Geografisch thema

Markt

ID
10573
URI
https://id.erfgoed.net/themas/10573

Beschrijving

Onregelmatig rechthoekig plein van waaruit brede straten vertrekken die samenvallen met de doorgaande wegen van Gent en Brugge, met ten noorden ervan ingeplante parochiekerk. Beschermd als stadsgezicht bij KB van 07.12.1983.

Centrum van het nieuwe Eeklo, ontstaan na het toekennen de stadskeure in 1240 door gravin Johanna, waar het laken van de lokale wolproductie verwerkt en verhandeld werd. Volgens recent onderzoek zou het ontstaan van Eeklo op deze plaats kaderen in deze plattelandsdraperie. Vanouds Markt of de "Plaetse" genoemd met oudste voorstelling op de kaart van het Brugse Vrije van P. Pourbus van 1561-62 met onder meer het stadhuis aan de noordkant, reeds op zijn huidige locatie. In 1564 werd het kerkhof verkleind en stroken grond aan de west- en zuidzijde door de bisschop van Brugge in cijns gegeven aan de stad. De hele markt werd geplaveid en de verschillende deelmarkten zoals de kuip- en lijnwaadmarkt aan de noordzijde, de vee- en varkensmarkt aan de oostzijde, de koren- of graanmarkt aan de zuidzijde en de boter- en zuivelmarkt aan de westzijde werden door ingewerkte granietstenen afgebakend. Het zogenaamde "rootjen" ter hoogte van het stadhuis werd pas in 1657-58 gebouwd op cijnsgrond van het vroegere kerkhof. Aan de zuidzijde waren vanouds belangrijke huizen, herbergen en afspanningen, gelegen met diepe tuinen tot de Zuidmoerstraat. Deze en de overige omringende bebouwing evolueerde in de loop der tijden van de typische, met naam gekende herbergen naar winkelpanden en horecazaken met aangepaste puien of recente nieuwbouw. Bekende zaken als "De Gouden Leeuw" en de "Gambrinus" en de cinema's de "Gouden Leeuw" en de zaal "Ledeganck", sinds 1938 "Luxor" verdwenen op hun beurt uit het stadsbeeld. De "Ledeganckzaal" van 1920 in achterbouw bleef wel behouden en herbergt op de bovenverdieping de Eeklose Biljartclub.

