Geografisch thema

Kapelstraat

ID
10680
URI
https://id.erfgoed.net/themas/10680

Beschrijving

Hoofdstraat van de in 1855 opgerichte parochie Sint-Lodewijk, gelegen in het zuiden van de gemeente. De straat maakt deel uit van de "Oude heerweg van Sweveghem naar Vichte". Volgens De Flou oudste vermelding als "Capel straete" in 1747.

Parochie ontstaan uit het gehucht "Pladijshoek" of "Bottenhoek". De oudste naam van het gehucht zou echter "Kezelberg" zijn, zie de naam van de heuvel waarop de kerk gelegen is. De naam Pladijshoek zou verwijzen naar het grote aantal inwoners van het gehucht die deze naam droegen. Een andere verklaring is dat de naam afstamt van het Latijnse Platessa, Platesius wat plat betekent en verwijst naar de vlakte die men ziet als men op de top staat.

Op 30 september 1666 wordt door de Kortrijkzaan Adriaen Andries en echtgenote Johanna Dhondt een beneficie met kapel gesticht "op de plaets ghenaempt den Pladijshoek up het uiterste van Derlick". De kapel wordt afgebeeld in het landboek van Deerlijk (1747), (zie afbeelding).
Na vele pogingen om het gehucht om te vormen tot een zelfstandige gemeente wordt in 1855 de parochie officieel erkend en in 1869 wordt de nieuwe kerk, ontworpen door provinciaal architect P.N. Croquison, ingewijd.

De straat loopt van het centrum van de parochie, na de bocht, klimmend in zuidelijke richting naar de Otegemse Steenweg. Voor de kerk, pleinvormige zone met parking ent centraal beboomd pad met oorlogsmonument.

Het landboek van Deerlijk van 1747 en het primitief kadasterplan (circa 1835) tonen slechts enkele volumes rond de kapel. Tot circa 1900 is er weinig bebouwing rond de kapel, zie oude prentbriefkaart.

Nu, aaneengesloten bebouwing voornamelijk in het begin van de straat, veelal gediversifieerde rijhuizen van twee bouwlagen uit het begin van de 20ste eeuw. Ook verschillende arbeiderswoningen van één bouwlaag onder meer nummer 2, met vernieuwd parement. Verscheidene eenvoudige bakstenen lijstgevels verfraaid door muizentandfriezen en/of sierbaksteen: nummers 8-10, voormalige herberg zogenaamd "St.-Louis", nummer 9, nummers 23-25, nummer 51, nummer 71. Nummer 19 eenvoudige bakstenen lijstgevel verfraaid door het gebruik van arduin; rechts schamppaal.
Ook interbellumbebouwing onder meer nummer 14 met bovenvensters met typerende afgeschuinde bovenhoeken; nummer 101, nummers 104-106.
Voorts tal van aangepaste of vernieuwde parementen (nummers 53, 57, 59, 76, 92, 99, 100, 102).

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, Primitief plan, Deerlijk.
  • Rijksarchief Kortrijk, Gemeentearchief Deerlijk, nr. 1. Landboek van Deerlijk, opgemaakt door C. Steur, 1747.
  • BULCAEN R., De afscheidigsbewegingen van de Pladijshoek, in Derlike, nr. 2, 1979-1980, p. 46-48.
  • BULCAEN R., St.-Lodewijk wordt een parochie, in Derlike, nr. 1, 1980-1981, p. 9-11.
  • BULCAEN R., De Pladijshoek wil parochie worden, in Derlike, nr. 2, 1993, p. 56-59.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van Westelyk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het Land van den Hoek, de graafschappen Guînes en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, deel VII, Brugge, 1927, kolom 157.
  • VAN AVERBEKE P., Sint-Lodewijk : van Pladijshoek tot S(a)int-Louis (dl. I), in Derlike, nr. 2, 1987, p. 35-39.
  • VAN AVERBEKE P., Sint-Lodewijk : van Pladijshoek tot S(a)int-Louis (dl. II), in Derlike, nr. 2, 1987, p. 76-79.
  • VANOVERBERGHE J., Sint-Lodewijk 150 jaar parochie, in Derlike, nr. 2, 2005, p. 35-72.

Bron: DE GUNSCH A. met medewerking van MOEYKENS S. & CALLENS T. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Deerlijk, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL34, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: De Gunsch, Ann
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Dorpswoning met werkplaats

  • Omvat
    Eenheidsbebouwing van burgerhuis, burelen en motorweverij

  • Omvat
    Herberg In den Gouden Appel

  • Omvat
    Hoekhuis uit de jaren 1930

  • Omvat
    Nijverheidsgebouw

  • Omvat
    Oorlogsmonument voor de militaire en de burgerlijke slachtoffers van de Eerste en Tweede Wereldoorlog

  • Omvat
    Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangen en Sint-Lodewijk

  • Omvat
    Pastorie van de parochie Sint-Lodewijk

  • Omvat
    Samenstel van regionalistische burgerhuizen

  • Omvat
    Vlasschuur

  • Omvat
    Winkel-woonhuis

  • Is deel van
    Deerlijk


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kapelstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/10680 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.