Geografisch thema

Booitshoeke

ID
13969
URI
https://id.erfgoed.net/themas/13969

Beschrijving

Ontvolkende landbouwgemeente (335 ha; 101 inwoners in 1971) in de Westhoek en de Zeepolders, aan de Bommelaere-, Proostdijk- en Koolhofvaart, met over wegend kleibodems op zware poelgrondklei. Sinds 1970, samen met Avekapelle, Eggewaartskapelle, Bulskamp, Steenkerke en Zoutenaaie, deelgemeente van Groot-Veurne.

Voor 't eerst vermeld als Boidenkinshoucke in 1239. Parochie in 1190, voordien afhankelijk van Wulpen. Het kathedraalkapittel van Ieper en het Sint-Walburgakapittel van Veurne waren tiende heffers van de parochie. Booitshoeke maakte deel uit van de "Noordvierscare van Veurne". Men trof er de heerlijkheid 't Nieuwland aan. In 1659 geplunderd door het Spaanse leger van graaf Merchin. Als kerkparochie, tot 1566 deel uitmakend van het bisdom Terwaan, aartsdekenij Vlaanderen, dekenij Nieuwpoort ; nadien van het bisdom Ieper, dekenij Nieuwpoort en na 1801 van het bisdom Gent. 1807: afschaffing van de parochie. Samenvoeging met Avekapelle. Heroprichting van de parochie binnen het bisdom Brugge, dekenij Veurne, in 1846.

Thans landelijke gemeente met kleine dorpskom in de bocht van geasfalteerde Pastoor Henri Scherpereelstraat, de belangrijkste dorpsstraat. Kern gevormd door schilderachtig, Sint-Audomaruskerkje met omliggend kerkhof en kasseiwegeltje, afgeboord met haag en kastanjelaars. Ten oosten, oorspronkelijk omwalde pastorie uit de 19de eeuw (zie Pastoor Henri Scherpereelstraat nummer 28). Ten noordoosten, klein, witgekalkt landarbeidershuisje, thans buitenverblijf (Pastoor Henri Scherpereelstraat nummer 30). Losse, eerder kleinschalige bebouwing ten zuiden en zuidoosten van hoger vermelde weg, bestaande uit arbeidershuizen van een bouwlaag onder zadeldak (nok parallel aan de straat), uit de eerste helft van de 20ste eeuw, vaak met voortuintje. Accent op het einde van de dorpskom gevormd door iets groter schoolgebouw (Pastoor Henri Scherpereelstraat nummer 2) uit de 20ste eeuw, Iinks geflankeerd door een neogotische Mariakapel. Ten noorden van dorpskom, op het kruispunt bij de Pervijzestraat, nog grotendeels omwalde hoeve, zogenaamd "Hof ten Broecke" (zie Pastoor Henri Scherpereelstraat nummer 32). Veeleer sporadische bebouwing buiten de dorpskom: geïsoleerde, meerledige hoeven, sommige met oudere 18de-eeuwse kern (zie Booitshoekestraat nummer 20; Proostdijkvaart nummer 21). Landelijk karakter van de gemeente enigszins gestoord door de in aanleg zijnde, meer noord gesitueerde A18-autosnelweg.


Bron: DELEPIERE A.-M. & LION M. met medewerking van HUYS M. 1982: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Veurne, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 8n, Brussel - Gent.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Lion, Mimi
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Booitshoeke werd voor het eerst vermeld als "Boikinshouck" in 1186, en dus niet in 1239. De door een Boidekin gestichte parochie is slechts kort voordien ontstaan uit Wulpen. Het dorp bleef behoren tot de ammanie van Wulpen, binnen de Noordvierschaar van de Veurnse kasselrij. De Veurnse Sint-Niklaasabdij nam de zielzorg op, maar de tienden vielen toe aan het Sint-Walburgakapittel van Veurne, en na de inrichting van het kathedraalkapittel van Ieper, deels aan dit laatste. De heerlijkheid 't Nieuwland, die in de inventaristekst wordt vermeld, kan niet teruggevonden worden in feodale bronnen.

  • G. VAN CANNEYT G., STEKELORUM J. & VAN ACKER J. 2019: De terriers van Wulpen (1723-1725) en van Booitshoeke (1725), Koksijde, 5-6.
  • Informatie verkregen van J. Van Acker (5 augustus 2021).
Auteurs : Verhelst, Julie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hof ten Broecke

  • Omvat
    Parochiekerk Sint-Audomarus met kerkhof

  • Omvat
    Pastorie

  • Is deel van
    Veurne


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Booitshoeke [online], https://id.erfgoed.net/themas/13969 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.