Teksten van Sint-Gertrudisput

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/11682

Sint-Gertrudisput (herinventarisatie 2015) ()

Het Sint-Gertrudisputje, Sint-Geertruiputje of Kerkeputteke is gelegen op de zuidoostelijke hoek van het kerkhof. Het ontwerp in neo-Vlaamserenaissance-stijl is geïnspireerd op de putkevie aan de Antwerpse Handschoenmarkt, die toegeschreven is aan Quinten Matsijs.

Het ijzeren smeedwerk is in 1856 geschonken door C.J. Nuyts, een afstammeling van een aanzienlijk Antwerps drukkersgeslacht. In 1862 is de put dichtgemetseld en sedert 1912 is hij in gebruik voor de zuivering van de straatriolen. Volgens een getuigenis uit 1938 ging dit gepaard met "het metsen van een grooten vierkanten bak die met het water van den oorspronkelijken put wordt volgepompt om de riolen door te spoelen". Tijdens het interbellum maakte hij nog deel uit van de kerkmuur, die na 1945 aan oostelijke zijde gedeeltelijk is afgebroken. Toen kwam de waterput vrij te staan en in die periode is ook een lage ijzeren afsluiting, die het smeedwerk beschermde, weggenomen.

De putkuip is een recent gerenoveerd, zeskantig metselwerk. In deze bakstenen onderbouw is wellicht na 1945 een blauwe hardstenen plaat met Latijnse inscriptie ingewerkt, verwijzend naar de schenking door C.J. Nuyts. Bovenaan is hij afgedekt met een hardstenen deksteen die een decoratieve, smeedijzeren bovenbouw draagt. Deze bestaat uit gedraaide zuilen die bovenaan eindigen op een weelderig loofwerk van eikenbladeren, waarin zes wapenschilden zijn gevlochten. De schilden verbeelden het wapen van Zandvliet, bestaande uit drie golvende banden (vlieten) op een effen grond, in de linkerbovenhoek drie winkelhaken, met rondom een festoen waarop de Latijnse spreuk: "PIETAS HOMINI TUTISSIMA VIRTUS" ('s menschen godsvrucht is de zekerste deugd). Boven elke kroon staat een ooievaar, als symbool voor geluksbrenger. Bovenaan staat een beeld van de Heilige Gertrudis, die vereerd werd als beschermheilige tegen ratten- en muizenplagen. Ze is afgebeeld als gedrapeerde vrouwfiguur die een stok vasthoudt waarop een knaagdier zit.

  • Documentatiecentrum Antwerpse Noorderpolders, Dia’s, Zandvliet, 1.
  • Documentatiecentrum Antwerpse Noorderpolders, Postkaarten, Zandvliet, C8, C 160.
  • Nationaal Archief, Nederland, 494023_011, 494023_012.
  • STINISSEN J. & WAELBERS L. 1909: Een Vlaemsch Scheldedorp met een topographische kaart en het Dorp in vogelvlucht gezien, Brasschaat, 21.
  • VAN DER GOTEN J. & VAN ROYEN G. 1938: Zantvliet aan de schelde, Ekeren-Donk, 75.

Auteurs:  Van den Borne, Steven; Van Severen, Elke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sint-Gertrudisput [online], https://id.erfgoed.net/teksten/182713 (geraadpleegd op ).


Sint-Geertruiput ()

Sint-Geertruiput, of Kerkeputteke. Gelegen op de zuidoostelijke hoek van het kerkhof. Zeshoekige bakstenen waterput met bekronend smeedijzerwerk, een kopie van de Quinten Matsijsput te Antwerpen; gedraaide zuiltjes met bladmotieven, wapenschildjes en een Sint-Geertruibeeld. Ingemetste arduinen plaat met Latijnse inscriptie verwijzend naar de schenking van het ijzerwerk door C.J. Nuyts in 1856. Put in 1862 dichtgemetseld vermits het water onbruikbaar was geworden; sedert 1912 gebruikt voor de zuivering van de straatriolen.


Bron: KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. & HIMLER A. 1992: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nd, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sint-Gertrudisput [online], https://id.erfgoed.net/teksten/11682 (geraadpleegd op ).