Geografisch thema

Industriegebied van Merksem

ID
13674
URI
https://id.erfgoed.net/themas/13674

Beschrijving

De industriële wijk beslaat het zuidelijke deel van het grondgebied en situeert zich in de nabijheid van het Albertkanaal, Groot en Klein Dok. De eigenlijke bedrijfsgebouwen zijn meestal gevestigd op de diverse kaaien of in de onmiddellijke omgeving, in het noorden verandert het industriegebied zonder overgang in een dicht bebouwde woonwijk, deels zogenaamd "'t Dokske", met overwegend kleinschalige bebouwing van arbeidershuisjes vanaf het eerste kwart van de 20ste eeuw.

De transformatie van het landelijke Merksem in een sterk geïndustrialiseerd district, aansluitend bij de Antwerpse haven, werd ingezet met het graven van het Schelde-Maaskanaal/Kempische vaart (1859, 1863) en de aanleg door de "Société Anonyme des Etablissements Industriels et Commerciaux de Merxem" van het zogenaamde "Groot" en "Klein dok" (1874, 1876), en zestien omliggende straten. Beide dokken werden in 1898 overgenomen door de gemeente die de nijverheid verder stimuleerde. De verbredings-en verdiepingswerken van de Kempische vaart op Merksems grondgebied tot het Albertkanaal (1933-1935) onder leiding van ingenieur J. Braeckman bevorderde de positie van het district als binnenhaven. Het nijverheidskwartier omvat voornamelijk vestigingen uit de voedings-, veevoeder- en tabaksindustie, alsook uit de chemische en metaalverwerkende sector. De diverse bedrijven zijn ondergebracht in dicht op elkaar gebouwde, functionele constructies van baksteen en beton vanaf het vierde kwart van de 19de eeuw, die in de loop van de 20ste eeuw aangepast, uitgebreid of vervangen werden. Overwegend vrij sobere rechthoekige volumes van baksteen en/of beton, onder platte daken, met gevarieerde muuropeningen.


Bron: KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. & HIMLER A. 1992: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nd, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Industriegebied van Merksem [online], https://id.erfgoed.net/themas/13674 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.