdieping af door een middenrisaliet, en een ongelijk drielicht met smalle zijvensters. Verder was het geveldecor oorspronkelijk gelijkaardig. Nummer 19 onderscheidt zich door een rijker geornamenteerde gevelopstand, waarvan de compositie de klemtoon legt op het brede zijrisaliet. Dit laatste is in de bovenbouw uitgewerkt als frontispice: op de eerste verdieping rondboogvenster in aedicula-omlijsting met mascaronsleutel, Ionische pilasters op leeuwenkopconslose, cartouches in de boogzwikken, geajoureerde borswering met smeedwerk op acanthus-/voluutconsoles, en entablement; op de tweede verdieping rondboogtweelicht met middenzuil, balustrade en driehoekig fronton. Houten inkomdeur.

De zes panden hebben volgens de bouwplannen een identieke plattegrond, eveneens geschakeld volgens spiegelbeeldschema. Zij beantwoorden aan het klassieke type burgerhuis dat uit een hoofdvolume en een smalle achterbouw in entresol bestaat, ontsloten door de zijdelings ingeplante inkom- en traphal. Zoals gebruikelijk omvat de begane grond een enfilade van salon, eetkamer en veranda, in de achterbouw geflankeerd door de keuken annex pomphuis en wc.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1399#2146 (11 juni 1895, Oedenkovenstraat), 1869#519, 1875#300 en 1878#576 (hotel Adolphe Huybrechts, Frankrijklei), 1872#672 en 1883#906 (hotels Edmond Huybrechts, Rubenslei).

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Stad Antwerpen


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Eenheidsbebouwing van drie burgerhuizen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/11210 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.