erfgoedobject

Villa Regina

bouwkundig element
ID
11310
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/11310

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Villa Regina
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Pittoresk half vrijstaand burgerhuis, gebouwd in 1914-1915 in opdracht van Antoon Vingerhoedts-Tibos (1863-1947), beenhouwer te Berchem. Hij was getrouwd met Regina Tibos, geboren te Borgerhout op 14 juni 1863, wat het gevelopschrift "VILLA REGINA/1914" verklaart. In de toegangspoort zitten de initialen van de bouwheer verwerkt: "V.T.". Het bouwdossier is vooralsnog niet teruggevonden in het stadsarchief, bijgevolg is de architect niet gekend.

De half vrijstaande woning met smeedijzeren toegangspoort aan de straat en inkomportaal in de zijgevel en met karakteristieke dakruiter en bekronende naald is zonder meer beeldbepalend in het straatbeeld, waar het zich door zijn afwijkende materiaal, kleurstelling en verzorgde en rijkelijke opzet onderscheidt van de aanpalende twee tot drie bouwlagen hoge naoorlogse lintbebouwing.

Voor het gevelparement van deze twee traveeën brede en twee bouwlagen hoge woning onder afgewolfd pannen schilddak, is gebruik gemaakt van witte brikken in combinatie met blauwe hardsteen voor de hoge plint, muurbanden en erkerconsole, en bijkomend voor sculpturale details als dekstenen, consoles en boogaanzetten. Hout is toegepast voor erker, standvenster en naald, en voor de dakkapellen.

Dit nadrukkelijke eclectische geheel toont een staalkaart aan decoratieve mogelijkheden op de vooravond van de Eerste Wereldoorlog. Het pittoreske karakter komt hierbij vooral tot uiting in de bovenbouw van de linker travee in de vorm van een verticale houten uitbouw. Die zet aan met een rechthoekige erker met drielicht op hardstenen consoles, aansluitend op een tweedelig standvenster met glas-in-lood en als bekroning een ingesnoerde naald. Typerend is de vernaculaire verbinding met afdaken, beschot, het gebruik van balusters, en bijkomende verfraaiing van houten steun- en decoratieve elementen met vellingen, nog versterkt door de kroonlijst die terugwijkend is aangebracht ten aanzien van het gevelbrede leien afdak. In het houtwerk is ook het gebruik van rondstaven op te merken.

Deze landelijke verwijzingen staan in schril contrast met classicerende elementen in blauwe hardsteen uitgevoerd in beaux-artsstijl zoals de erkerconsoles, de getande waterlijsten, blinde medaillons en guttae. Daarnaast zijn voorzichtige art-nouveau-accenten zichtbaar in de driedelige verticale roedeverdeling van de bovenlichten en in de evenwijdige ingesnoerde lijnen in het houtwerk. Verdere ritmering komt tot stand door een gevelbeëindiging in de vorm van een boogfries met contrasterende geglazuurde steentjes.

Het gevelfront is vervolgens regelmatig geordonneerd met in de brede venstertravee een breed rondboogvenster onder de erker en twee smalle, boven elkaar staande smalle en hoge vensters in de naastgelegen smalle travee, beneden met spiraalvormige aanzet en sluitsteen in blauwe hardsteen, in de bovenbouw zonder sluitsteen. Opvallend op de begane grond zijn de gesculpteerde vensterborstweringen die overgaan in een bredere voet waarin drie keldermonden geopend zijn. Het geheel is verfraaid met siersmeedwerk, al dan niet met rosasmotief.

Het houten vensterschrijnwerk is bewaard gebleven. Een fraai detail is de smeedijzeren toegangspoort met initialen van de oorspronkelijke eigenaar, tussen bakstenen pilasters met benadrukte decoratieve dekstenen.

De zijgevel kreeg een sobere parement in rode baksteen met een witte belijning met blind paneelwerk.

Doordat het bouwdossier niet werd teruggevonden is ook de oorspronkelijke ruimte-indeling niet gekend, maar een plaatsbezoek kon hierover de nodige inzichten verschaffen. Ondanks de toegang in de zijgevel beantwoordt de binnenindeling aan de enkelhuisstructuur die zichtbaar is vanaf de façade, met dienstvertrekken in de inkomtravee en leef- en slaapvertrekken in de iets bredere linkertravee. Het interieur sluit aan bij de uitgesproken eclectische geest van de voorgevel. Getuige hiervan zijn de kleurrijke glas-in-loodramen in de binnendeuren. De woonvertrekken tonen een brede waaier aan decoratieve stijlcombinaties, waarbij de rijkelijke plafonds (onder meer neorenaissance), wellicht met gebruik van stafwerk, de enfilade van voor- en achterkamer aangeven.

  • Kadasterarchief Antwerpen, Leggers Antwerpen, afdeling VI (Deurne), artikel 1580.
  • Mondelinge informatie verkregen van Lode De Clercq en Marcel Windey (maart 2018).
  • VAN DEN BORNE S. 2017: Terreinbezoek Mortselsesteenweg 97 (Antwerpen) (terreinbezoek op 16 oktober en 5 april 2017).

Auteurs: Van den Borne, Steven
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Villa Regina [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/11310 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.