erfgoedobject

Koning Albertpark

bouwkundig / landschappelijk element
ID
113521
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/113521

Beschrijving

Openbaar park op de zuidgrens van Antwerpen, met een driehoekige plattegrond begrensd door Mechelsesteenweg, Prins Albertlei en Koning Elisabethlei.

In oorsprong betrekkelijk hoge grond namelijk 10 m in een uitgebreide nattige vlakte van waaruit verschillende beekjes vertrokken. In een akte van 1227 werd deze vlakte vermeld als "Papenmoer"; rond dezelfde tijd werd ter plaatse van de huidige feestzaal Harmonie, ten westen van het Albertpark, het leprozenhuis "Ter Zieken" opgericht. In 1479 kocht de stad een deel van het Papenmoer om er een galgenveld op te richten; het behield deze functie tot in 1703; het nieuwe galgenveld was net zoals nu, omsloten door drie banen. Na 1703 verwerd het tot een wildernis. In 1754 greep de overheid in; het galgenveld zou omgeschapen worden tot een wandelplaats; een aantal dreven werden aangelegd en het middenstuk uitgegeven voor de landbouw.

Onder het Franse bewind, in 1803 werd het oude Justitieveld van de stad opgeëist ten bate van het departement en omgevormd tot plantentuin (zogenaamd "Pépinière" of "Jardin Botanique"), gesloten voor het publiek. De Pépinière werd aangelegd als volgt: middenin de driehoek was een cirkel die enkel met gras werd bezaaid; daarrond werden opeenvolgend twee grotere cirkels getrokken, waarvan de laatste juist ingeschreven was in de drie zijden van de triangel; verder werden er twee grote, rechte dreven doorheen die cirkels getrokken, de ene vanaf de hoek bij de Harmonie naar het middelpunt van de zuidzijde (Prins Albertlei te Berchem), de andere vanaf de zogenaamde "Driehoek" (samenloop van Karel Oomsstraat en Generaal Lemanstraat) naar het middelpunt van de oostzijde (Mechelse Steenweg); nog heden zijn deze dreven te herkennen; hierbij kwamen nog een aantal kleinere dreven zodat men een veertigtal perken bekwam. De dreef die naar de Warande voerde, de zogenaamde "Allée Herbouville" is het middengedeelte van de huidige Mechelse Steenweg.

In 1809 werd de Warande opnieuw aan de stad afgestaan en in november 1861 opengesteld voor het publiek. In 1834, 1854, 1855, 1862 werd telkens aan de omvorming van de Warande gewerkt en in 1868 werd de vest gedempt die de Warandestraat, heden Koningin Elisabethlei, bezoomde. In 1875 werd een prijskamp uitgeschreven voor een grondige verandering; het plan voor een Engelse tuinaanleg door E. Bruno, architect en tuinbouwkundige uit Parijs werd goedgekeurd en in 1877-1878 uitgevoerd. Gelet werd op het behoud van zoveel mogelijk bomen. Muziekkiosk en wachthuis naar ontwerp van Pieter Dens dateren van 1877. Sedert 1919 heet de Warande "Koning Albertpark".

  • Stadsarchief Antwerpen, dossier MA#78348 en plan 697#9464.
  • MOENS J. 1986: Sinds wanneer heeft Antwerpen stadshoveniers in dienst?, Sodipa 24.11, 367-371.
  • PRIMS F. 1930: De geschiedenis van de Warande, Antwerpiensia 1929, 3de reeks, Antwerpen, 437-445.

Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Ballerina

  • Omvat
    Monument Camille Coquilhat

  • Omvat
    Muziekkiosk Koning Albertpark

  • Omvat
    Wachthuis en bergplaats Koning Albertpark

  • Is deel van
    Antwerpen - 19de- en 20ste-eeuwse stadsuitbreiding


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Koning Albertpark [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/113521 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.