Geografisch thema

Hazelaarstraat (Oostkamp)

ID
11456
URI
https://id.erfgoed.net/themas/11456

Beschrijving

Zie ook: Hertsberge.

Straat ten zuidoosten van de gemeentekern van Oostkamp, gelegen op de grens met Hertsberge zie de noordelijke en een deel van de zuidelijke straathelft (vanaf nummer 12) behoren volledig tot Oostkamp. De straat, eigenlijk een landelijke weg, loopt van het kruispunt van de Hertsbergsestraat en de Lodistraat (grondgebied Hertsberge) naar het grondgebied van Beernem of van het gehucht Nachtegaal naar Hazelaar. Eertijds loopt de straat door tot op het tracé van de huidige Bornebeekstraat, doch door de aanleg van de autosnelweg, begonnen in de jaren 1930 maar onderbroken en herstart circa 1950, is de straat onderbroken en afgeleid in zuidoostelijke richting, meer bepaald naar Beernem op het tracé van de voormalige Stuivenbergstraat. De straatnaam verwijst naar een historische, doch niet nader bepaalde, noch gedateerde plaats "Haezelaer" te Oostkamp. Eerste vermelding volgens De Flou pas in 1850 als "Aezelaert". Niettegenstaande, zijn er oudere teruggevonden vermeldingen, zoals in 1537 "Asselaerstraet" en "Haesselaerstraet". Op de Grote Kaart van het Brugse Vrije van Pieter Pourbus (1561-1571), gekopieerd door Pieter Claeissens (1601), vormt de Hazelaarstraat een doorlopend tracé met de Bornebeekstraat. Het tracé van de huidige Hazelaarstraat lijkt amper bebouwd. Rond 1700 leest men de benamingen "Aezelaerstraat" voor de straat of "Aselaerstraat" en in een verslag van 1805 wordt de weg vermeld als "Haeselaerstraete". In de 18de eeuw begint de straat met de bocht aan de hoeve "'t Leen" (zie Hertsberge, Lodistraat nummer 123). Op de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778), wordt de straat weergeven vertrekkend van het historische gehucht 't Leen (afgeleid van de vermelde hoeve) en licht kronkelend over de Bornebeek. Het laatste stuk van het huidige tracé loopt ter hoogte van de voormalige Stuivenbergstraat, tot aan een herberg die op 18de-eeuwse kaarten wordt aangeduid als "Drie Coninghen Cabaret". Het laatste stuk tracé maakt thans - sinds de aanleg van de spoorlijn en de ombuiging van de straat naar het einde van de Stuivenbergstraat - dus niet de oorspronkelijke bocht. De bebouwing langs de weg is vrij schaars en "concentreert" zich in het begin van de landweg en rond de kruising met de Bornebeek.
In de tabel bij de Atlas der Buurtwegen (circa 1843) wordt de straat, vermeld als "Chemin n° 8", omschreven als "Chemin du lieu dit Papenvijver au Chemin dit Wollestraet et à Beernem" en zogenaamd "Azelaerstraat". Dezelfde nummering wordt overigens gegeven aan de in het verlengde lopende Papenvijversstraat. Enkele verspreide bebouwing is bijgekomen, doch de 19de-eeuwse toestand stemt quasi overeen met de huidige.
De aanleg van de autosnelweg Brussel-Oostende (E40), begonnen in 1937 en dan herbegonnen in de loop van de jaren 1950, heeft ook voor dit oorspronkelijk lange tracé grote gevolgen. De straat loopt niet langer door in noordoostelijke richting (is sindsdien de Bornebeekstraat), maar buigt af in zuidoostelijke richting, op het tracé van de oude, inmiddels ook onderbroken Stuivenbergstraat. Net vóór de snelweg bestaat er een noordwestelijke, doodlopende zijarm.

Thans landelijke weg met licht kronkelend verloop, aan weerszijden bebouwd met schaarse, verspreid gelegen hoeves, opklimmend tot de 19de eeuw (in mindere mate 18de eeuw), al dan niet vandaag met behouden agrarische functie. Nummer 5, voormalige hoeve bestaande uit een dieper gelegen, thans vervallen woonhuisje achteraan dat in de jaren 1930 is vervangen door een eenvoudige woning aan de straatkant, met nu een verbouwde zijmuur; op het erf, typische, behouden dwarsschuur met één deels gedichte poortopening en stalling (zie afbeelding). Nummer 12, voormalige hoeve gelegen ten oosten langs de Bornebeek, reeds aangeduid op de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778), doch in de jaren 1950-1960 is het boerenhuis vervangen door een nieuwbouw. Bewaarde en verzorgde, later verlengde doch deels 18de-eeuwse dwarsschuur met geïncorporeerde stal met rood beschilderd schrijnwerk; meerdere poorten, enkele staldeuren en een laadluik in een dakvenster. Goed onderhouden bakhuis met ovenvolume en een aanpalende lagere berging onder een doorlopende bedaking; groen beschilderd houtwerk, onder meer deurtjes en luik. Op het erf is ook nog een waterpompje bewaard.

  • Stadsarchief Brugge, Collectie Janssens de Bisthoven II, II, nummer 1: Oostkamp Papenvijvers (Oostkamp, Erkegem), 1717 (kopie 1844).
  • CLAEYS G., De gemeente Oostkamp, Brugge, 1953, p. 123.
  • CLAEYS G., De gemeente Oostkamp, boek twee, Handzame, 1981, p. 242.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Brugge, 1925, deel V, kolom 587-588.

Bron: VANWALLEGHEM A. met medewerking van CREYF S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostkamp, Deel I: Deelgemeente Oostkamp, Deel II: Deelgemeenten Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL30, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Schuur

  • Is deel van
    Oostkamp

  • Is gerelateerd aan
    Hazelaarstraat (Hertsberge)


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hazelaarstraat (Oostkamp) [online], https://id.erfgoed.net/themas/11456 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.