erfgoedobject

Clarissenklooster en Sint-Antoniuskerk

bouwkundig element
ID
11960
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/11960

Juridische gevolgen

Beschrijving

Voormalig clarissenklooster met kerk, begrensd door Otterstraat (Sint-Antoniuskerk), Draaiboom- en Kwakkelstraat (ommuurde, voormalige kloostertuin), respectievelijk van 1882-1883 en 1887-1888, naar ontwerp van architect P.J. Taeymans.

Historiek

In 1875, komst van de clarissen in Turnhout, in 1883 verhuisd van Herentals- naar Draaiboomstraat/Otterstraat, sedert 1970 gehuisvest in nieuwe gebouwen aan Heizijde; sedertdien vestiging van Jeugdcentrum De Wollewei in voormalige kloostervleugels, recent gerenoveerd onder leiding van architect J. Croenen met aanpassing van interieur.

In 1935 vergroting aan westzijde van toenmalig klooster met cellen en nieuwe werkplaatsen, onder andere wasserij, strijkerij en hostiebakkerij, heden huisvesting J.A.C.. Sint-Antoniuskerk heden in bezit van kerkfabriek Sint-Pieter.

Beschrijving

Klooster

Eenvoudige bakstenen kloostervleugels (1882-1883) van twee bouwlagen onder leien zadeldaken rondom kleine inpandige binnentuin; sober versierde lijstgevels op gecementeerde plint, afgewerkt met bakstenen zaag- en muizentandlijsten; gedrukte spitsbogige muuropeningen met uitgemetselde panelen onder de vensterdorpels, aan straatzijde vermeerderd met waterlijstjes; oorspronkelijke inkom aan Draaiboomstraat met gedrukte spitsboogdeur in geblokte, zandstenen omlijsting, waarboven geprofileerde waterlijst en omlijste rondboognis; de rondboogvenstertjes verderop zijn door de restauratie-architect naar analogie met dit motief toegevoegd; recente inkompartij richting Kwakkelstraat.

Kerk

Ingebouwd neogotisch kerkje, toegewijd aan Sint-Antonius (1887-1888), gelegen ten noorden van klooster en er rechtstreeks mee verbonden. Noordzuid-georiënteerde basiliek van vijf traveeën met driebeukig schip van drie traveeën, waarvan middenbeuk eindigend op puntgevels; koor van één rechte travee met koorabsis; zijkapel in noordwestelijke hoek; ten oosten kleine koer met zij-ingang en toegang tot sacristie.

p>Baksteenbouw op arduinen plint met knipvoegen in de voorgevel; verwerking van zandsteen voor lijstwerk, venster- en deuromlijsting, vensterdorpels, beelden,...; leien bedaking (nok loodrecht op de straat): zadeldak met dakkapellen en overhoeks geplaatst klokkentorentje onder ingesnoerde spits; zijbeuken onder lessenaarsdak. Punt- en halve puntgevels met aandak op schouderstukken, ter hoogte van de middenbeuk met stenen of smeedijzeren geveltopkruis.

Voorgevel met blind rondboogveld, afgezet met geprofileerde lijst op consooltjes; schouderbogige houten vleugeldeur met versierde makelaar en beslag, geflankeerd door Corinthische zuiltjes en bekroond door omlijst spitsbogig timpaan met banderol en Christussymbool; flankerende spitboognissen met wimberg en kruisbloem, waarin beelden van Heilige Antonius van Padua en Heilige Clara op decoratieve sokkel; roosvenster met maaswerk onder meer centrale vierpas in geprofileerde omlijsting; zijbeuken met tussen lisenen besloten spaarvelden, bekroond door Lombardische fries; korfboogvormig deurtje. Zijgevels met fries van baksteenlijsten, ter hoogte van de middenbeuk geritmeerd door lisenen alternerend met spitsbogige glas-in-loodramen.

Bepleisterd en polychroom beschilderd interieur. Schip met spitsboogarcade op Korinthische zuilen met octogonale sokkel. Overwelving van beuken en koor met kruisribgewelf met sleutel, onderling gescheiden door gordelbogen op schalken of consoles; koorabsis door radiaal geplaatste ribben verdeeld in drie segmenten. Orgeltribune met houten balustrade in segmentboognis afgesloten met gedrukte spitsboog. Getoogde houten deuren, dito kasten onder blind spitsboogveld in koor, biechtstoel, tabernakel, laatstgenoemde in gezamenlijk gebruik met eertijds ten zuiden aanpalende kapel van de zusters (heden leslokaal); boven bidplaats rechthoekig getralied venstertje van voormalige ziekenkamer; marmeren vloer.

Neogotisch ensemble van gepolychromeerde, plaasteren beelden en kleurrijke schilderingen op wanden en gewelven, 1910-1911, naar ontwerp van kunstschilder L. Bressers uit Gent, bestaande uit gordijnimitaties, opschriften, siermotieven onder andere met christelijke symboliek, figuratieve voorstellingen in het koor, steenimitatie met rode schijnvoegen, en zo meer.

  • Archief van het clarissenklooster, plannen op linnen.
  • Stadsarchief Turnhout, Bouwaanvragen, Huizen algemeen, 1882, dossier 16; 1887, dossier 11; 1935, dossier 300.
  • DE KOK H., 1875-1975. 1OO jaar clarissen te Turnhout, sine loco, sine dato.
  • DE KOK H., Gids voor het oude Turnhout en omgeving, Dl. 1, Stad Turnhout, Antwerpen, 1980, p. 187.
  • SCHELLEKENS J., Turnhout. De Hoofdstad van de Kempen, Zaltbommel, 1949, p. 126.

Bron: DE SADELEER S. & PLOMTEUX G. 1997: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Turnhout, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Plomteux, Greet; De Sadeleer, Sibylle
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Clarissenklooster en Sint-Antoniuskerk [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/11960 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.