Geografisch thema

Gingelom

ID
13858
URI
https://id.erfgoed.net/themas/13858

Beschrijving

Gemeente in Droog Haspengonw, van zuid naar noord doorsneden door de vallei van de Molenbeek. Vermeld in 966 als Gingolonham (Germaans gangilom haim, woning van Gangilo).

Eertijds Luikse heerlijkheid met Luiks Lagerhof (Cour Saint-Jean), rechtstreeks afhangend van de prinsbisschop; in 1619 in pand gegeven aan de Luikse schepen Laurens van Dormael, doch in 1620 overgedragen aan het Sint-Janskapittel van Luik. De schepenbank sprak Luiks recht; beroep te Luik.

Parochie van de dekenij te Sint-Truiden, aartsdekenij Haspengouw. Moederkerk, met Niel-bij-Sint-Truiden als dochterkerk; in 1147 reeds bevestiging van het begevingsrecht voor het Luikse Sint-Janskapittel.

Groot kerndorp met rechthoekig stratenpatroon en eertijds van zuid naar noord alleen doorsneden door de Molenbeek, sinds 1853 eveneens door de weg Sint-Truiden - Hannuit, evenwijdig lopend, ten oosten van de Molenbeek. Voor 1853 via Velm met Sint-Truiden verbonden. Excentrisch gelegen Sint-Pieterskerk, ten oosten van de Molenbeek, in 1892 gebouwd op de plaats der vroegere romaanse kerk.

Daarrond concentratie van bakstenen vierkanthoeven uit de 19de eeuw. Ten westen van de Molenbeek, eveneens excentrisch, het ommuurd Kasteel van Gingelom met ruim park aan de achterzijde. Centraal in het dorp, bij de Molenbeek, de Sint-Janshoeve. Aan de weg Sint-Truiden - Hannuit, lintbebouwing, voornamelijk uit de 20ste eeuw; in de zuidoostelijke hoek van het dorp recente villawijk Regentwijk.

Ten noorden, buiten de dorpskern, de Kamerijckhoeve, gelegen in het dal van de Molenbeek; watermolen bij de hoeve thans verdwenen. Op 28 december 1962 eerste ruilverkaveling in Vlaanderen, ten noordoosten van het dorp zogenaamd " Buvingen Del; evolutie van kleine percelering met boccagelandschap naar open landschap.

Oppervlakte: 925 hectare. Inwonersaantal (1976): 2.198.


Bron: SCHLUSMANS F. met medewerking van GYSELINCK J., LINTERS A., WISSELS R., BUYLE M. & DE GRAEVE M.-C. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in Belgiƫ, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6n1 (A-Ha), Brussel - Gent.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Gemeentehuis van Gingelom

  • Omvat
    Gesloten hoeve

  • Omvat
    Gesloten hoeve

  • Omvat
    Gesloten hoeve

  • Omvat
    Gesloten hoeve

  • Omvat
    Gesloten hoeve

  • Omvat
    Herenboerenparkje van de Kamerijckhoeve

  • Omvat
    Kamerijckhoeve

  • Omvat
    Kapel Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangen

  • Omvat
    Kasteeldomein van Baron Erasmus Louis Surlet de Chokier

  • Omvat
    Niel-bij-Sint-Truiden

  • Omvat
    Parochiekerk Sint-Petrus

  • Omvat
    Pastorie van de Sint-Petrusparochie

  • Omvat
    Resten van een hoeve

  • Omvat
    Sint-Janshoeve

  • Omvat
    Suikerfabriek

  • Omvat
    Vierkantshoeve

  • Omvat
    Villatuin

  • Omvat
    Voortuin van een herenboerenhuis

  • Is deel van
    Gingelom


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gingelom [online], https://id.erfgoed.net/themas/13858 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.