Enkele huizen behielden de kenmerkende 19de–eeuwse witte gepleisterde bovenverdiepingen zoals nummer 42, 53, 65, 77. Ook enkele begin 20ste–eeuwse voorgevelparementen van witte faiencetegels met kleurrijke lijsten en ontlastingsboogjes bleven op de bovenbouw behouden bij nummer 57 "De Dry Koningen" met oude kern zichtbaar in de zijgevel met vlechtingen in de Collegestraat, nummer 89 en 91. Het marktbeeld aan de noordzijde wordt gedomineerd door het gerestaureerde stadhuis met toegevoegd belfort en erboven uitstekende volume van de neogotische Sint-Vincentiuskerk met dominante westtoren. Aan de zuidzijde geeft een onbebouwd perceel thans toegang tot de achterin gelegen Paterskerk en voormalig klooster van de minderbroeders. Het plein zelf werd herhaaldelijk heraangelegd en voorzien van verschillende monumenten, zoals een arduinen pomp van 1822 naar ontwerp van de Gentse architect L. Roelandt, gebouwd door V. Van Landschoot. Deze verdween na de oprichting van een muziekkiosk in 1905. De kiosk was afkomstig van de Gentse dierentuin en moest op zijn beurt verdwijnen in 1937 voor de vernieuwing van de doorgaande rijksweg en verhoging van het plein. Naar aanleiding van het leidingwaternet door de Nationale Maatschappij voor Watervoorziening werd in 1938 voor het stadhuis een fontein geplaatst naar ontwerp van R. Dryhoel en uitgevoerd door aannemer E. Heene. Het achtzijdige waterbekken met centrale zuil met heraldische leeuw en wapenschild verdween op zijn beurt. Bij de recentste heraanleg, volgens plannen van 1996, werd het geheel verfraaid met planten, vlaggenmasten, een podium, zitbanken en verschillende kunstwerken. enen op hun beurt uit het stadsbeeld. De "Ledeganckzaal" van 1920 in achterbouw bleef wel behouden en herbergt op de bovenverdieping de Eeklose Biljartclub. Enkele huizen behielden de kenmerkende 19de–eeuwse witte gepleisterde bovenverdiepingen zoals nummer 42, 53, 65, 77. Ook enkele begin 20ste–eeuwse voorgevelparementen van witte faiencetegels met kleurrijke lijsten en ontlastingsboogjes bleven op de bovenbouw behouden bij nummer 57 “De Dry Koningen” met oude kern zichtbaar in de zijgevel met vlechtingen in de Collegestraat, nummer 89 en 91. Het marktbeeld aan de noordzijde wordt gedomineerd door het gerestaureerde stadhuis met toegevoegd belfort en erboven uitstekende volume van de neogotische Sint-Vincentiuskerk met dominante westtoren. Aan de zuidzijde geeft een onbebouwd perceel thans toegang tot de achterin gelegen Paterskerk en voormalig klooster van de minderbroeders. Het plein zelf werd herhaaldelijk heraangelegd en voorzien van verschillende monumenten, zoals een arduinen pomp van 1822 naar ontwerp van de Gentse architect L. Roelandt, gebouwd door V. Van Landschoot. Deze verdween na de oprichting van een muziekkiosk in 1905. De kiosk was afkomstig van de Gentse dierentuin en moest op zijn beurt verdwijnen in 1937 voor de vernieuwing van de doorgaande rijksweg en verhoging van het plein. Naar aanleiding van het leidingwaternet door de Nationale Maatschappij voor Watervoorziening werd in 1938 voor het stadhuis een fontein geplaatst naar ontwerp van R. Dryhoel en uitgevoerd door aannemer E. Heene. Het achtzijdige waterbekken met centrale zuil met heraldische leeuw en wapenschild verdween op zijn beurt. Bij de recentste heraanleg, volgens plannen van 1996, werd het geheel verfraaid met planten, vlaggenmasten, een podium, zitbanken en verschillende kunstwerken. enen op hun beurt uit het stadsbeeld. De "Ledeganckzaal" van 1920 in achterbouw bleef wel behouden en herbergt op de bovenverdieping de Eeklose Biljartclub. Enkele huizen behielden de kenmerkende 19de–eeuwse witte gepleisterde bovenverdiepingen zoals nummer 42, 53, 65, 77. Ook enkele begin 20ste–eeuwse voorgevelparementen van witte faiencetegels met kleurrijke lijsten en ontlastingsboogjes bleven op de bovenbouw behouden bij nummer 57 "De Dry Koningen" met oude kern zichtbaar in de zijgevel met vlechtingen in de Collegestraat, nummer 89 en 91. Het marktbeeld aan de noordzijde wordt gedomineerd door het gerestaureerde stadhuis met toegevoegd belfort en erboven uitstekende volume van de neogotische Sint-Vincentiuskerk met dominante westtoren. Aan de zuidzijde geeft een onbebouwd perceel thans toegang tot de achterin gelegen Paterskerk en voormalig klooster van de minderbroeders. Het plein zelf werd herhaaldelijk heraangelegd en voorzien van verschillende monumenten, zoals een arduinen pomp van 1822 naar ontwerp van de Gentse architect L. Roelandt, gebouwd door V. Van Landschoot. Deze verdween na de oprichting van een muziekkiosk in 1905. De kiosk was afkomstig van de Gentse dierentuin en moest op zijn beurt verdwijnen in 1937 voor de vernieuwing van de doorgaande rijksweg en verhoging van het plein. Naar aanleiding van het leidingwaternet door de Nationale Maatschappij voor Watervoorziening werd in 1938 voor het stadhuis een fontein geplaatst naar ontwerp van R. Dryhoel en uitgevoerd door aannemer E. Heene. Het achtzijdige waterbekken met centrale zuil met heraldische leeuw en wapenschild verdween op zijn beurt. Bij de recentste heraanleg, volgens plannen van 1996, werd het geheel verfraaid met planten, vlaggenmasten, een podium, zitbanken en verschillende kunstwerken. enen op hun beurt uit het stadsbeeld. De "Ledeganckzaal" van 1920 in achterbouw bleef wel behouden en herbergt op de bovenverdieping de Eeklose Biljartclub. Enkele huizen behielden de kenmerkende 19de–eeuwse witte gepleisterde bovenverdiepingen zoals nummer 42, 53, 65, 77. Ook enkele begin 20ste–eeuwse voorgevelparementen van witte faiencetegels met kleurrijke lijsten en ontlastingsboogjes bleven op de bovenbouw behouden bij nummer 57 "De Dry Koningen" met oude kern zichtbaar in de zijgevel met vlechtingen in de Collegestraat, nummer 89 en 91. Het marktbeeld aan de noordzijde wordt gedomineerd door het gerestaureerde stadhuis met toegevoegd belfort en erboven uitstekende volume van de neogotische Sint-Vincentiuskerk met dominante westtoren. Aan de zuidzijde geeft een onbebouwd perceel thans toegang tot de achterin gelegen Paterskerk en voormalig klooster van de minderbroeders.

