Geografisch thema

Stationsstraat

ID
11419
URI
https://id.erfgoed.net/themas/11419

Beschrijving

Tamelijk rechte straat, loopt met een knik vanaf de Markt richting Ooigem (zie Wielsbeke) waar de straat wordt verder gezet als Fabiolalaan. Aangelegd in 1870-1871 als verbindingsweg tussen dorpskern en station (zie nummer 161). Deze ligt op het einde van de straat langs de spoorweg van Ingelmunster naar Anzegem, aangelegd in 1868. Het personenverkeer wordt afgeschaft tijdens of vlak na de Tweede Wereldoorlog, daarna doet de lijn nog een dertigtal jaar dienst voor het vervoeren van goederen. Delen van de oude spoorwegbedding zijn nog bewaard en lopen nu als een groen lint door het zuiden van de gemeente.

Het eerste deel van de straat, tot aan het gehucht de zogenaamd "Dryhoek" (zie Atlas der Buurtwegen, 1845 en Vandermaelenkaart, circa 1850) volgt het tracé van de "herstraete van Roosbeke plaetse naer Oyghem", voor het eerst vermeld in 1643. In de Atlas krijgt dit oude straatdeel de naam "Kortrijkstraet". Het tweede recentere deel, voorheen ook "Statiesteenweg" loopt recht naar het station. De kasseiweg was afgezoomd met olmen die in 1904 wegens de olmenziekte zijn geveld en in 1908 vervangen door populieren. De straat loopt door een groot koutergebied (zie Dalakkerstraat).
In het begin van de weg ligt het domein "De Visscherie" (zie nummer 18) met parkbos. Deze oude site met omwalling wordt op een figuratieve kaart van 1639 afgebeeld met een huis binnen de omwalling.

Tussen de Stationsstraat en de Waterstraat ligt het "Goet Pudenbrouck" (nummer 121) dat volgens een pachtbrief van 1522 zeker al in de 16de eeuw bestaat. Op een figuratieve kaart van 1642 afgebeeld als een grote, gedeeltelijk omwalde site aan oost- en westzijde toegankelijk via twee dreven. Op de Atlas der Buurtwegen staat de omwalde hoeve aangeduid als "Ferme Devaere". Hoeve met losse bestanddelen, van de oude gebouwen is weinig bewaard, het woonhuis is grondig vernieuwd.

Op de Atlas is een kleine concentratie van huizen op het gehucht "Driehoek" te zien. Op de hoek met de Palingstraat stond vroeger de herberg "De Vlaamsche Leeuw" of "De Gouden Leeuw". Het gehucht heeft nu zijn naam gegeven aan een verkaveling op de kouters tussen de Palingstraat en de Waterstraat.

Straat met hoofdzakelijk woonfunctie, tevens functionerend als belangrijke verkeersader. Heterogene bebouwing, de meeste huizen dateren van na de aanleg van de spoorlijn. In de dorpskern wordt het uitzicht van de straat bepaald door de aanwezigheid van een aantal burger- en herenhuizen, te situeren tussen het laatste kwart van de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw. Enkele lage woningen zijn verhoogd (zie nummer 21, 40) en/of aangepast. Nummer 60, met oudere kern, is een winkelhuis met bewaarde winkelpui. Voorts bakstenen rijhuizen van twee bouwlagen en twee à drie traveeën onder zadeldaken. Enkele gevels worden getypeerd door gebruik van gele, witte of rode baksteen voor de doorlopende banden en ontlastingsbogen (zie nummers 29-31) of arduinen hoekblokken bij de ontlastingsbogen (zie nummer 64, nummer 74) al dan niet met bewaard schrijnwerk. Enkele halfvrijstaande huizen hebben een gevel met historiserende topgevel zie nummer 28 en 40. Ook enkele koppelwoningen zie nummers 93-95 (nummer 93 met bewaard schrijnwerk).

