Geografisch thema

Hazelaarstraat (Hertsberge)

ID
11512
URI
https://id.erfgoed.net/themas/11512

Beschrijving

Zie ook: Oostkamp.

Straat in het uiterste noordoosten van Hertsberge, gelegen op de grens met Oostkamp zie de noordelijke en een deel van de zuidelijke straathelft (vanaf nummer 12) behoren volledig tot Oostkamp. De straat, eigenlijk een landelijke weg, loopt van het kruispunt van de Hertsbergsestraat en de Lodistraat naar het grondgebied van Beernem of van het gehucht Nachtegaal naar het gehucht Hazelaar. Eertijds loopt de straat door tot op het tracé van de huidige Bornebeekstraat (zie Oostkamp), doch door de aanleg van de autostrade, begonnen in de jaren 1930, maar onderbroken en herstart circa 1950, is de straat onderbroken en afgeleid in zuidoostelijke richting, naar Beernem op het tracé van de voormalige Stuivenbergstraat (zie Oostkamp). De straatnaam verwijst naar een historische, doch niet nader bepaalde, noch gedateerde plaats "Haezelaer" te Oostkamp. Eerste vermelding volgens De Flou pas in 1850 als "Aezelaert". Niettegenstaande, zijn er oudere vermeldingen teruggevonden zoals in 1537 "Asselaerstraet" en "Haesselaerstraet". Op de Grote Kaart van het Brugse Vrije van Pieter Pourbus (1561-1571), gekopieerd door Pieter Claeissens (1601), vormt de Hazelaarstraat een doorlopend tracé met de Bornebeekstraat (zie Oostkamp). Het tracé van de huidige Hazelaarstraat lijkt amper bebouwd. Rond 1700 lezen we volgende benamingen: "Aezelaerstraat" of "Aselaerstraat", en in een verslag van 1805 wordt de weg vermeld als "Haeselaerstraete". In de 18de eeuw begint de straat met de bocht aan de hoeve "'t Leen" (zie Lodistraat nummer 123). Op de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778), wordt de straat weergegeven vertrekkend van het historische gehucht 't Leen (afgeleid van vermelde hoevenaam), licht kronkelend over de Bornebeek. Het laatste stuk van het huidige tracé loopt ter hoogte van de voormalige Stuivenbergstraat (zie Oostkamp), tot aan een herberg die op de 18de-eeuwse kaarten wordt aangeduid als "Drie Coninghen Cabaret". Het laatste stuk tracé volgt thans - sinds de aanleg van de spoorlijn en de ombuiging van de straat naar het einde van de Stuivenbergstraat - dus niet meer de oorspronkelijke bocht. De bebouwing langs de weg is vrij schaars en "concentreert" zich in het begin van de landweg en rond de kruising met de Bornebeek.

In de tabel bij de Atlas der Buurtwegen (circa 1843) wordt de straat, vermeld als "Chemin n° 8", omschreven als "Chemin du lieu dit Papnevijver au Chemin dit Wollestraet et à Beernem" en zogenaamd "Azelaerstraat". Dezelfde nummering wordt overigens gegeven aan de in het verlengde lopende Papenvijversstraat. Enkele verspreide bebouwing is bijgekomen doch de 19de-eeuwse toestand stemt quasi overeen met de huidige.
De aanleg van de autosnelweg Brussel-Oostende (E40), begonnen in 1937 en dan herbegonnen in de loop van de jaren 1950, heeft ook voor dit oorspronkelijk lange tracé grote gevolgen. De straat loopt niet langer door in noordoostelijke richting (is sindsdien de Bornebeekstraat), maar buigt af in zuidoostelijke richting, op het tracé van de oude, inmiddels ook onderbroken Stuivenbergstraat. Net vóór de autostrade bestaat er een noordwestelijke, doodlopende zijarm.

Thans landelijke weg met licht kronkelend verloop, aan weerszijden bebouwd met schaarse, verspreid gelegen hoeves, al dan niet met behouden agrarische functie. Nummer 4, kleine hoeve uit het begin van de 20ste eeuw met woonhuis van drie traveeën en twee bouwlagen, verfraaid met sierankers, vensteropeningen met betonnen lateien en deels bewaard houtwerk. Achterliggend erf met stal en schuur, met klimop bedekt. Tijdens de Tweede Wereldoorlog reed een tank dwars door de haag rondom het erf; het gat in de traditionele haag van meidoorn en Beuk werd gedicht met Haagliguster. Nummer 10. Voormalig hoevetje, zogenaamd "Ter Bornebeek"; benaming in 1975 toegekend naar aanleiding van een actie van de Heemkundige Kring van Oostkamp. Woonhuisje in oorsprong van circa 1900 doch aan de voorzijde verbouwd in de loop van de 20ste eeuw zie onder meer gemansardeerd zadeldak met twee dakvensters onder plat dak, gevelparement van oranje baksteen, vernieuwde grote vensters onder sierbetonnen lateien.

  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en plannen Mestdagh, nummer 1100: Oostkamp, Plannen van eigendommen, eigendom van weduwe J. van den Wouwere geboren Isabelle Beaucourt en Jeanette Beaucourt, 19de eeuw.
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en plannen Mestdagh, nummer 1101: Oostkamp, Plannen van eigendommen, eigendom van weduwe J. van den Wouwere, geboren Isabelle Beaucourt en Jeanette Beaucourt, 19de eeuw .
  • Stadsarchief Brugge, Collectie Janssens de Bisthoven II, II, nummer 1: Oostkamp Papenvijvers (Oostkamp, Erkegem), 1717 (kopie 1844).
  • CLAEYS G., De gemeente Oostkamp, Brugge, 1953, p. 123.
  • CLAEYS G., De gemeente Oostkamp, boek twee, Handzame, 1981, p. 242.
  • DE CRAEMER W., Hoevebenaming. Nieuwe benaamde hoeven in Oostkamp, in De Merel, jg. 9, nummer 2, 1979, p. 23.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Brugge, 1925, deel V, kolom 587-588.
  • ZWAENEPOEL A., Inventaris van traditionele, solitaire bomen en struiken als leidraad voor natuur- en landschapsbehoud en -herstel in West-Vlaanderen, WVI in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, Brugge, 2006, p. 31.

Bron: VANWALLEGHEM A. met medewerking van CREYF S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostkamp, Deel I: Deelgemeente Oostkamp, Deel II: Deelgemeenten Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL30, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Hoeve

  • Is deel van
    Hertsberge

  • Is gerelateerd aan
    Hazelaarstraat (Oostkamp)


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hazelaarstraat (Hertsberge) [online], https://id.erfgoed.net/themas/11512 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.