Vermeld in 1380 als Spalbeken. Overgang Kempen - Vochtig Haspengouw, gelegen aan Demer en Herk; vochtige tot natte lemige zandgronden.
Tijdens het ancien régime, Loonse heerlijkheid aanvankelijk van de familie de Binrevelt, later opgesplitst en vanaf 1785 eigendom van de Stockheim.
Spalbeek vormde eertijds een klein straatdorp aan een aftakking van de weg naar Lummen, de Kapelstraat (thans Spalbeekstraat), ten noorden van de oude baan Diest - Hasselt (Molenstraat); centraal lag de Onze-Lieve-Vrouwekapel. Na de aanleg van de nieuwe weg Diest-Hasselt verschoof het dorpscentrum naar het zuiden van de oude baan, bij de nieuwe parochiekerk. Pas na de Tweede Wereldoorlog breidde de gemeente zich uit ten zuiden van de Wijerstraat (lintbebouwing). Door de evolutie naar forenzengemeente verloor Spalbeek haar landelijk karakter; toch bleven een aantal hoeven in vakwerk bewaard, gaande van langgestrekt tot semi-gesloten, van het Vochtig-Haspengouwse type. Sinds 1970 gevoegd bij Kermt.
DE CORSWAREM G., Anciennes Limites et Circonscriptions, Brussel, 1857, p. 272-273.
Bron: SCHLUSMANS F. met medewerking van GYSELINCK J., LINTERS A., WISSELS R., BUYLE M. & DE GRAEVE M.-C. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6n1 (A-Ha), Brussel - Gent. Auteurs: Schlusmans, Frieda Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
