Geografisch thema

Kruiswegestraat

ID
12765
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12765

Beschrijving

Bochtige weg tussen de Tieltstraat en de Abeelstraat. De oude weg staat aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778). Kruiswege is de naam van een gehucht, op de Ferrariskaart (1770-1778) als "Kruysweghe" geschreven. Op het eind van de 18de eeuw tevens de aanwezigheid van een herberg "Kruisweghe".
Op de Atlas der Buurtwegen (1842) beschreven als "Chemin du hameau Kruiswege au Cabaret dit la Rose" of "Poucques Meerschen Straet".

Langs deze weg bevond zich het "Goed te Moerkerke", zeker teruggaand tot de 16de eeuw en te situeren op de plaats van de huidige "Knotwilgenwijk" (Knotwilgen-, Linden- en Berkenstraat) achter "Hostens Molen" (zie Kruiswegestraat zonder nummer). Joris van Claerhout († 1548), telg van een vooraanstaande en rijke familie, bewoont het goed in de eerste helft van de 16de eeuw. Zijn vader, Jan van Claerhout, was schepen, burgemeester en tussen 1496 tot 1510 baljuw van de stad Brugge en het Brugse Vrije. De familie had onder andere bezittingen in Pittem, Koolskamp en Assebroek. Joris van Claerhout was heer van de Tieltse heerlijkheid Hames met onder meer enkele achterlenen in Kanegem en verwerft door zijn huwelijk landerijen in Zeeland. Na zijn dood blijft zijn weduwe Catharina van Schenghen een vooraanstaande dame in Ruiselede. Beide echtgenoten werden begraven in de Onze-Lieve-Vrouwekerk van Ruiselede. In een penningkohier van 1569 staat het goed beschreven als "ee(n) steene(n) huus stae(nde) up een mote, met wallen en(de) een brugghe dwelck zon(e) houdt voor huer wonyn(ghe) en(de) domicilye". In 1662 wordt in een landboek het goed beschreven als bewalde motte met onbehuisde hofstede. Ook in 1699 blijkt de hoeve onbewoond. Op de Ferrariskaart is de motte, zonder woonhuis, met dubbele omwalling te zien, alsook op de Atlas der Buurtwegen (1842). Op de kadastrale kaart van Popp (1845) is enkel sprake van een hoogte (waarschijnlijk de gedeeltelijk afgegraven motte) met land en omliggende, lager gelegen weiden (op de vroegere omwallingen). De laatste restanten, drie gemetselde kelders, worden in 1850 uitgebroken. In de tweede helft van de 19de en in de 20ste eeuw bestaat het voormalige goed enkel nog uit meersen die stilaan opgevuld geraken. Uiteindelijk worden de gronden in de jaren 1980 verkaveld en huizen gebouwd voor de nieuwe "Knotwilgenwijk".

Van oudsher een landelijke weg met enkel in de dorpskern een concentratie van bewoning.
Woonstraat met in het begin van de straat dominerende aanwezigheid van *"Hostens Molen". Aanwezigheid van enkele lage, al dan niet vrijstaande huizen meestal teruggaand tot het laatste kwart van de 19de eeuw, soms met aangepaste gevel (zie nummer 8). Verder in de straat landelijke bebouwing met oude boerderijsites zoals te zien op de Ferrariskaart maar met recentere gebouwen. De achterin gelegen nummers 62 en 64 staan eveneens op de Ferrariskaart.

  • Archief Ruimtelijke Ordening West-Vlaanderen - Onroerend Erfgoed, Archiefnummer W/00689.
  • Rijksarchief Gent, Kaarten en Plans, nummer 1585.
  • BRAET M., Joris van Claerhhout (†1548) en het Goed te Moerkerke, verdwenen bewalde mote, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 19, nummer 1, 2002, p. 33-40.
  • BRAET A., Ruiselede in moeilijke tijden (1550-1600). Sociaal-economische schets, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 18, nummer 3, 2001, p. 115, p. 124, p. 132.
  • BRAET M., Rusleda 900 jaar. Een kroniek 1106-2006, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 23, nummer 4, 2006, p. 169, p. 175, p. 177.
  • BRAET M., Uit de dagboeknotities van Modest Dewulf 1849-1852, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 22, nummer 1, 2005, p. 17, p. 26.
  • BRAET M., Verklaring van de Ruiseleedse straatnamen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 23, nummer 1, 2006, p. 20.
  • DE WISPELAERE W., Ruiselede vanuit de lucht gezien, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 2, nummer 1, 1985, p. 16.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ruiselede, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL39, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Boerenarbeiderswoning

  • Omvat
    Gekoppelde dorpswoningen

  • Omvat
    Halfvrijstaande dorpswoning

  • Omvat
    Halfvrijstaande dorpswoning

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve Blontia

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hostens Molen

  • Omvat
    Knotlinde met ommegangkapel

  • Omvat
    Persyns kapel

  • Is deel van
    Ruiselede


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kruiswegestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/12765 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.