Teksten van Woonhuizen vuurwerkfabriek Eug. Hendrickx

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/11276

Woonhuizen vuurwerkfabriek Eugeen Hendrickx ()

Woonhuizen van de voormalige vuurwerkfabriek Eug. Hendrickx in een eclectische (nummer 504) en art-decostijl (nummer 502), volgens de kadastrale bronnen respectievelijk daterend van 1898 en 1934. Het achterliggende woonhuis nummer 504 werd in 1916 geteisterd door brand en in 1934, samen met het optrekken van het nummer 502, aangepast. Aangezien het oprichtingsplan van beide gebouwen niet teruggevonden is, is de ontwerper niet gekend. De bakstenen afsluiting van de straat werd vernieuwd in 1961.

Volgens een briefhoofd uit 1950 werd het bedrijf gesticht in 1834 en op de Wereldtentoonstelling van 1930 bekroond met een gouden medaille. Aanvankelijk gevestigd in Antwerpen, werd de vuurwerkfabriek in de late negentiende eeuw overgebracht naar Eksterlaar. Nadat in 1991 gezien de ligging in woon- en woonuitbreidingsgebied nog slechts een vergunning ‘ad hominem’ verleend werd, hebben de erfgenamen in 2001-2002 de productie- en opslaghuizen die verspreid lagen over het achterliggende perceel gesloopt.

De woonhuizen zijn dieper ingeplant in een met verschillende heesters beplante en beboomde tuin, aan weerszijden van een centraal pad van betontegels. Het perceel is van de straat gescheiden met een rode bakstenen afsluitmuur uit 1961. Aan straatzijde wordt het zicht op de gebouwen ontnomen door verschillende beuken en aan zijde van het dichter bij de straat gesitueerde nummer 502 door een reeks later aangeplante coniferen.

Het nummer 504, dat nog getuigt van de oudste fase van de fabriekssite, bevindt zich links van het toegangspad en is dieper ingeplant dan het nummer 502, dat tegen de scheimuur met het nummer 500 opgetrokken is. Het bakstenen, vrijstaande dwarshuis van twee bouwlagen onder een zadeldak met nok dwars op de straat is gekenmerkt door een rijk gedecoreerde puntgevel in baksteenpolychromie, horizontaal geleed met banden in geel, rood en blauw gekleurde baksteen, en rustend op een lage blauwe hardstenen plint. Geopend met een regelmatig schema van vensteropeningen onder gebiljoende en wit geschilderde lateien, zijn de vensters op de begane grond en in de zolderverdieping bekroond met een gesloten boogveld in gele en rode metselmozaïek, en op de verdieping, waar de openingen gemarkeerd zijn door gepleisterde borstweringen, door een polychroom omlijst rondboogvenster als bovenlicht. De geveltop met drielobbig gecementeerd spaarveld draagt aan weerszijden van het centrale zoldervenster het opschrift 'HIER IS 'T IN 'T VUURWERK'. De puntgevel, onder het zoldervenster gemarkeerd door een rood geschilderd zonnemotief, is boven de geprofileerde houten kroonlijst bekroond met een driehoekig fronton.

Het uit het interbellum daterende woonhuis nummer 502 in een baksteenmodernisme dat verwijst naar de Amsterdamse School is opgetrokken in bruine en rode baksteen in kruisverband, met een gecementeerde plint. Zijdelings ingeplant met centraal in de zijgevel de toegang, is het woonhuis één travee breed en drie traveeën diep onder een met pannen gedekt zadeldak. De vensteropeningen onder gestrekte rollagen in rode baksteen, hebben gebakken, schuin gestapelde dorpels. De centrale toegangstravee is boven het door zijlichten en afgeronde dagkanten geflankeerde inkomportaal uitgevoerd als een puntgevel, net als de straatgevel verticaal geleed door baksteenlisenen waartussen de als drielichten opgevatte vensteropeningen gepositioneerd zijn. De met dakkapellen bekroonde venstertraveeën hebben op de begane grond erkers die doorlopen over de zijgevels, gekenmerkt door een trapezoïdale plattegrond met overhoeks gemetselde hoeken en leien daken.

Het oorspronkelijke houten schrijnwerk is bewaard, met verzorgd metalen deurrooster in art-decostijl en bewaarde deurgreep, en met een kleine roedeverdeling in de bovenlichten.

  • Kadasterarchief Antwerpen, Kadastrale leggers Antwerpen, afdeling XXXI (Deurne), 479, 1373.
  • Kadasterarchief Antwerpen, Mutatieschetsen Antwerpen, afdeling XXXI (Deurne), 1898/56, 1934/40.
  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 627#20454, 629#3413.

Auteurs:  Van Severen, Elke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Van Severen E. 2018: Woonhuizen vuurwerkfabriek Eug. Hendrickx [online], https://id.erfgoed.net/teksten/281661 (geraadpleegd op ).


Herenhuis Hier is 't in 't vuurwerk ()

Eclectisch herenhuis uit het vierde kwart van de 19de eeuw met kleurige baksteenaccenten; lijst- en puntgevel met overkragende houten dakrand; de kantoren van de vuurwerkfabriek van Edm. Eug. Hendrickx, in 1890 van Antwerpen naar Eksterlaar overgebracht, zijn hier nog steeds gevestigd; de fabriek werd inmiddels vernieuwd.

Bijhorende privé-woning in art deco van 1931 (mededeling eigenaar).


Bron: KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. & HIMLER A. 1992: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nd, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. 1992: Woonhuizen vuurwerkfabriek Eug. Hendrickx [online], https://id.erfgoed.net/teksten/11276 (geraadpleegd op ).