Tijdens het interbellum werden enkele vrijstaande of halfvrijstaande woningen opgericht o.m. getypeerd door erkers en meestal met bewaard schrijnwerk (zie nummers 36, 56, 58, 76 en 101).

Verder in de straat meer verspreide bebouwing, ook enkele villa’s of landhuizen.

Indertijd een concentratie van een zestal cafés rond de oude stationsbuurt, zie nummer 154 en het hoekhuis nummer 162 daterend van circa 1874, fungeert nu als winkel.

Enkele bedrijven vestigen zich langs de Stationsstraat. Van 1908 tot in de jaren 1960, wanneer de fabriek verhuist naar Tielt, was in de buurt van het station het belangrijke textielbedrijf Seyntex gevestigd. Oprichter is de familie Seynaeve die hier ook enkele directeurswoningen bouwt (zie nummers 139, 141). Bij nummer 44 staat nog een restant met schouw van een "stoomvlasfabriek", volgens kadastrale gegevens opgetrokken circa 1900 en uitgebreid in 1904 en 1913 en in 1948 omgebouwd tot wasserij. Het vrijstaande huis nummer 107 op de hoek met de Waterstraat, met garages en opvallend geelbakstenen parement is circa 1932 gebouwd door een autobusondernemer.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Oostrozebeke, 1874/12, 1900/9, 1904/22, 1913/13, 1948/29, 1932/14.
  • Rijksarchief Kortrijk, Fonds de Plotho, nr. 403: Figuratieve kaart van de Mandel van aan de Kalbergmolen tot Ingelmunster, in Lantbouck vanden lande ende baronnie van Ingelmunstre, Vijve Sint-Eloy appendentie ende depententien..., 1639.
  • Rijksarchief Kortrijk, Fonds de Plotho, nr. 515: Figuratieve kaart van het district genaamd Pudenbrouck in Anderen rentebouck vande voorseide heerlichede van Vyvainsche inde prochie van Roosebeke onder het district ghenaempt Pudenbrouck, 1642.
  • DELANGE M., Oostrozebeke, in HOLLEVOET F., Als straten gaan… praten, Tielt, 2005, p. 117, 130.
  • FOTO- EN DIACLUB, Terugblik op Oostrozebeke. Deel 2, s.l., 1993, p. 21.
  • FOTO- EN DIAKLUB, Terugblik op Oostrozebeke, Oostrozebeke, 1985, p. 41-42.
  • MAES P., Een pachtbrief van het goet "Pudenbrouck" in Oostrozebeke (1552), in De Roede van Tielt, vol. 19 (1988), p. 156-157.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostrozebeke, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL33, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Basisschool

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis en magazijn

  • Omvat
    Burgerhuis met garage

  • Omvat
    Domein De Visscherie met tuinpaviljoen

  • Omvat
    Eenheidsbebouwing

  • Omvat
    Gekoppelde dorpswoningen

  • Omvat
    Halfvrijstaand burgerhuis

  • Omvat
    Halfvrijstaand burgerhuis

  • Omvat
    Halfvrijstaand burgerhuis gedateerd 1912

  • Omvat
    Halfvrijstaand burgerhuis met garage

  • Omvat
    Halfvrijstaand burgerhuis uit het interbellum

  • Omvat
    Halfvrijstaand herenhuis

  • Omvat
    Halfvrijstaand herenhuis en magazijn

  • Omvat
    Herberg De Statie

  • Omvat
    Herenhuis met garage

  • Omvat
    Kleine villa

  • Omvat
    Landhuis met breiwerkfabriek

  • Omvat
    Monumentale villa

  • Omvat
    Onze-Lieve-Vrouwekapel

  • Omvat
    Station Oostrozebeke

  • Omvat
    Villa

  • Omvat
    Villa Isola Bella

  • Omvat
    Villa Rozenhove

  • Omvat
    Vrijstaand burgerhuis

  • Omvat
    Vrijstaand burgerhuis

  • Omvat
    Vrijstaand burgerhuis uit het interbellum

  • Is deel van
    Oostrozebeke


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Stationsstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/11419 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.