Teksten van Meergezinswoningen in art-decostijl

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/11609

Meergezinswoningen in art-decostijl ()

Geheel van twee meergezinswoningen in art-decostijl, in 1922 kort na elkaar ontworpen door architect Alfons Van Braekel, en gelijktijdig opgetrokken respectievelijk in opdracht van E. de Nève en L. Jensen. Ten tijde van de opdracht woonden de Nève en Van Braekel een tiental huizen van elkaar verwijderd in de Congresstraat. Over de relatie tussen beide opdrachtgevers is dan weer niets bekend. De bouwplannen beantwoorden aan de tijdens het interbellum courante typologie van de bescheiden meergezinswoning. Ondanks het uitzicht van een conventioneel burgerhuis, bestaan beide gebouwen uit een privéwoonst voor de opdrachtgever en een huurkwartier.

Later in 1922 ontwierp Van Braekel in opdracht van Edouard Guillaume-Noël nog een derde woning in de Kruishofstraat, met eenzelfde plattegrond en gevelopstand doch zonder de opdeling in privéwoonst en huurkwartier. Uit het bouwdossier valt niet op te maken voor welk perceel dit laatste ontwerp bestemd was, noch of het daadwerkelijk is uitgevoerd. Meest aannemelijk lijkt een gepland rijtje van drie woningen op de nummers 219 tot 223, waarvan er slechts twee tot stand kwamen. Het project dat door het baksteenexpressionisme van de Amsterdamse School beïnvloed lijkt, behoort tot het vroege werk van Van Braekel. Actief als architect van kort vóór de Eerste Wereldoorlog, paste hij in andere realisaties uit de vroege jaren 1920 een veeleer Frans georiënteerde art-decostijl toe, om vervolgens naar een zakelijk modernisme te evolueren.

Met een gevelbreedte van twee ongelijke tot drie traveeën elk, tellen de gekoppelde rijhuizen drie bouwlagen onder een plat dak. De lijstgevels zijn opgevat als een doorlopend scherm, met een symmetrische opbouw volgens spiegelbeeldschema, maar discrete variaties in de detaillering. In overeenstemming met de opdeling in hoofd- en nevenruimten van het interieur, legt de compositie telkens de klemtoon op de brede zijtravee. Opgetrokken uit baksteenmetselwerk van ongelijke tint, wordt het kruisverband verlevendigd door druiplijsten, rollagen en typisch getrapte consoles, daar waar voor constructieve onderdelen schaars gebruik is gemaakt van natuursteen of arduin. Een bow-window respectievelijk een rechthoekige erker met afdak gevat tussen bewerkte pilasters, markeren de eerste verdieping. De rondboogdeuren met getrapte dagkanten hebben een sluitsteen, met een haan respectievelijk een pelikaan als motief. Het schrijn- en smeedwerk van de deuren bleef bewaard, in tegenstelling tot de vensters die vernieuwd werden naar het oorspronkelijke model met kleine of ruitvormige roeden in het bovenlicht.

Waar de privéwoonst van de opdrachtgever oorspronkelijk naar alle waarschijnlijkheid de begane grond en de tweede verdieping besloeg, nam het huurkwartier de eerste verdieping in. Volgens de bouwplannen wordt de suite van ontvangst- en woonkamer op de begane grond, geflankeerd door de inkom- en traphal en de keuken. De eerste verdieping bestaat uit een slaapkamer en een woonkamer, waarbij vooraan een 'cabinet de toilette' en achteraan de iets lager gelegen keuken aansluiten. De tweede verdieping omvat een kleine en twee grote 'mansardekamers'.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 238#764 (nummer 221), 238#785 (nummer 219) en 238#833.

Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Braeken J. 2012: Meergezinswoningen in art-decostijl [online], https://id.erfgoed.net/teksten/140967 (geraadpleegd op ).


Symmetrisch opgebouwde woningen ()

Symmetrisch opgebouwde enkelhuizen van twee traveeën en drie bouwlagen onder plat dak, in art deco, nummer 219 naar ontwerp van Alfons Van Braekel van 1922, nummer 221 vermoedelijk van dezelfde architect en uit dezelfde periode.

Nagenoeg identieke bakstenen lijstgevels gemarkeerd door brede erkers en decoratief metselwerk. Rechthoekige vensters en rondbogige deuren. Nummer 219 volgens oorspronkelijk plan met een keuken op eerste en tweede bouwlaag, derde bouwlaag met "mansardes".

  • Gemeentearchief Wilrijk, Bouwaanvragen 1922/29.

Bron: KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. & HIMLER A. 1992: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nd, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Steyaert, Rita; Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Steyaert R. & Kennes H. 1992: Meergezinswoningen in art-decostijl [online], https://id.erfgoed.net/teksten/11609 (geraadpleegd op ).