Het plein zelf werd herhaaldelijk heraangelegd en voorzien van verschillende monumenten, zoals een arduinen pomp van 1822 naar ontwerp van de Gentse architect L. Roelandt, gebouwd door V. Van Landschoot. Deze verdween na de oprichting van een muziekkiosk in 1905. De kiosk was afkomstig van de Gentse dierentuin en moest op zijn beurt verdwijnen in 1937 voor de vernieuwing van de doorgaande rijksweg en verhoging van het plein. Naar aanleiding van het leidingwaternet door de Nationale Maatschappij voor Watervoorziening werd in 1938 voor het stadhuis een fontein geplaatst naar ontwerp van R. Dryhoel en uitgevoerd door aannemer E. Heene. Het achtzijdige waterbekken met centrale zuil met heraldische leeuw en wapenschild verdween op zijn beurt. Bij de recentste heraanleg, volgens plannen van 1996, werd het geheel verfraaid met planten, vlaggenmasten, een podium, zitbanken en verschillende kunstwerken.

  • DE ROO S. – DE SMET E., Het Eeklo van toen, Brugge, 1985, p. 32, 36.
  • DEVOS P., De gemeentehuizen van Oost-Vlaanderen, Gent, 1982, p. 300-305.
  • LAMPAERT L., De Geschiedenis van Eeklo, Eeklo, 1967-1973.
  • NEELEMANS E., Geschiedenis der stad Eecloo, Eeklo, 1859.
  • PIETERAERENS M., Muziekkiosken in het Meetjesland, Gent, 2002.
  • VERHOEVEN A. – VERBRUGGEN C., Het Meetjesland. Bodem en landschap in historisch perspectief, in Belgeo, 2006, 3, p. 205-218.

Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Biljartcafé De Eiktak

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Herberg

  • Omvat
    Herberg La Plume d'or

  • Omvat
    Hoekhuis met winkel

  • Omvat
    Huis van het Rootjen

  • Omvat
    Huizen van het Rootjen

  • Omvat
    Minderbroederskerk

  • Omvat
    Neoclassicistisch burgerhuis met art-nouveauwinkelpui

  • Omvat
    Stadhuis Eeklo

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Tabakswinkel Fabriek van Tabak en Snuif

  • Omvat
    Twee stadswoningen

  • Omvat
    Twee stadswoningen 't Voutje

  • Is deel van
    Eeklo


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Markt [online], https://id.erfgoed.net/themas/10573 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.